امکان صادرات در سایه رقابت/ تحویل روز افزون صنایع و خدمات/ ضرورت تداوم و استمرار صادرات/ تولید درون زا اساس اقتصاد مقاومتی / استاندارد بودن تولیدات/ قاچاق کالا/ تولید کالای با کیفیت و با قیمت مناسب،اصلی ترین راه مبارزه با قاچاق کالا/ وضعیت صادرات در مالزی و تایلند/ اشبای روابط مالزی و تایلند با دنیا بر اساس تعادل سازنده/ رابطه ایران و دنیا در طول تاریخ/ لزوم آماده کردن شرایط برای روابط خارجی/ سرمایه گذاری مشترک با صنایع بزرگ و شرکت‌های خدماتی / استفاده از مزیت‌های کشورها/ مهمان پذیری / حذف و برداشتن موانع از پیش پای تجار،کارآفرینان و صادرکنندگان/ حذف و زدودن ایران هراسی/ افزایش انسجام و یکپارچگی داخلی/ ندای بلند ایران مبنی بر بلند تر بودن قامتش از تصویرهای منعکس شده/ درخواست از همه گروه‌ها و جناح‌ها برای شنیدن صدای ایران/ تسهیل در مسیر تجارت وتوسعه اقتصادی ،صادرات کالای ایرانی جذب سرمایه وفناوری بزرگ ترین اهداف سفر به کشورهای خارجی/ قابل مقایسه نبودن صادرات ایران با کشورهای اسیا/ ملزمات و لوازم صادرات/ استقبال از جلسه با صادر کنندگان/ برنامه ریزی دولت در تمامی بخش‌ها و عرصه ها
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد (ص) و آله الطیبین الطاهرین و صحبه المنتجبین
بسیار خوشحالم که در روز پرافتخار ملی صادرات در جمع شما کارآفرینان و صادرکنندگان کالا و خدمات نکاتی را به عرض شما برسانم.
بی‌تردید در دنیای امروز صادرات در سایه رقابت موفق امکان‌پذیر است. ما در صحنه بازارهای هدف باید بتوانیم از لحاظ کیفیت، قیمت و بسته‌بندی کالا به نقطه‌ای برسیم که بتوانیم بر رقبای خارجی در آن میدان موفق و پیروز باشیم.
همه صنایع و خدمات در دنیای امروز به سرعت رو به تحول است. امکان‌پذیر نیست که یک کالای ساخته شده با شکل، کاربرد، قیافه و چهره قبلی بتواند به مسیر صادراتش در بازار دنیا ادامه دهد.
همیشه تجلیل‌ها، که امروز هم روز تجلیل از صادرکنندگان عزیز کالا و خدمات است، در صحنه رقابت اتفاق می‌افتد؛ در ورزش هم تجلیل بزرگ در رقابت‌های داخلی اتفاق نمی‌افتد. قهرمانی آنجایی شکل می‌گیرد که در مسابقات بین‌المللی ورزشکاران ما در برابر رقبایشان پیروز شوند. صادرکنندگانی که در صحنه منطقه و بین‌المللی توان این را دارند و در عمل به موفقیت و پیروزی می‌رسند و بازار را تصاحب می‌کنند و می‌توانند برند خود را به عنوان یک برند معتبر و ممتاز در افکار عمومی آن جامعه و در بازار مصرف جا بیندازند، اگر این چنین شد و اگر توانستیم در بازار صادرات تداوم ببخشیم، [برنده هستیم.]
عدم تداوم به معنای فروپاشی ساختمان و مسیری است که برای صادرات برنامه‌ریزی کرده‌ایم. صادرات کالا و خدمات یک زنجیره است و همه این زنجیره‌ها باید در کنار هم و در داخل هم قرار بگیرند تا بتواند صادرات کالا و خدمات موفق محصول آن باشد.
آغازش از تولید است. اساس اقتصاد مقاومتی هم تولید درون‌زاست. ما باید در داخل کشور تولید کنیم. اگر تولید ما با استانداردهای جهانی منطبق نباشد و کیفیت لازم را نداشته باشد و شرایط کشور باعث شود که آن محصول گران‌تر از محصول رقیب به دست ما برسد قطعاً اگر در بازار صادرات هم موفق باشیم نمی‌توانیم برای میان مدت و بلندمدت ادامه دهیم.
کنترل تولید در داخل، استاندارد بودن تولیدات داخل، محصولات و خدمات داخل به عنوان اولین زنجیره مهم است. اگر خدمات و کالای ما استاندارد نباشد نه تنها بازار خارجی را از دست می‌دهیم حتی بازار داخلی را هم از دست خواهیم داد.
این همه بحث می‌کنیم راجع به مبارزه با قاچاق کالا که این دولت بیشترین توان خود را برای مبارزه با قاچاق کالا به کار گرفته و موفقیت‌های خوبی هم به دست آورده است، به گونه‌ای که رقم قاچاق کالا و ارز از 25 میلیارد امروز به 15 میلیارد رسیده است و روند این مبارزه ادامه خواهد یافت. چون یکی از راه‌های رونق تولید، مبارزه جدی با قاچاق کالاست، اما بدانیم مبارزه اصلی با قاچاق کالا تولید با کیفیت و با قیمت مناسب در داخل است و گرنه موفق نمی‌شویم. در را می‌بیندیم از پنجره وارد می‌شود، پنجره را می‌بنیدیم سقف را سوراخ می‌کند، سقف را می‌بندیم از زیر زمین تونل می‌زند.
راهش این است که ما بتوانیم در داخل جنس با کیفیت و رقابتی و با استاندارد لازم تولید کنیم. این اولین زنجیره است. بعد اگر کالای خوب تولید کردیم، یکی از فضاهای خوبی که در پسابرجام برای صادرکنندگان و تولیدکنندگان ما به وجود آمده، امکان مشارکت با شرکت‌های خارجی و برندهای معتبر بین‌المللی است.
در این سفر اخیر آسیایی به ویتنام، مالزی و تایلند، در مذاکرات غیر رسمی خیلی صحبت کردم که پیشرفت این کشورها برای چه بوده است؟ شما برگردید به سال 1980 یعنی سال بعد از انقلاب. صادرات ویتنام 300 میلیون دلار بوده است اما امروز آمار سال 2014 می‌گوید، 150 میلیارد و 500 میلیون دلار. ولی من سوالی که از مسئولین اخیرا کردم مربوط به سال‌های 16-2015 بود و مسئولین ویتنام می‌گفتند صادرات ما 170 میلیارد دلار بوده است. از 300 میلیون به 170میلیارد دلار رسیده است.
صادرات مالزی در سال 1980 حدود 12 میلیارد دلار بوده است، در 2014 طبق آمار رسمی‌شان 234 میلیارد دلار بوده است. صادرات تایلند در سال 1980 حدود 6 میلیارد بوده و امروز صادرات تایلند 227 میلیارد دلار است. از 6 میلیارد به 227 میلیارد صادرات رسیده اند. چرا ؟ من از همه این مسئولین در جلساتی که نشسته بودیم، سر نهار و شام و ....صحبت کردم که دلیل اینکه توانستند این موفقیت را به دست آورند، چیست؟
اولاً روابط‌شان را با دنیا بر مبنای تعامل سازنده قرار دادند. در دعوا با دنیا صادرات در نمی‌آید. برخی فکر می‌کنند وقتی می‌گوییم تعامل سازنده یعنی برویم با غربی‌ها و اروپایی‌ها لبخند بزنیم و حرف بزنیم و با هم نهار بخوریم. خیر، تعامل سازنده یعنی مناسب کردن محیط روابط بین‌المللی برای صادرات کالا، برای اشتغال جوانان، برای واردات راحت‌تر کالاهای سرمایه‌ای و مواد اولیه.
مگر در دنیای امروز کشوری می‌تواند بگوید من بدون رابطه با دنیا به پیشرفت می‌رسم؟ خود قرآن هم گفته «ان ارض الله واسعه» دنیا باز است زمین وسیع است، راه بیفتید. حالا این هجرت برای فرهنگ، تجارت و صادرات یا هر چه که هست. نگفته ان ارض الله محصور، نگفته ان ارض الله ضیق، بعضی‌ها می‌گویند ارض الله ایران است. از مرز که می‌خواهیم خارج شویم، افکار ما را می‌دزدند و ما را گول می‌زنند. بعضی‌ها عظمت ملت ایران را هنوز باور نکرده اند.
ملت ایران درطول تاریخ با دنیا رابطه داشته است. در تایلند آقای شیخ احمد قمی تجارت ایران را با تایلند راه می‌اندازد و جزء معروف‌ترین افراد آنجا می‌شود و امروز همه طوایف و مذاهب کنار قبرش می‌روند و احترام می‌گذارند. ایرانی این چنین است.
به ملت ایران اعتماد کنیم. فقط 4 نفر نیروی امنیتی نمی‌توانند مورد اعتماد ما باشند. جوان‌ها، تجار و دانشجویان مورد اعتماد ما هستند. حالا در کنار این همه محصول پرطراوت این باغ ممکن است یک سیب پوسیده هم باشد، نمی‌شود در آن باغ را بست و از آن میوه استفاده نکرد. باید به قرن جدید برگردیم. بعضی‌ها در قرن قبلی زندگی می‌کنند،ای کاش در قرن قبل بود، در قرن قبل از آن زندگی می‌کنند. ما باید شرایط را برای روابط خارجی آماده کنیم که فقط سیاسی نیست، اقتصادی، علمی و فناورانه هم هست، تا بتوانیم در مسیر صادرات حرکت بکنیم.
یک راهشان تعامل سازنده با دنیا بوده. نکته دوم این بود که آن کشورها سرمایه‌گذاری مشترک با صنایع بزرگ، شرکت‌های خدماتی و کمپانی‌های بزرگ و برندهای معروف ایجاد کردند. حالا 60 یا 40 درصد یا 50 50 در تایلند، 3 میلیون خودرو تولید می‌شود که یک میلیون آن مصرف داخلی است. بقیه‌اش صادر می‌شود.
آقای نعمت‌زاده پس از بازدید کارخانجات تولیدی آنها به من گزارش داد؛ در کارخانه‌ای که مشترک با ژاپن تولید می‌کنند 3 نفر ژاپنی بودند. تمام مهندسین و کارگران همه تایلندی بودند. هر کجا بر مبنای یک مزیتی است. کارگر، انرژی، حمل و نقل و جایگاه جغرافیایی ارزان باشد. یکی از مبناها مزیت‌های مهم هر کشور است. ما باید از این مزیت‌ها به خوبی استفاده کنیم.
مسئله سوم میهمان‌پذیری این کشورهاست. ما باید میهمان‌پذیر باشیم. البته مردم ایران این چنین بوده و هستند. برای صنعت توریسم و هم برای تجارت نیاز داریم. بازرگان و سرمایه‌گذاری که می‌خواهد وارد شود باید میهمان پذیر باشیم. راحت بیاید و برگردد.
تمام تلاش دولت در طول این 3 سال و از جمله در زمینه برجام، این بوده که موانع را از پیش پای تجار، کارآفرینان و صادرکنندگان کالا و خدمات، ورود سرمایه و روابط بانکی بردارد. البته برداشتن مقررات دست و پاگیر غیر مفید زائد در کشور نیز مبنای ما بوده است.
تلاش ما این بوده که ایران‌هراسی را برداریم. با ایران‌هراسی نمی‌شود کار تجاری و اقتصادی کرد. اقتصادی برون‌نگر است که ایران هراسی ظالمانه‌ای را که دیگران ایجاد کردند بزداییم. در این زمینه دولت کار بزرگی کرده و هنوز هم باید ادامه دهیم.
باید انسجام داخلی‌مان در این زمینه بیشتر شود. باید بقیه دوستان را هم در این زمینه دعوت کنیم به یاری ملت و ایران بشتابند. ایران با صدای بلند فریاد می‌زند قامت من بلندتر از آن است که امروز در دنیا منعکس شده است. ایران با صدای بلند فریاد می‌زند استعداد و ظرفیت من بیشتر از آن است که در اذهان مردم است. ایران با صدای بلند فریاد می‌زند مهربان‌تر از آن هستم که در دنیا معرفی می‌شوم. ایران با صدای بلند فریاد می‌زند من همزیستی مسالمت‌آمیز با منطقه و جهان را می‌خواهم.
درخواستم و خواهشم از همه جناح ها، گروه‌ها و دوستان این است که صدای ایران را بشنویم و به فریاد ایران جواب مثبت دهیم؛ به آن صدایی که از مام میهن به گوش ما می‌رسد. اگر دستمان را به سوی دست پرقدرت ایرانی که برای همکاری به سوی ملت و فرزندان خودش دراز کرده، دراز کنیم، ضرر نمی‌کنیم؛ ایران با سابقه دیرینه، با فرهنگ بلند، با ملت بزرگ، با استعداد درخشان، با این همه نخبگان و دانشگاه و دانشجویان و افرادی که سوابق در تجارت، صنعت و تولید در کشور دارند. ما می‌توانیم مسیر بازتری پیش روی همه کارآفرینان، صنعتگران و آنهایی که می‌توانند خدمات ارزنده را ارائه کنند، قرار دهیم.
بزرگ‌ترین هدف هر سفر خارجی در دولت یازدهم تسهیل در مسیر تجارت، توسعه اقتصادی، صادرات کالای ایرانی، جذب سرمایه خارجی و جذب فناوری‌ها بود. همه جا در اکثر سفرها تلاش کردیم به همراه کارآفرینان باشیم و از وجود آنها استفاده کنیم و بتوانیم فضا را برای تفاهمات و قراردادهای آنها و نیز پیشرفت کشور آماده کنیم.
قدم‌های خوبی برداشته شده اما هنوز راه طولانی پیش روی ماست. 9 ماه بیشتر از اجرای برجام نگذشته است اما حرکت تقریبا خوب بوده است. البته در 6 ماه اول انتظار ما رشد 10 درصدی صادرات کالا بوده، الان در آمار گفته شد 6 درصد؛ پیش بینی اول سال 6/10 بود که باید افزایش می‌یافت و امیدواریم در 6 ماهه دوم حرکت سریع‌تری داشته باشیم و جبران کنیم.
اینکه صادرات ایران در سال 1980، 12 میلیارد بوده و در 2014 در مجموع نفت و غیرنفت 88 میلیارد، این قابل مقایسه با کشورهای هم سن و سال ما در منطقه آسیا نیست. البته قبول دارم ما دوران 8 ساله جنگ و تحریم را داشتیم، اما امروز باید گذشته‌ها را جبران کنیم و از هر نظر در جایگاه عزت و عظمت قرار بگیریم.
از دست دادن بازار خیلی ساده است. شما یک‌سال در بازار نباشید فضا را اشغال می‌کنند که به دست آوردن کار سختی است و دو مرتبه می‌خواهید وارد شوید و رقابت کنید و تلاش کنید. البته خیلی چیزها باید درکنار صادرات بیاید. در کنار صادرات باید حمل و نقل درست هم بیاید. شما کالای خوب صادر می‌کنید، هواپیما ندارید، چطور می‌خواهید گل صادر کنید؟ چطور می‌خواهید محصولی که دوام ندارد صادر کنید؟
هواپیما که می‌خواهیم بخریم می‌گویند اتوبوس بخرید. البته اتوبوس بحمدالله می‌سازیم و اگر هم لازم بود، می‌خریم. هواپیما که می‌خواهیم بخریم برای صنعت توریسم کشور و عظمت ایران و این است که وقت مردم تلف نشود؛ برای این است که زمانی که مردم خواستند سفر کنند مستقیم به کشور مقصد بروند و مجبور نباشند یک شب را در کشور دیگر بمانند و بعد از آنجا به کشور مقصد بروند. هواپیما که می‌گوییم بخریم برای این است که بتوانیم محصولات خود را به کشورهای هدف صادر کنیم. اگر نخریم، می‌گویند برجام چه شد؟ بخریم، می‌گویند هواپیما لوکس و جدید است! نمی دانم بعضی‌ها در کدام وادی سیر می‌کنند؛ یا عمرشان خیلی طولانی است، ما خبر نداریم. ما باید کامیون و کانتینرهای یخچال دار، هواپیماها و کشتی‌های لازم مجهز [تهیه کنیم.] باید حمل و نقل ما مجهز بشود. یکی از آن زنجیره‌ها این است. باید وزارت صنعت، تجارت، اقتصاد و دارایی، جهاد کشاورزی و سایر وزارتخانه‌ها به کمک صادرکننده‌ها بیایند.
اینکه پیشنهاد شد خود من با جمع صادرکنندگان جلسه‌ای داشته باشم، کاملا استقبال می‌کنم،حتماً از تجربیات و پیشنهادهای مشخص شما استفاده خواهیم کرد. اول تعامل سازنده با خودمان است. ابتدا دولت و صادر کنندگان است. ما باید بتوانیم حرف همدیگر را به خوبی بشنویم، تفاهم، استفاده و برنامه‌ریزی مشترک بکنیم تا مشکلات را از پیش پا برداریم.
دولت در تمام بخش‌ها از جمله فرهنگ، صنعت، کشاورزی، سیاست خارجی و تبلیغات در حال برنامه‌ریزی است. اینکه ما می‌گوییم به صادرات کمک کنیم بخشی از آن تبلیغات است. یک بخش از بازاریابی در دانشگاه‌های ماست. دانشگاه‌های ما باید دانشجویانی تربیت کنند که بدانند در دنیای امروز چطور بازار هدف را در دست بگیرند، مسیر تبلیغات را بشناسند و مشاوره بدهند. یکی از کمک‌ها به صادرات ما این است که بتوانیم صادرات را با تبلیغات در کشورهای هدف تسهیل کنیم. گاهی تبلیغات خیلی گران است. بدون تبلیغات مگر کالا می‌تواند در کشور هدف راه خودش را باز کند؟ ما باید در تمام زمینه‌ها تلاش کنیم، وزارت خارجه، سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های ما باید حامی تجارت بین المللی و صادرات کالای ایرانی در خارج باشند.
تردیدی ندارم، اگر این زنجیره را تکمیل و حلقه‌های مختلف این زنجیره را در کنار هم قرار بدهیم، خداوند امکانات کافی به ما داده؛ کشوری پر از نعمت در بخش‌های مختلف، جوان‌های با استعداد، دانشگاه‌های عظیم و دیپلمات‌های قوی و مسئولین امور صنعتی و تجاری که تلاش ما این بوده با تجربه‌ها را در این دولت جمع و جذب کنیم تا شاهد تحولات خوب در صادرات باشیم که یکی از راه‌حل‌های اصلی اشتغال و رشد اقتصادی خواهد بود.
همه در کنار هم باید دست به دست هم دهیم و ان‌شاءالله روز ملی صادرات امسال با سال‌های دیگر متفاوت باشد و بعد از امروز تلاش مان را مضاعف کنیم.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته