تشریک مساعی و همافزایی وزارت دفاع با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری/ نیروهای مسلح آغازگر بسیاری از تحولات علمی در بسیاری از صنایع/ طرح «دفاع» بهجای «جنگ» ازسوی اسلام / تبدیل وزارت جنگ به وزارت دفاع در دوره مصدق و بازگشت مجدد آن توسط کودتاچیان/ دفاع آرمان ما/ صنعت دفاعی هرکشور بیانگر آرمانهای آن کشور / راهبرد دفاعی و بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران / اساس سیاستخارجی: تنشزدایی همگرایی و اعتمادسازی/ ادعای صلحخواهی و نتشزدایی بدون قدرت به مثابه آمادگی برای از دست دادن کشور/ مفهوم سیاست بازدارندگی/ ملزومات بازدارندگی/ مخالفان توافق هستهای/ توافق هستهای نادر و کمنظیر/ تقویت قدرت دفاعی برای پایداری توافقها/ صلح، پیامد اقتدار، استقلا و ثبات/ جنگ نیابتی تروریستها به جای قدرتهای / تجربه فعالیت گروهکهای تروریستی در ایران/ ضرورت تقویت صنعت نظامی در شرایط حساس کنونی/ خودکفایی در صنعت نظامی/ آمادگی ایران برای همکاری با کشورهای منطقه درخصوص مبارزه با تروریسم/ نبود بحث نظامی در برجام/ تقویت بنیه دفاعی
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطیبین الطاهرین و صحبه المنتجبین
إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ خَوَّانٍ کَفُورٍ
روز صنعت دفاعی را به حضور شما و همه سربازان خط مقدم صنعت و تکنولوژی دفاعی تبریک و تهنیت عرض میکنم.
آنچه امروز در این نمایشگاه مشاهده کردیم، از کار و تلاش و فعالیتی که وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح انجام داده، بسیار امیدبخش بود. حتی نسبت به بازدیدی که من سال گذشته داشتم، در این یک سال حرکت بسیار پرشتابی به سمت خودکفایی در نیازهای نیروهای مسلح انجام شده است.
از اینکه در راستای دستیابی به اهداف تکنولوژیک و صنعت دفاعی، وزارت دفاع ما با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هم تشریک مساعی دارند و فعالیت آنها همافزایی دارد، بسیار خشنود کننده است. سال گذشته تأکید کردم صنعت دفاعی منحصراً در آن بخشهایی که دارای طبقه بندی و اسرار نظامی است باید ویژه وزارت دفاع یا در بعضی از بخشها ویژه نیروهای مسلح باشد، اما در بقیه امور ما باید از دستاوردهای صنعتی بیرون استفاده کنیم.
ما باید سفارش دهنده و همکار باشیم و این صنعت را به بخش بیرون وزارت دفاع مخصوصاً بخشهای غیردولتی منتقل کنیم. این کار هم به نفع نیروهای مسلح و هم به نفع مردم و صنعت کشور است. به هر حال، آغاز تحولات علمی در بسیاری از صنایع از سوی نیروهای مسلح بوده یا ابتدا برای تأمین نیازهای نیروهای مسلح بوده است. همه این تحولاتی که شما امروز در زمینه ارتباطات و اطلاعات میبینید، از کجا شروع شده است؟ اینترنت از کجا شروع شده است؟ شروع آن از نیروهای مسلح است.
در بسیاری از بخشهای الکترونیک، هوافضا و دریایی، شروع تحول از نیروهای مسلح بوده است. بنابراین نیروهای مسلح ما ضمن ایجاد یک فکر و ایده باید قادر باشند در مقام اجرا درست تقسیم بندی کنند. یک کاری اگر ده قسمت دارد، دو تا را خودشان بردارند و هشت تا را به بیرون سفارش دهند. این یک قدرت و توانمندی است که شما بتوانید نیازتان را دسته بندی کنید و بخشهایی را به بیرون سفارش دهید و از نیروهای آنها استفاده کنید.
این کار بحمدالله آغاز شده و باید تکمیل شود تا ما بتوانیم کل صنعت کشور و صنعت دفاعی را، آنجا که نیاز است، ترکیب کرده و کنار هم قرار دهیم تا بتوانیم به خوبی از کشور دفاع کنیم.
سالها در تاریخ دنیا طول کشید که از کلمه جنگ به کلمه دفاع برسیم. قرنها بحث جنگ و جنگسالاری بود. وقتی اسلام به عنوان دین رحمت در شبه جزیره عربستان طلوع کرد و آیین خود را برای جهانیان تبیین کرد، به جای جنگ، دفاع را مطرح کرد. اولین آیهای که در قرآن درباره جهاد آمده از اینجا شروع میشود که ان الله یدافع عن الذین آمنوا. این نام دفاع، صفت خداوند است که ما به عاریت گرفتهایم. دفاع اصلی از جانب خداست. مدافع اصلی خداست. خدا مدافع مردان با ایمان است، ان الله لایحب کل خوان کفور، خداوند نه خائنین را دوست دارد و نه ناسپاسان را.
آیات بعدی نیز به همین مضمون است. بنابراین اسلام به جای جنگ کلمه دفاع را نشاند. اسلام جنگهایی دارد ولو اینکه در بعضی موارد جهاد ابتدایی است، ولی به معنای واقعی کلمه همواره یا مدافع از سرزمین است یا مدافع از ایمان و آزادی. به یک معنا، همه جهادهای اسلام جهاد دفاعی میتواند باشد ولو جنگهای ابتدایی اسلام.
در کشور ما هم اول وزارت جنگ داشتیم. بعد یک بار در دوران مرحوم مصدق تبدیل شد به وزارت دفاع. بعد از کودتای 28 مرداد دوباره تبدیل شد به وزارت جنگ. مثل این که لجبازی بود، کودتاچیان که آمدند حتی تحمل نکردند و اسمی را که آن دولت قانونی روی این وزارتخانه گذاشته بود، دوباره تبدیل کردند به وزارت جنگ. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مجددا به وزارت دفاع تغییر نام داد. حالا یک مقطعی وزارت سپاه هم داشتیم و در نهایت تبدیل شد به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
این کلمه وزارت جنگ یا وزارت دفاع فقط یک نام نیست. پشت این نام، محتوای بلندی را به همراه دارد. آرمان ما، آرمان دفاع است و آرمان جنگ نیست. دین و نظام ما، مردم سالار است، جنگ سالار نیست. ما دنبال جنگ و تجاوز نیستیم. کشورهایی در دنیا هستند که نوع صنعت آنها نشانه آن است که دکترین نظامی آنها، دکترین تهاجمی و تجاوز است. از آن اول ناو هواپیمابر درست میکنند که یک جزیره متحرک در آب درست کرده باشند که با آن بروند آن طرف دنیا و روی آن دهها فروند هواپیما و هلیکوپتر و تجهیزات نصب کنند. نوع موشکها و هواپیماها و ماهوارههایشان، به گونهای ساخته شده که چگونه بروند آن طرف دنیا، چطور مسلح شوند و بجنگند و به اهداف و منافعشان برسند. ابایی هم ندارند که از هر نوع سلاح و امکاناتی، ولو سلاحهای ضدبشری و ضد انسانی، استفاده و بهرهبرداری کنند.
صنعت دفاعی یک کشور، نشان از نوع آرمان آن ملت و کشور دارد. صنایع دفاعی ما همواره، صنایعی بوده تا از سرزمین، نظام، مردم و منافعمان به خوبی دفاع کند. ما اهل تجاوز نبودیم. ما مقاطعی داشتیم که اگر کشوری دنبال تجاوز به ما بود، برای او مقاطع طلایی بود. عراق به ما ضربه زده بود و در شرایطی گرفتار شد. اگر ما میخواستیم تجاوز کنیم، یا انتقام بگیریم و ضربه بزنیم، این بهترین مقطع بود که ما ضربه بزنیم. همین عراق متجاوز آنقدر به انسانیت این نظام و این کشور باور داشت که همه نیروهایش را به جنوب برده بود و تمام قسمت شرق کشورش را که یک مرز 1000 کیلومتری با ما بود، رها کرده بود. یعنی آن دشمن هم مطمئن بود که ما اهل تجاوز و آغاز جنگ نیستیم. اگر ما اهل تجاوز بودیم، زمانی که شوروی فرو پاشید و در مرزهای شمالی ما وضعیت به هم ریخت، این فرصت مناسبی برای تجاوز بود. اما ما در همان مقطع به آن کشورها کمک کردیم. مردم این طرف و آن طرف رودخانه ایستادند و به هم خوشامد و تبریک گفتند. قرآن و مفاتیح برای همدیگر فرستادند.
پس ما اهل فرهنگ و کتابیم. ما اهل هنر و تمدن هستیم. به همین دلیل اساس راهبرد جمهوری اسلامی ایران، یک راهبرد بازدارندگی و دفاع هست. سیاست ما سیاست تنشزدایی، همگرایی و اعتمادسازی با دنیاست.
وقتی ما میگوییم سیاست تنشزدایی، همگرایی و اعتمادسازی، این با قدرت دفاعی و صنعت نظامی ما منافات ندارد. ما کی میتوانیم با طرف مقابل خوب مذاکره کنیم؟ آن زمانی که توانمند باشیم. کی میتوانیم با طرف مقابل گفتگوی ثمربخش داشته باشیم؟ وقتی که قوی باشیم.
شما بدانید اگر کشوری اقتدار، استقلال و ثبات نداشته باشد، نمیتواند دنبال صلح واقعی باشد. یک کشور ناتوان و ضعیف و کشوری که در برابر قدرت نظامی کشورهای همجوارش، رقیبان یا دشمنانش توان برخورد و دفاع ندارد، چطور میتواند مدعی صلح باشد؟ این کشور باید همیشه آماده اشغال باشد.
ادعای صلحخواهی و تنشزدایی بدون قدرت، یعنی آمادگی برای اشغال کشور و تجاوز دیگران و از دست رفتن منافع کشور. ما نیازمند قدرت ملی هستیم. حالا بخشی از قدرت ملی، قدرت نظامی است، بخشی سیاسی و بخشی فرهنگی و اقتصادی است. قدرتهای مختلف کنار هم جمع میشوند و قدرت ملی را میسازد.
وقتی میگوییم سیاست ما بازدارندگی است، بازدارندگی تنها با صنعت دفاعی و قدرت نظامی حاصل نمیشود. ما نیاز به قدرت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی داریم و در کنار آنها نیاز به قدرت دفاعی هم داریم. اینها باید کنار هم قرار گیرد تا تبدیل به قدرت ملی شود.
اگر ملتی از لحاظ فرهنگی آماده ایثار و فداکاری نباشد، آیا میتوانیم آن ملت را ملتی مقاوم و قوی تلقی کنیم؟ اگر ملتی باشد که توان سیاسی نداشته باشد، دیپلمات قوی نداشته باشد، قدرت مذاکره و مفاهمه نداشته باشد و حرف طرف مقابل را نتواند بفهمد و نتواند حرفش را به کرسی بنشاند، قوی است؟ به تعبیر مصطلح میگویند خط اول ژنرالها هستند و خط دوم دیپلماتها. دیپلماتها باید پشتیبان ژنرالها باشند و اگر دیپلماتها ناموفق بودند، نوبت ژنرالهاست که بیایند جلو. خط اول خط دیپلماسی و مذاکره است. حالا اگر نشد و ناتوان بود چه؟ اگر طرف مقابل زیر بار حق نیامد چه؟ آن موقع آن قدرت نظامی است که باید وارد عمل شود.
پس ما باید با قدرت ملی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، قدرت علمی و تکنولوژیک و قدرت دفاعیمان بازدارنده باشیم. توانمندی ما وقتی است که از هر قدرتی بجا و در زمان خودش بتوانیم استفاده کنیم. جابهجا کردن این قدرتها برای کشور شکست میآفریند. اگر روزی که باید از قدرت دیپلماسی استفاده کنیم، از قدرت نظامی استفاده کنیم یا بالعکس، بازنده خواهیم بود. ما باید از هر قدرتی بجا و به موقع بتوانیم به خوبی استفاده کنیم.
ما امروز در شرایطی به مراتب بهتر از یک سال و دو سال پیش هستیم. چرا شرایط ما شرایط بهتری است؟ چون امروز با توان سیاسیمان توانستیم به توافقی برسیم که از این توافق تمام کشورهای دنیا به جز یک رژیم جنگطلب و یک جماعت جنگطلب در کشوری دیگر حمایت میکنند. شاید بعضی کشورها در باطن خوشحال نباشند، اما شرایط طوری نیست که بیایند علناً علیه این توافق حرف بزنند. فقط یک رژیم جنگطلب نامشروع به نام رژیم صهیونیستی که با این توافق مخالفت میکنند.
این مسئله خیلی مهمی است که در تاریخ اتفاق افتاده و کمنظیر است. توافقی انجام گرفته که از 199 کشور دنیا فقط یک رژیم نامشروع و غاصب با آن مخالف است. تازه دولت امریکا هم با این توافق موافق است، ولی عدهای از اعضای کنگره با آن مخالفت میکنند.
این چیزی که ما میگفتیم دنبال توافق برد – برد هستیم که به نفع همه جهان، همسایگان، جهان اسلام، همه قارهها و صلح و ثبات دنیا باشد، این تحقق پیدا کرده است و دلیلش عکسالعمل دنیا نسبت به این توافق است.
حالا این توافق خوبی است یا بد؟ به یک معنا اگر کشوری دنبال سلاح کشتار جمعی باشد، این توافق بدی است. اگر ایران میخواست دنبال ساخت بمب اتم باشد، این توافق خوبی نبود. اما اگر کشوری دنبال کشتار بیگناهان نیست و طبق منطق، عقل، دین و فتوای رهبرش دنبال سلاح کشتار جمعی و بمب اتم نیست و دنبال فناوری صلحآمیز است، این توافق، توافق بسیار خوبی است و اصلاً نقص ندارد.
این توافق چه نقصی دارد؟ بعضیها ممکن است در ذهنشان شبهه بیاید که اگر با دنیا توافق کردیم و روابط صمیمی شد و رفت و آمد کردیم، دیگر اصلا برای چه سلاح و موشک و هواپیما بسازیم و قدرت دفاعی کشور را تقویت کنیم؟ برای این باید قدرت دفاعی و نیروهای مسلح کشور را تقویت کنیم که این توافق پایدار بماند و ثبات در این کشور پایدار بماند و روابط صمیمی ما با منطقه و دنیا یک روابط صمیمی پایدار باشد.
اگر شما کشور مستقلی نباشید، هر چقدر هم قدرت پیدا کنید، در نهایت تبدیل به یک ژاندارم میشوید، چون تحت فرمان یک ابرقدرت هستید و از بالا دستور میگیرید. این ارزشی ندارد. این برای شما صلح نمیآورد. شما ژاندارمی هستید که دستور میگیرید.
اگر کشوری ثبات نداشته باشد، در آن انسجام و وحدت ملی نباشد، نیروی مسلح هم نمیتواند به اهدافش دست پیدا کند. چون نیروی مسلح آماده است جلوی تجاوز بدخواهان و دشمنان را بگیرد و باید در داخل آرامش و ثبات و امنیت کافی وجود داشته باشد. در کشوری که اختلافات بین اقوام و ملیتها و مذاهب شدید میشود، ارتش آن هم ناتوان میشود و یک گروه تروریستی میتواند آن را از هم بپاشد. اما اگر ملت منسجم و متحد بود، نیروی مسلحاش پشتوانه مردمی دارد و به خوبی میتواند از کشورش دفاع کند. باید یک کشور مقتدر باشد، اقتدار و استقلال و ثبات که با هم آمد نتیجهاش جنگ نیست، صلح است.
باید مقتدر باشیم. در هر زمانی، مشکلات فراوان و تهدیداتی اطراف ما هست، اما کشور ما بحمدالله آرام و امن است، هر چند منطقه ما امن نیست. اما به شرق کشور نگاه کنیم کشوری را میبینیم که متأسفانه امریکاییها در آنجا سکنی گزیدهاند و پایگاه در اختیار دارند و در غرب یک کشور بزرگ در ناامنی و بیثباتی تروریستها قرار دارد، ضمن این که امریکاییها در آنجا هم به صورتی هنوز حضور و ماوا دارند. جنوب که دیگر وضعیتش مشخص است. به جنوب که نگاه کنیم از حضور دریایی قدرتهای بزرگ گرفته تا پایگاههای آنها در کشورهای جنوب. کشورهای شمال هم وضعیت مطلوبی ندارند. در چنین کشوری که شرایط خاصی بر تمام کشورهای اطرافش حاکم است، آیا ما میتوانیم به فکر نباشیم؟ آن هم در شرایطی که میبینیم امروز قدرتهای بزرگ، گاهی به تروریستها جنگ نیابتی دادهاند. پول و امکانات و اسلحه میدهند و مزدور استخدام کرده و ببینید چه بلوایی در منطقه به پا کردهاند. نفع آن برای چه کسانی است. با پول مردم، هواپیما و بمب مدرن میخرند و بر سر همسایه مظلوم و فقیرشان میریزند. این همه گروهکهای تروریستی اجتماع کردهاند، در عراق و سوریه و حتی بخشی از لبنان و فلسطین اشغالی. فلسطین نیز البته به جز بخش کوچکی از آن در اشغال دشمن است، ببینید چه شرایطی ایجاد کردهاند؟ حتی در افغانستان و پاکستان.
در چنین شرایطی ما باید آماده، مجهز و مقتدر باشیم. البته این بلاهایی را که بر سر برخی کشورهای منطقه میآورند اول در ایران تجربه کردند. در سالهای اول انقلاب توسط گروهک تروریستی منافقین و افراطیون قومگرا دیدید در مرزهای غربی و جنوبی و حتی در تهران چه کردند. مگر ائمه جمعه عالم، زاهد، مجتهد و پیرمرد منزه ما را با همین شرایط انتحاری در وسط نماز و در مسجد ترور نکردند. این همان است که امروز ادامه یافته و رسیده به القاعده و داعش و اینها. این همان منافقین هستند که ادامه یافته و به اینجا رسیده است.
اول آمدند اینجا تجربه کردند و خواستند انقلاب ما را از این طریق منهدم کرده و از بین ببرند. موفق نشدند و جنگ بزرگ هشت ساله راه انداختند و باز هم موفق نشدند و هر روز به شکلی تلاش میکنند.
شرایط ما شرایط خاصی است و در این شرایط ضرورت دارد صنعت نظامی را تقویت کنیم. اوایل انقلاب ما تعمیرکاران خوبی شده بودیم، چون قطعه به ما نمیدادند. قبل از انقلاب ما مصرف کننده سلاح و تجهیزات بودیم. اما بعد، اول تعمیرکاران خوبی شدیم و تعمیر و نگهداری را خوب یاد گرفتیم. کمکم رفتیم به فاز مهندسی معکوس. شما میدانید که زمانی دنبال خرید موشک تاو بودیم. در برابر نیروی زرهی دشمن یکی از سلاحهای کارساز در میدان نبرد برای ما موشک تاو بود. تسلیحات دیگر هم بود اما این سلاحی بود که مؤثرتر بود.
بعد ما رفتیم دنبال اینکه چطوری این تاو را بسازیم و ساختیم. البته تا کامل شود رسیدیم به اواخر جنگ. آن اوایل جنگ با موشکهای زمین به زمین دزفول را میزدند و با موشکهای اسکاد و موشکهای اصلاح شده تا تهران و شهرهای دیگر را میزدند، موشک زمین به زمین جزو سلاحهای سازمانی ما قبل از انقلاب نبود. برای ما چقدر مهم بود که به هر وسیلهای چند موشک اسکاد داشته باشیم و در برابر آنها مقابله به مثل کنیم. امروز ببینید ما به چه نقطهای رسیدهایم. به نقطهای که نه تنها کپی کرده و میسازیم و از این مرحله عبور کردهایم، به سمت طراحی و ساخت داخلی تجهیزات و مهمات و ابزار خودمان رفتهایم. کاملاً به سمت خودکفایی رفته و در خیلی از زمینهها خودکفا شدهایم و هر روز یک محصول جدید را تولید میکنیم. امروز از موشک فاتح 313 که نوع جدید موشک بود بازدید کردیم و یا در بخشهای دیگر که بازدید کردیم، هر روز یک حرکت و قدم نو و یک آغاز نو داریم.
این کشور با این شرایط میتواند مقتدر باشد. البته این قدرت ما علیه کسی نیست. موشکهای ما، امکانات، نیروی زمینی و دریایی ما علیه هیچ کشوری نیست. قصد تصرف و مداخله در کشوری را نداریم و این قدرت تنها برای حراست از سرزمین و منافع ماست و البته قدرت ما به نفع کشورهای منطقه هم خواهد بود.
در عین حال آمادگی داریم با کشورهای منطقه که با آنها هدف واحد داریم و همه ثبات را میخواهیم و میخواهیم با تروریسم مبارزه کنیم، نوعی هماهنگی و همکاری و حتی ائتلاف با یکدیگر داشته باشیم تا بتوانیم به اهدافمان برسیم.
دیپلماتهای عزیز ما در زمینه صنعت و قدرت دفاعی، در مذاکره با 1+5 حساسیت زیادی به خرج میدادند؛ اگر روزی شرایط طوری شود که صورتجلسات مذاکرات را بتوان در اختیار مردم قرار داد، شما میبینید که مثل شیر میغرند در برابر آنها. اوایل بحث این بود که در قطعنامهها موضوع موشک هست و باید ساخت و طراحی آن را حداقل مدتی کنار بگذارید و در قطعنامههای قبلی آورده بودند، امروز تنها چیزی که مطرح کردند این است که شما موشکی نسازید که از ابتدا طراحیاش برای حمل سلاح هستهای باشد. ما هیچ وقت دنبال این نبوده و نیستیم و نخواهیم بود. همین جملهای که من گفتم، اگر کسی میخواهد دنبال بمب اتم باشد، این توافق بد است و اگر ملتی میخواهد دنبال فناوری صلحآمیز باشد، این توافق بسیار خوبی است.
در برجام شما میبینید که راجع به بحث نظامی اصلاً مسئلهای وجود ندارد و این توافق برای این نیست که نیروهای مسلح ما بخواهند قدمی در تقویت خود کوتاه بیایند یا در راهبردها و اهدافشان کوتاه بیایند.
البته در قطعنامه 2231 میبینید که تحریم تسلیحاتی که قبلاً دائمی بود، الان محدود به چند سال شده و در زمینه موشکی محدود به 8 سال شده ولی در عین حال هیچ کدام مانع کار ما نیست. ما به صراحت اعلام کردیم که از هر جا سلاح بخواهیم و لازم بدانیم میخریم و منتظر اجازه و تأیید هیچ کس و نگاه به هیچ قطعنامهای نیستیم و اگر جایی هم لازم بدانیم سلاح بفروشیم، بدون ملاحظه هیچ قطعنامهای، سلاحمان را خواهیم فروخت.
تقویت بنیه دفاعی ما، تقویت موشکهای ما و هر چه که نیاز کشور است را خواهیم ساخت و راه تقویت بنیه دفاعی را ادامه میدهیم تا انشاءالله به همه اهدافی که مدنظر ماست، دست یابیم و همیشه باید آمادگی لازم را برای دفاع خوب از سرزمین، ملت، کشور و منافعمان داشته باشیم.
با تشکر فراوان از همه کسانی که در صنعت دفاعی تلاش کردند؛ بخشهایی که امروز بازدید کردیم، از وزیر دفاع، مدیران و مسئولینی که زحمت کشیدند، اجرشان با خداوند و انشاءالله بتوانیم خادم خوبی برای کشور و ملت عزیزمان ایران باشیم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته