پیشرفت روابط ایران و آذربایجان/ روابط ترانزیت دو کشور/ همکاری در حوزه انرژی/ همکاری مشترک در حوزه دریای خزر/ مسائل حقوقی دریای خزر/ بهره برداری از منابع نقتی خزر/ همکاری سه جانبه با روسیه و آذربایجان/ مسائل منطقه/ نظرات مشترک در خصوص عراق و سوریه
به جناب اقای الهام علی اف، رئیس جمهور محترم جمهوری آذربایجان و هیئت همراه ایشان به خاطر سفر به تهران خوشامد عرض می‌کنم.
روابط دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان در طول سه سال گذشته پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای داشته است؛ این پیشرفت هم از لحاظ سیاسی و ارتباطات سیاسی بین دو کشور و هم از لحاظ مسائل منطقه‌ای و بین المللی و هم در زمینه مسائل اقتصادی و فرهنگی بوده است.
حجم تجارت 10 ماهه امسال (در سال 95) بین ایران و جمهوری آذربایجان نشانه آن است که دو کشور به سمت تلاش بیشتر، پیشرفت و توسعة بیشتر روابط تلاش می‌کنند.
در زمینه ترانزیت، ایران و آذربایجان نقش مهمی در ترانزیت جنوب – شمال دارند و با اتصال راه آهن آستارا – آستارا اولین قدم مهم در این زمینه برداشته شده. آذربایجان در زمینة راه آهن رشت به آستارا مشارکت خواهد کرد و دو کشور با مشارکت یکدیگر این مسیر بسیار مهم ترانزیتی را به زودی آغاز خواهند کرد.
در زمینة مسائل انرژی دو کشور آمادگی همکاری بیشتری دارند. جمهوری اسلامی ایران برای سوآپ نفت و فرآورده‌های نفتی از آذربایجان به آب‌های جنوب آمادگی دارد و در این زمینه امیدواریم فعالیت بیشتری بین دو کشور را شاهد باشیم.
دو کشور در زمینة سرمایه گذاری مشترک در جمهوری آذربایجان برای ساخت خودرو و همچنین در زمینة دارو قدم‌های خوبی برداشته‌اند، توافقات خوبی حاصل شده و امیدواریم به زودی این طرح‌های مشترک به نتیجه برسد.
دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان در ساحل دریاچه خزر قرار دارند، مسئله عدم آلودگی این دریاچه و مسائل زیست محیطی برای دو کشور مهم است، بخشی از مباحث ما در جلسه خصوصی و عمومی نیز درباره این مسئله بود که بتوانیم توافقات کنوانسیون‌ها در این زمینه را زودتر اجرایی بکنند و در زمینة محیط زیست دریای خزر شاهد قدم‌های مهمی باشیم.
همچنین در زمینة دریای خزر دو مسئله مهم دیگر داریم. یکی توافق در مسائل حقوقی دریای خزر است که با اجماع پنج کشور باید حاصل شود؛ در این زمینه همکاری، همفکری و رایزنی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان اهمیت خاصی دارد. ما در سال‌های پیش این مسائل را دنبال کردیم، در جلسات امروز هم بر ادامة کار تا رسیدن به توافق نهایی تأکید کردیم. همچنین در زمینة بهره برداری ازمنابع نفتی در دریای خزر، قبلا دو کشور با هم مذاکرات زیادی داشته‌ایم و برای مشارکت در بهره برداری از منابع این دریا، امروز هم این بحث را ادامه دادیم و وزرای نفت دو کشور این بحث را تا رسیدن به نتیجه ادامه خواهند داد.
مسائل سه جانبه هم جزو مباحث امروز ما بود. همکاری‌های سه جانبه بین ایران، آذربایجان و روسیه و همکاری‌های سه جانبه بین ایران، آذربایجان و ترکیه و همچنین همکاری‌های ایران، آذربایجان و گرجستان. در دو زمینة اول، یعنی ایران، آذربایجان و روسیه قبلاً قدم‌های خوبی برداشته شده بود و اجلاس سه جانبه‌ای هم در سطح سران برگزار شده بود؛ همچنین در زمینة همکاری‌های سه جانبة ایران، آذربایجان و ترکیه هم اقدامات خوبی تاکنون صورت گرفته که باید ادامه پیدا کند؛ اما امروز راجع به همکاری‌های سه جانبة ایران، آذربایجان و گرجستان هم با هم صحبت کردیم و بنا شد این مسئله را دنبال کنیم.
بحثی از مباحث امروز ما مسائل منطقه‌ای بود. بین ایران و آذربایجان نظرات بسیار نزدیکی راجع به مسائل منطقه وجود دارد. هر دو کشور تروریسم را که متأسفانه از تفکر وهابیت و سلفی‌گری نشئت گرفته است به عنوان یک خطر بزرگ در منطقه می‌بینیم و معتقدیم که باید فکر تروریستی و ایده تروریستی در این منطقه برای همیشه خشکانده شود.
در مسائل سوریه و عراق دارای نقطه نظرات مشترکی هستیم. در مذاکرات امروز اظهار امیدواری کردیم که تلاش‌های سه کشور ایران، روسیه و ترکیه در زمینة سوریه به نتیجه برسد و مسیری که از آستانه آغاز شد به نتیجه نهایی دست پیدا بکند و راه حل نهایی برای سوریه، راه حل سیاسی خواهد بود.
جمهوری اسلامی ایران معتققد است که تمامیت ارضی کشورها باید محترم شمرده شود، مشکلات منطقه از طریق سیاسی و گفتگو باید حل و فصل شود و امیدواریم مسئله قره باغ نیز از طریق گفتگو به راه حل نهایی برسد و در نهایت اینکه می‌خواهم بر این نکته تأکید کنم که روابط ایران و آذربایجان یک روابط دوستانه، برادرانه و راهبردی است.