اشتغال، مهم‌ترین مسئله کشور/اهمیت مضاعف اشتغال تحصیلکرده‌ها/ تراکم اشتغال از سال‌های گذشته/ بهبود شرایط اشتغال در دوسال گذشته/ رکود متقاضیان شغل در تابستان امسال/ موفقیت دولت در ایجاد سالی 700هزار شغل/ معدود بودن کشورهای ایجادکننده 700هزار شغل/ نقش جذب سرمایه‌های خارجی در ایجاد اشتغال/ نقش فضاهای مجازی در ایجاد اشتغال/ کاهش سختگیری ها در حوزه شبکه‌های/ اخلال در جذب سرمایه، اخلال در ایجاد اشتغال/ افزایش همزمان رشد با افزایش بیکاری/ هدف‌گذاری رشد 5درصدی/ رشد تولیدات نفتی، گازی و کشاورزی/ اعطای تسهیلات به واحدهای صنعتی کوچک و متوسط، نشان‌دهنده رشد/ افزایش صادرات غیرنفتی و نفتی/ سال پایه علت تفاوت رشد اعلام‌شده ازسوی مرکز آمار و بانک مرکزی/ رشد ملموس در بخش کشاورزی/ رشد تولیدات صنعتی/ دستیابی به رشد فراتر از هدف‌گذاری/ اهمیت استمرار رشد/ اهمیت رشد بخش نفت با تلاش مهندسین و کارگران/ افزایش صادرات نفت/ نقش امنیت در رشد و توسعه کشور/ روند مثبت استمرار رشد کشور از سال1393/ افزایش صادرات غیرنفتی/ نقش نداشتن دولت در فراز و نشیب‌های نرخ ارز/ علل افزایش نرخ دلار/ اطمینان مردم نسبت به استمرار کاهش تورم و افزایش رشد/ نقش اجرای تعهدات کامل برجام در رونق فضای کسب‌وکار/ اختلاف نظر کارشناسی بین وزرای اقتصادی دولت/ اهمیت ثبات بازار برای دولت/ عدم تداوم رشد نرخ ارز/ دستاورد بزرگ برجام در سایه حماسه انتخابات سال 92/ آثار برجام در یک سال گذشته/ عواقب عدم دستیابی به برجام/ پرداخت بسیاری از بدهی‌های‌دولت/ پوشش بیمه حاشیه نشین‌ها/ اجرایی شدن اکثر حوزه‌های مربوط به برجام/ وارد کردن کیک زرد/ نوسازی ناوگان هواپیمایی کشور/ خرید هواپیما بدون تحمیل هزینه آنها به بودجه عمومی کشور/ قرارداد هواپیما نشانه اعتماد به ایران/ اذعان دنیا به نقش مثبت و سازنده ایران در منطقه/ تصویب قطعنامه در محکومیت اسرائیل پس از 50 سال/ قانونی شدن فعالیت هسته‌ای ایران/ تثبیت نقش سازنده و مهم ایران در منطقه/ اهمیت ثبات و امنیت منطقه/ امنیت فوق العاده ایران/ تشکر از نیروهای مسلح برای امنیت ایران/ کمک ایران به کشورهای منطقه برای مبارزه با تروریسم/ مخالفت ایران با تغییر مرزهای جغرافیایی منطقه/ دیپلماسی و مقاومت، راه‌حل مسائل منطقه/ فعالیت های دیپلماتیک ایران برای حل مسئله سوریه/ نقش مهم ایران در ایجاد آتش‌بس در سوریه/ تروریسم، ویروسی همه‌گیر/ ترمیم وزرای فرهنگی و اجتماعی کابینه/ کار بزرگ دولت در زمینه شرکت‌های دانش‌بنیان/ نقش مهم بیکاری در معضلات اجتماعی/ اهتمام ویژه رهبری به مسئله آسیب‌های اجتماعی/ تشکیل شورای اجتماعی/ توجه دولت به مسائل اجتماعی و فرهنگی/ کار مهم دولت در زمینه مقابله با آسیب‌های‌اجتماعی/ نقش نشاط جامعه در کاهش آسیب‌های‌اجتماعی/ برخورد با کنسرت‌ها با سختگیری‌های زیاد/ اسلام دین سهل و آسان/ اهمیت و آزادی و نشاط جامعه/ آزادی تشکل‌های دانشجویی در 16آذر در نقد رئیس جمهور/ بی اخلاقی، علت ناراحتی رئیس‌جمهور از تخریب‌ها/ مبارزه با آلودگی هوا و محیط زیست، از اولویت‌های دولت/ فراگیربودن آلودگی هوا در بسیاری از کشورها / اقدامات دولت برای کاهش آلودگی هوا/ ضرورت آشنایی مردم با حقوق خود/ استفاده از شبکه‌های مجازی، حق مردم/ شفافیت، حق مردم/ اهتمام به حقوق شهروندی از ابتدای دولت/ عدم ارتباط رونمایی از حقوق شهروندی با انتخابات/ کار و تلاش، بهترین تبلیغ برای دولت/ضرورت همکاری سه قوه در زمینه حقوق شهروندی/ معنی کاهش تورم/ اهمیت استمرار تورم تک رقمی/ برگزاری جلسات تنظیم بازار/ قدم‌های مهم دولت در زمینه حقوق‌های غیرمتعارف/ ایرادات قانون و مقرارت در بحث حقوق‌ها/ تعداد معدود مدیران دولتی دارای حقوق غیرمتعارف/ اقدام دولت برای ساماندهی حقوق‌ها/ لایحه دولت برای شفافیت در همه دستگاه‌ها/ فراگیربودن حقوق‌های غیرمتعارف در دیگر نهادها و قوا/ بازگرداندن پول‌ها به بیت المال/ ضرورت اقدام قوای دیگر برای برخورد با حقوق‌های غیرمتعارف/ اهمیت شفافیت حقوق و دستمزدهای همه نهادها برای مبارزه با فساد/ اهمیت کاهش تصدی‌گری دولت/ مشکلات مسکن مهر/ رشد منفی در بخش مسکن/ افزایش وام مسکن از سوی دولت/ افزایش بودجه عمرانی برای تحرک بخش مسکن
بسم الله الرحمن الرحیم
آقای حیدری:
خدمت یکایک بینندگان عزیز، هم میهمانان ارجمند، آقایان و خانم‌ها سلام عرض می‌کنم. امیدوارم روز و شب خوبی را سپری کرده باشید و خیلی ممنونم از اینکه در این لحظه بیننده شبکه یک سیما هستید. به بینندگان محترم شبکه خبر سیمای جمهوری اسلامی ایران و شنوندگان رادیو سراسری هم که به طور همزمان این برنامه را تماشا می‌کنند، سلام و شب به خیر می‌گویم.
همان طور که مستحضر هستید و از قبل هم اعلام شده بود امشب جناب آقای رئیس‌جمهور قرار هست در خصوص مهم‌ترین مسائل داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی با شما بینندگان عزیز صحبت کنند. به همین منظور، امشب به میدان پاستور، ساختمان سفید نهاد ریاست جمهوری آمده ایم تا این گفتگو را به طور زنده تقدیم حضور شما بینندگان عزیز کنیم.
آقای رئیس‌جمهور، سلام و شب به خیر می‌گویم. خانم شریفی در خدمت شما هستیم.
خانم شریفی مقدم:
آقای دکتر شب شما به خیر باشد. از آخرین گفتگوی ما که در تاریخ 12 مرداد امسال بود دقیقاً 5 ماه می‌گذرد. امروز 12 دی ماه است. به نظر می‌رسد مدت زمان زیادی بوده. شما قول داده بودید که با فرصت‌های خیلی کوتاه‌تری با مردم عزیزمان صحبت کنید، اما به هر حال باز هم فرصت را غنیمت می‌دانیم. حالتان چطور است؟
رئیس‌جمهور:
خیلی ممنون و متشکر، من هم خدمت شما و همه بینندگان عزیز سلام و شب به خیر می‌گویم. آغاز سال میلادی را به ملت‌مان، به ویژه به هم وطنان مسیحی مان تبریک می‌گویم. ایام هم تقارن دارد با میلاد حضرت مسیح، علی نبینا و آله و علیه السلام، و هم ایام میلاد امام عسگری سلام الله علیه.
اینکه فاصله زمانی مقداری طولانی شده، پاسخش این است که هم باید قضا کرد و هم کفاره. امیدوارم ان‌شاءالله در آینده در فرصت نزدیک‌تری خدمت مردم عزیزمان باشیم و باز هم با شما راجع به مسائل داخلی مان و همچنین مسائل بین‌المللی گفتگو داشته باشیم.
آقای حیدری:
آقای دکتر، اگر صلاح بدانید از موضوع مهم اشتغال شروع کنیم. با توجه به اینکه آمارها نشان می‌دهند که حجم بیکاری در کشور ما زیاد شده، از طرفی نشان داده می‌شود که میزان اشتغال هم در کشور ما زیاد شده، که خیلی با هم تطابق ندارد، به نوعی در تمام خانه‌ها یکی دو تا بیکار هست. از جمله وزیر کشور، آقای رحمانی فضلی گفتند سه فرزند تحصیل کرده بیکار در خانه دارند. وقتی وزیر کشور این جوری هستند، تکلیف بقیه مردم روشن است.
شما هم امسال اتفاقاً راجع به اشتغال خیلی صحبت کردید. الان وضعیت اشتغال چگونه است و به مردم در این زمینه چه می‌خواهید بگویید؟
رئیس‌جمهور:
مسئله اشتغال مهم‌ترین مسئله کشور است؛ یعنی در میان همه مسائلی که حائز اهمیت است، به نظر من اشتغال مهم‌ترین است و بیکاری می‌تواند معضل بسیار بزرگی برای جامعه و کشور ما باشد. بسیار نگران کننده است که در داخل یک خانه یک نفر یا دو نفر یا حتی بیشتر جوان بیکار باشند؛ جوانی که به سن 25 سال، 26سال، 30 سال رسیده و هنوز توان مالی برای ازدواج و شروع زندگی خانوادگی را ندارد و عمدتاً به دلیل اینکه اشتغال و کار مناسب ندارد. این مسئله برای همه ما حیاتی است که برای اشتغال جامعه، تلاشی جدی انجام بدهیم.
از آغاز دولت، یکی از مسائلی که همواره در جلسات اقتصادی مورد بحث ما بود، بحث اشتغال و سرازیر شدن جوان‌های عزیز تحصیلکرده ما از دانشگاه‌ها بود، چون خود دانشگاه تأخیری را برای اشتغال ایجاد کرد. به هر حال جمعیت محصل دانشگاه ما چند سال پیش حدود دو میلیون و دویست هزار نفر بود، امروز به چهار میلیون و هشتصد هزار نزدیک به پنج میلیون نفر رسیده است. سالانه هم 800 الی 900 هزار نفر فارغ التحصیل می‌شوند که اینها نیاز به شغل دارند؛ به اضافه افراد دیگری که دانشگاه نمی‌روند و باز هم نیاز به اشتغال دارند.
ما یک تراکمی در سال‌های گذشته داریم؛ شما از سال 85 تا سال 90 به آمار اشتغال نگاه کنید، تقریباً اشتغال ثابت و اشتغال خالص ما ثابت است؛ یعنی سالانه حدود چهارده هزار شغل خالص ایجاد شده، که موضوع بیکاران در جامعه ما متراکم شده. الان هم چه آنهایی که در دهه 60 و چه در دهه 70 متولد شده‌اند، دیگر سال‌های اشتغال آنهاست و باید مشغول به کار شوند.
ما در دو سال گذشته آمار نسبتاً مناسبی برای اشتغال داریم؛ یعنی کل شاغلین ما در سال 92، بیست و یک میلیون و سیصد هزار نفر بوده، حالا اگر نمودار هم نشان بدهند، در این نمودار هم مشخص می‌شود که وضع اشتغال ما چگونه بوده. بعد از آن به تدریج در دو سال گذشته شرایط اشتغال بهتر شده. امروز کل شاغلین ما 23 میلیون نفر هستند؛ یعنی در دو سال گذشته از بیست و یک میلیون و سیصد هزار تا 22 میلیون، هفتصد هزار شغل ایجاد شده و امروز ما 23 میلیون شاغل داریم.
آقای حیدری:
ولی در عین حال رقم بیکاری اضافه هم شده.
رئیس‌جمهور:
بله، رقم بیکاری هم اضافه شده.
خانم شریفی مقدم :
این به خاطر این است که تعداد متقاضیان ورود به کار زیاد است و آن میزان اشتعال جوابگوی این تعداد متقاضی اشتغال نیست؟
رئیس‌جمهور:
متقاضی ما در تابستان تقریباً امسال یک رکود بوده؛ یعنی یک میلیون و دویست هزار نفر خواستار شغل بودند و در شرایطی بودند که می‌خواستند مشغول به کار شوند. در طول یک سال ما اشتغالی که در یک سال گذشته، از تابستان پارسال تا تابستان امسال، به وجود آمده حدود هفتصد هزار یا هفتصد و چهار هزار شغل هست؛ سال قبل هم به همین صورت، یک سال قبل هم باز حدود هفتصدهزار اشتغال درست شده. هفتصد هزار اشتغال رقم بسیار بالایی هست. برای اینکه مردم ما به این مسئله توجه کنند، کشورهایی که در طول دهه گذشته (در ده سال گذشته) به طور متوسط توانستند بالای 600 هزار شغل در سال ایجاد کنند 5 کشور بودند؛ یعنی 700 هزار شغل برای یک سال رقم بسیار بالایی است. اما در عین حال بیکارهای قبلی هستند، بیکارهای جدید هم به آنها اضافه می‌شود؛ یعنی اگر در یک سال یک میلیون نفر وارد بازار کار شوند و ما بتوانیم هفتصد هزار شغل ایجاد کنیم یعنی 300 هزار نفر به بیکارها اضافه شده.
آقای حیدری:
این 700 هزار تا خالص است؛یعنی مجموع ورودی‌ها و خروجی‌ها.
رئیس‌جمهور:
بله، 700 هزار خالص اشتغال ما هست. در این دو سال گذشته به طور نسبی وضع اشتغال ما خوب بوده اما نسبت به تقاضا باز هم فاصله داریم. باید اشتغال ما حداقل یک میلیون و بالای یک میلیون باشد. برای این کار همه باید دست به دست بدهیم؛ یعنی دولت، کارآفرینان، بخش خصوصی، قوای دیگر و نهادهای دیگر.
علت اینکه می‌گوییم سرمایه باید از خارج بیاید و سرمایه‌های داخل را باید جذب کنیم، یکی از دلایلش بحث اشتغال است. اگر بخواهیم اشتغال درست کنیم راهش چیست؟ راهش سرمایه‌گذاری است. راهش این است که فضای مناسب برای فعالیت جوان‌ها ایجاد کنیم. یکی از فضاهایی که می‌تواند تولید اشتغال کند، فضای مجازی است. در فضای مجازی مردم می‌توانند شغل‌های مناسب داشته باشند. در یک سال گذشته وزارت ارتباطات ما اعلام می‌کند که صدهزار شغل در ICT )فناوری ارتباطات( به وجود آورده که فضای مناسبی برای اشتغال هست. برای این کار باید فضای مجازیمان مناسب باشد. باندها و پهن باندهای ما باید آماده باشد، سخت گیری‌ها را برای شبکه‌های اجتماعی باید کم کنیم. چون امروز زندگی مردم تقریباً با شبکه‌های اجتماعی است؛ ارتباط شان با یکدیگر و شغل شان؛ و بسیاری از اشتغال‌ها در همین زمینه هست. همه باید دست به دست هم بدهیم.
اگر کسی در جذب سرمایه اخلال به وجود بیاورد، در واقع به بحث اشتغال صدمه زده است. اگر همکاری قوای دیگر کمتر باشد به بحث اشتغال صدمه می‌خورد. ما همه باید تلاش کنیم برای اینکه اشتغال به وجود بیاوریم. یک هدف مهم امروز ما رشد پایدار اشتغالزاست. رشد ما هم باید با محیط زیست سازگار و پایدار باشد و هم باید شغل مناسب برای جامعه به وجود بیاورد و برای این کار ما باید فضای کسب و کار و فعالیت‌های اقتصادی را نسبت به گذشته آماده‌تر کنیم.
من از حرکت به سمت اشتغال خوشحالم، اما به خاطر فاصله ای که با افراد جویای کار داریم، نگرانم و اینکه در سال 300-400 هزار نفر بدون شغل بمانند و از قبل هم آمار بیکاری ما قابل ملاحظه بوده است، بسیار نگران کننده است. بنابراین هم رشد ما در اشتغال خوب بوده و هم متأسفانه بیکاری ما افزایش پیدا کرده است؛ یعنی اقتصاد ما به اندازه ای که توانسته اشتغال به وجود بیاورد، نتوانسته به اندازه کافی همه افرادی را که جویای کار بوده‌اند جذب بازار کار کند. بنابراین همه باید در این زمینه تلاش کنیم تا فضای مناسب‌تری برای اشتغال به وجود بیاوریم.
خانم شریفی مقدم:
آقای رئیس‌جمهور، برخی از کارشناسان شرایط اقتصادی کشور را مانند شرایط رکود شبیه سازی می‌کنند و معتقدند هیچ رشد اقتصادی اتفاق نمی‌افند، تولید متوقف شده و بسیاری از فاکتورهای دیگر را در این زمینه مورد بررسی قرار می‌دهند، اما رشد نرخ اقتصادی ای که از طرف دولت اعلام می‌شود با احتساب نفت بیانگر شش و نیم و بدون احتساب آن چهار و نیم است و برای سال آینده هم نرخ رشد بیشتری نزدیک به 7/7 درصد را پیش بینی کرده‌اند. چطور می‌شود این را توجیه کرد و اینکه آیا واقعاً ما به نرخ رشد اقتصادی و همچنان به سمت پیشرفت حرکت می‌کنیم.
رئیس‌جمهور:
به هر حال رشد اقتصادی را دو مرکز ما، یعنی مرکز آمار ایران و بانک مرکزی، متکفل هستند و بررسی می‌کنند و اعلام می‌کنند. البته از ابتدای سال، در همان پیام نوروزی به مردم عزیز عرض کردم که امسال سالی است که هدف گذاری کرده ایم پنج درصد رشد داشته باشیم ؛ که همان موقع دوستان گفتند این اعلام زود بود، چون معلوم نیست امسال به رشد پنج درصد برسیم. ولی از همان ماه‌های اولیه حرکت‌هایی که در جامعه بود به ما نشان می‌داد که به سمت این رشد خواهیم رفت. از یک طرف
رشد تولیدات نفتی، گازی و میعانات ما بود که اگر فرصت باشد با تفصیل بیشتری صحبت می‌کنم؛ در کشاورزی هم شاهد رشد بودیم، به هر حال از شرایط محصول گندم ما معلوم بود که در بخش کشاورزی شاهد رشد هستیم.
ستاد اقتصاد مقاومتی از ابتدای سال تلاش کرد که واحدهای صنعتی کوچک و متوسط، آنهایی که نیاز به تسهیلات بانکی دارند، این تسهیلات را در اختیارشان قرار دهد. تا یکی دو ماه پیش آمار پانزده هزار واحد بود که از تسهیلات بانکی استفاده کرده بودند که البته این رقم الان بالاتر است، حدود هفده هزار واحد صنعتی کوچک و متوسط ما از تسهیلات بانکی استفاده کرده‌اند. همه اینها علامت این بود که حرکت به سمت رشد اقتصادی است.
صادرات غیر نفتی و نفتی ما افزایش پیدا کرده بود و لذا در سه ماهه اول شاهد رشد بودیم. البته رشد سه ماهه اولی که مرکز آمار اعلام کرد، حدود چهار و نیم بود و انتظار داشتیم که در سه ماهه دوم رشد بالاتری داشته باشیم و امروز رشد شش ماهه اول امسال را نسبت به شش ماهه پارسال در اختیار داریم. طبق محاسبات بانک مرکزی رشد شش ماهه ما 4/7 و طبق محاسبات مرکز آمار رشد شش ماهه ما 4/6 است.
خانم شریفی مقدم:
این تفاوت را توضیح می‌دهید که چرا این رقم‌ها با هم متفاوت‌اند؟
رئیس‌جمهور:
معمولاً سال پایه اینها متفاوت است. سال پایه یکی 1376 و دیگری سال پایه اش 1383 است و در برخی محاسبات و آیتم‌ها هم اختلاف دارند، ولی اگر سال پایه را یکی کنیم این اختلافات خیلی کمتر خواهد شد و من این را گفتم ام که تا پایان امسال هر دو مرکز، یعنی هم بانک مرکزی و هم مرکز آمار، سال پایه را سالی واحد قرار دهند که این اختلافات کمتر باشد.
اما در عین حال رشد 4/6 ما وقتی به بخش‌های نفتی و غیر نفتی تقسیم می‌شود، در شش ماهه اول در بخش کشاورزی طبق آمار مرکز آمار رشد 9/5 داشته ایم؛ این رشد اقتصادی در بخش کشاورزی ما ملموس است؛ یعنی امسال برای گندم رقمی حدود پانزده هزار میلیارد تومان، چهارده هزار و هفتصد میلیارد تومان،خریداری کرده ایم و یازده و نیم میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری کردیم. کشاورزانی که گندم کار بودند این رشد اقتصادی را در بخش خودشان شاهد بودند و مشاهده می‌کنند.
در بخش گردشگری دارای رشد بودیم و کسانی که در بخش گردشگری کار می‌کنند، برخی هتل‌های ما قبلاً نصف اتاق‌های آن همیشه خالی بوده و الان برای ماه‌ها جا ندارند و از پیش رزرو شده است؛ آنها کاملاً این رشد را احساس می‌کنند و می‌بینند.
در بخش تولیدات صنعتی نیز رشد مناسب بوده، البته نه به اندازه کشاورزی. رشد صنعتی ما 1/4 است و رشد خدمات 8/4 و نفت2/1 است. مجموعاً رشد اقتصادی ما طبق آمار مرکز آمار 4/6 می‌شود.
این رشد اقتصادی در شرایط منطقه ای ما و کشورهایی که در کنار ما هستند، بسیار خوب است. پیش بینی بانک جهانی هم برای امسال رشد بالای شش درصد است و 6/6 پیش بینی شده است. بنابراین رشد امسال ما بیش از آنچه بوده که آخر پارسال هدف گذاری کرده بودیم که پنج درصد بود و حتماً تا پایان سال بیشتر خواهد شد. و ان‌شاءالله بالای شش درصد رشد اقتصادی خواهیم داشت.
آقای حیدری:
آقای رئیس‌جمهور، آنچه از خود نرخ رشد مهم‌تر است، تداوم نرخ رشد است. در ماه‌های اخیر اتفاقاتی در کشور ما افتاده متأثر از کاهش سرمایه‌گذاری و علامت‌هایی که در بازار هست که عده‌ای ابراز تردید می‌کنند در مورد ادامه این نرخ رشد ؛ از جمله نوسانات ارز که در هفته‌های اخیر اتفاق افتاد یا دعوای وزرای اقتصادی با هم که الان به رسانه‌ها کشیده شده و نمی‌دانم که چقدر جدی است.
مورد دیگری هم گفته می‌شود که جناب عالی برای حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و ... خیلی وقت نمی‌گذارید و بیشتر به سیاست خارجی می‌پردازید. واقعاً این طور است یا خیر و چه اطمینانی را می‌توانید از جهت مدیریتی و هم از جهت محیط سرمایه‌گذاری برای تداوم رشد اقتصادی به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بدهید؟
رئیس‌جمهور:
شما دو سه سوال را با هم مطرح کردید که باید به همه پاسخ داده شود.
اولاً تداوم؛ من معتقد به تداوم رشد هستم. اینکه سال آینده رشد ما شش درصد یا کمتر باشد، برای سال آینده به کار و تلاش خیلی بیشتری نیاز داریم و باید جذب سرمایه کنیم، باید فضای کار را مناسب‌تر کنیم، چون رشدی که امسال در بخش نفت داشتیم سال دیگر که ادامه ندارد. البته کار بسیار بزرگی در بخش نفت انجام گرفته است. من دیدم بعضی‌ها نوشته‌اند که این رشد مرهون نفت است؛ خب نفت مرهون چه کسی است؟ رشد نفت مرهون مهندسین، کارگران نفت و تلاشگران ماست؛ نفتی که چاهای آن بسته شده، باز شدن و راه‌اندازی آن آسان نیست.
شما ببینید، تولید نفت ما در حد صادرات که کل تولید با داخلی بیشتر بوده است؛ صادرات نفت ما در اواخر پارسال (مثلاً دی سال گذشته) یک میلیون و در برخی شرایط 1/1 بوده است. اینکه از دی ماه که برجام اجرایی شد، رشد تولید نفت و اینکه چاه‌هایمان را باز و فعال کنیم، سرمایه‌گذاری بزرگی می‌خواهد. چیزی حدود یک میلیارد دلار خرج کرده ایم تا این تولید برگردد و چاه‌ها فعال شود. ماه‌ها کارگران صنعت نفت ما تلاش کردند تا این شرایط ایجاد شود. صادرات نفت ما امسال به جای 1/1، بالای دو میلیون بشکه (یعنی 2/2 -3/2) است و با میعانات الان 7/2 میلیون بشکه صادرات داریم. حرکت بسیار خوبی شروع شده، البته ما در بخش گاز و.... فعال خواهیم بود ولی به این سرعت نخواهد بود اما خوشبختانه ترکیبی که الان در رشد می‌بینیم، کشاورزی ما رشد بالایی دارد، صنعت رشد مناسبی دارد و...
خانم شریفی مقدم:
آقای دکتر، در مورد صادرات غیرنفتی هم توضیح می‌دهید که در آن حوزه چه وضعیتی داریم؟
رئیس‌جمهور:
اگر سوالات آقای حیدری یادمان نرود، چشم.
خانم شریفی مقدم:
آنها را هم تکرار می‌کنیم.
رئیس‌جمهور:
بنابراین، به نظر من ادامه رشد قطعی است و با محاسبات و پیش‌بینی‌ای که ما داریم، مردم در صحنه هستند، قوای دیگر و مجلس شورای اسلامی در کنار مردم است، قوه قضاییه حتماً به ما کمک می‌کند، نیروهای مسلح همان گونه که امنیت خوبی امروز داریم، این امنیت را ادامه می‌دهند، در نتیجه ما رشد خواهیم داشت. باید تلاش کنیم که این رشد در سال آینده رشد مناسبی باشد.
البته پارسال به دلیل فشار اقتصادی ای که داشتیم، رشد مناسبی نداشتیم. به هر حال اولین سالی که توانستیم در این دولت رشد اقتصادی را به محاسبه بکشانیم، سال 1393 است. در این سال رشد اقتصادی ما 3 بوده که رشد خوبی بوده، بعد از اینکه در سال 1391 منفی 8/6 بودیم، در سال 1392 هم منفی 9/1 بودیم، اما در سال 1393رشد داشتیم و سال 1394 کمتر رشد داشتیم و سال 1395 سالی بوده که بعد از فضای برجام، هم برای رشد صادرات نفتی و هم غیر نفتی کاملاً فضا مناسب شده. چون صادرات غیر نفتی را سوال کردید، صادرات غیر نفتی در شش ماهه اول امسال خیلی بهتر از شش ماهه پارسال بوده و صادرات غیرنفتی ما در نه ماهه اول امسال حدود 31 میلیارد دلار است که نسبت به سال گذشته حدود ده درصد رشد داریم. هم صادرات نفتی هم غیرنفتی، امسال بهتر است و به همین دلیل است که به شرایط اقتصادی آینده کشور بسیار خوش بین هستم.
به قیمت ارز اشاره کردید؛ قیمت ارز فراز و نشیبی دارد، اما مردم مطمئن باشند که قیمت ارز به سمت افزایش نخواهد بود.
خانم شریفی مقدم:
آقای رئیس‌جمهور، حال که به مردم اشاره کردید، ابهامی وجود دارد و آن اینکه مردم معتقدند که دولت خودش می‌خواهد نرخ ارز هرچه بالاتر برود شاید که درآمدهای خودش را افزایش بدهد و به عمد این افزایش نرخ ارز صورت می‌گیرد.آیا واقعاً همین طور است؟
رئیس‌جمهور:
اصلاٌ این طور نیست. در این دولت دیده‌اید که در سال‌های گذشته رشد نرخ ارز حدود چهار پنج درصد بوده است و همیشه این قیمت را در بازار نگه داشته‌ایم برای اینکه مردم نسبت به آینده اطمینان داشته باشند. شما می‌دانید که قیمت دلار در ماه‌های اخیر هم در برابر یورو و هم در برابر پوند و هم در برابر یوان رشد داشته است.
در این ماه‌های اخیر دلار در برابر پوند 15 درصد افزایش پیدا کرد.
آقای حیدری:
متوسط 12 درصد رشد داشته است.
رئیس جمهور:
متوسط این 8-9 ماه از اوایل سال تا به حال بیش از پنج شش درصد رشد دلار در برابر ارزهای دیگر بوده است. در ایران هم به طور طبیعی رشد داشته است. این فصل هم معمولاً فصلی است که در سال‌های گذشته هم مقداری رشد دلار را داشته‌ایم. یک مقدار هم رونق اقتصادی و وسعت واردات ما هست که نسبت به گذشته متفاوت است.
اما حتماً نرخ ارز متعادل خواهد شد و نرخی که در روزهای اخیر بوده، حتماً به نرخی متعادل بر می‌گردد.
مردم می‌توانند نسبت به مسئله تورم اطمینان داشته باشند و تلاش ما بر این است که کاهش تورم را ادامه بدهیم و همه تلاش ما این است که امسال و ان‌شاءالله سال آینده تورم ما یک رقمی باقی بماند. این تلاش را انجام می‌دهیم و مردم هم شاهد هستند.
ما به مردم قول می‌دهیم که در سال آینده هم رشد اقتصادی داشته باشیم؛ حالا اینکه شما گفتید 7/7 درصد، ما هنوز در جلسه اقتصادی راجع به این موضوع خیلی صحبت نکرده‌ایم، اما پیش بینی‌هایی وجود دارد. البته من الان نمی‌توانم به مردم بگویم، امیدوارم تا پایان سال، با بررسی‌هایی که انجام می‌دهیم، باز بتوانیم در پایان سال برای سال آینده به مردم قولی بدهیم که شرمنده نشویم و همان طور که پیش بینی می‌کنیم ان‌شاءالله رشد اقتصادی داشته باشیم.
هم فضای کسب و کار بهتر خواهد شد و هم رشد سرمایه‌گذاری خارجی در ایران بیشتر خواهد شد. تا چند روز دیگر به سالروز اجرای برجام می‌رسیم؛ 27 دی سالروز اجرای برجام است. ما در تعهداتی که در برابر برجام داریم، آخرین قسمت این تعهدات در سالروز برجام نهایی می‌شود. در فردو بخشی از تعهدات را داریم که هنوز انجام نشده است و در حال انجام است. چون قول ما یک ساله است؛ یعنی تا 27 دی امسال ان‌شاءالله اجرایی می‌شود. امیدواریم طرف مقابل ما هم به همه تعهدات خود در برجام عمل کنند. و ما شاهد یک رونق اقتصادی در همه کشورها و مخصوصاً آنهایی که در برجام با هم تعامل داشتیم، خواهیم بود.
نتیجه برجام به نفع همه است؛ همان نتیجه برد – برد است، و ان-شاءالله همه شاهد این نتیجه خوب در سال‌های آینده باشیم.
آقای حیدری:
آقای دکتر به موضوع برجام اشاره کردید.
رئیس جمهور:
از سؤالات قبلی شما چیزی نماند؟
آقای حیدری:
چرا، قسمت دعوای وزرای اقتصادی ماند، چون سؤال خیلی از بیننده‌ها بود.
رئیس جمهور:
دعوا نیست. بله، ممکن است که روزنامه‌ها یا رسانه‌های ما مسئله را به صورت دعوا ببینند. ما بین وزرا اختلاف کارشناسی داریم که طبیعی است. من گاهی اوقات در جلسات دولت تا زمان رأی گیری هم رأی نمی‌دهم برای اینکه آزاد باشند، همه بتوانند حرف بزنند و نظراتشان را بگویند و رأی گیری انجام بشود. اما اگر جایی اختلافی باشد من حتماً مداخله
می‌کنم. این وظیفه رئیس جمهور است. اگر جایی بین دو وزیر هماهنگی نباشد حتماً مداخله می‌کنم و هماهنگی را به وجود می‌آورم. ما در دولت مشکل هماهنگی نداریم، ولی اختلاف نظرات کارشناسی وجود دارد که طبیعی است، ولی دعوا نداریم.
خانم شریفی مقدم:
نکته دیگری برای من مبهم ماند، دوباره به موضوع نرخ ارز باز می‌گردم. شما اشاره کردید که می‌خواهید نرخ ارز را به نرخ متعادل برگردانید. آقای سیف در «تیتر امشب» شبکه خبر در مورد ارز و نوساناتی که داشته است، توجیهی که کلاً برای این نوسانات وجود دارد توضیحاتی را ارائه کردند و نرخی را برای ارز اعلام کردند و منظورشان این بود که ممکن است که نرخ متعادل باشد، البته من رقم را اعلام نمی‌کنم. آیا این نرخ متعادل چیزی نزدیک به همین نرخی است که الان در بازار وجود دارد یا ممکن است خیلی پایین‌تر باشد؟
رئیس جمهور:
نه، در آینده پایین‌تر خواهد بود. البته در محاسباتی هم که در جلسات اقتصادی در گذشته داشته‌ایم، رقمی که در جلسات ما بحث شد این رقم‌ها نبوده است.
خانم شریفی مقدم:
بودجه سال آینده براساس چه رقمی بسته شده است؟
رئیس جمهور:
البته ما در بودجه نمی‌آوریم که دلار به چه قیمتی خواهد بود ولی حدوداً بر مبنای 3300 تومان بوده است. بنابراین نرخ ارز این نرخ فعلی نیست. این نرخ کاهش پیدا خواهد کرد.
اینکه شما اشاره کردید دولت مایل است نرخ ارز بالا برود، اصلاً این طور نیست. برای دولت ثبات بازار از هر چیزی مهم‌تر است. بله، وقتی قیمت ارز بالا می‌رود درآمد ریالی ما زیاد می‌شود. اما مهم‌تر از درآمد ریالی ما ثبات بازار است، قابل پیش بینی بودن اقتصاد و قطعیت اقتصاد است. این خیلی برای ما مهم است که مردم اعتماد داشته باشند، چه آن کسی که صادر می‌کند و چه آن کسی که وارد می‌کند، بدانند نرخ ارز چه مقدار است.
خانم شریفی مقدم:
چه آن کسی که می‌خواهد ریسک کند و سرمایه‌گذاری کند.
رئیس جمهور:
به هر حال عده‌ای در خارج می‌خواهند سرمایه دلاری خود را بیاورند و می‌خواهند بدانند که تبدیل آن به ریال چه مقدار است و چگونه خواهد بود، وقتی می‌خواهند سرمایه خودشان را خارج کنند باید چه مقدار ریال بدهند که به ارز تبدیل کنند.
همه اینها مهم است. برای ما ثبات بازار بسیار مهم است و نرخ ارز براساس همین روندی خواهد بود که در سال‌های گذشته بوده است. البته در یورو و دیگر ارزها افزایش آن چنانی نمی‌بینیم. دلار و ارزهایی که به دلار وابسته است، مانند درهم و ... اصولی در این 9-8 ماه رشدی
داشته‌اند، مخصوصاً از مرداد ماه به این طرف رشد دلار در برابر ارزهای دیگر خیلی بیشتر بوده است. به طور طبیعی به همین دلیل قیمت ارز مقداری بالا می‌رود. اما این رشد فعلی رشدی نیست که دوام داشته باشد، به یک نرخ متعادل بر می‌گردد.
آقای حیدری:
آقای دکتر، در آستانه سالگرد برجام هستیم، شما هم به این موضوع اشاره کردید. قبلاً عده‌ای می‌گفتند که برجام تقریباً هیچ بود، الان با اتفاقاتی که افتاده است، می‌گویند که نه تنها هیچ بوده است، خیلی هم خسارت بود. در مقابل عده‌ای دیگر از آن طرف معتقدند که برجام اتفاق بسیار بزرگی در کشور ما بوده است. یک عده هم بین این طیف قرار دارند.
مرداد ماه که در محضر حضرت عالی بودیم، از شما پرسیدیم که اگر برجام اجرا نمی‌شد الان وضعیت ما چگونه بود، شما توضیحاتی دادید.
می‌خواهم بدانم بعد از گذشت 5 ماه و در سالگرد برجام همچنان آن اعتقاد را دارید و همچنان فکر می‌کنید که برجام یک دستاورد بزرگ بوده است؟
رئیس جمهور:
من تردیدی ندارم که برجام کار بزرگ ملت ایران بود. این موضوع یک موضوع ملی است. اشکالی ندارد که کسی نظری داشته باشد و نظرش را بگوید یا نقد کند، این مسایل در یک جامعه دموکراتیک طبیعی است. در جامعه ما هم همه آزاد هستند که حرف بزنند. اما برجام دستاوردی بود که مردم در سایه حماسه‌ای که در سال 92 در انتخابات آفریدند و توانستند فضای جهانی را برای مذاکره مناسب کنند، به دست آوردند و کار بزرگی در مذاکره با شش قدرت بزرگ انجام گرفت. ما به نتیجه‌ای رسیدیم که هیچ کسی در دنیا نیست بگوید ایران در این معامله ضرر کرده، کلاه سرش رفته است و شکست خورده است. آنهایی هم که مثل عربستان و اسرائیل مخالف هستند، معتقدند که ایران طرف مقابل را فریب داده است. البته این حرف هم حرف نادرستی است. ما از اول گفتیم که این توافق و مذاکرات، مذاکرات برد – برد خواهد بود.
آثار برجام در این نزدیک یک سال نشان می‌دهد که چگونه است. ما هم در صادرات غیر نفتی آثار آن را می‌بینیم و هم در صادرات نفتی آثار آن را می‌بینیم.
شما گفتید اگر برجام نبود چه می‌شد؟ اگر برجام نبود، حتی اگر آن کاهشی را که آنها تصویب کرده بودند که طبق آن برنامه به طور مداوم کاهش بیاید، صادرات نفت ما در سال 95 در روز 250 هزار بشکه می-شد. حالا فرض کنیم آن هم اجرا نمی‌شد و همین یک میلیون بشکه بود، درآمد ما از نصف هم کمتر می‌شد. الان با میعانات و ... درآمد ما از دوبرابر هم بیشتر است.
در آن صورت، ما حداکثر می‌توانستیم حقوق کارمندان را بدهیم. کار دیگری نمی‌توانستیم انجام بدهیم. الان در بخش بودجه عمرانی امیدوار هستیم که امسال بیش از 30 هزار میلیارد تومان - البته برنامه ما روی 37 هزار میلیارد تومان هست - مصرف کنیم. بسیاری از بدهکاری‌های گذشته را پرداخت کردیم. البته نمی‌خواهم بگویم که همه چیز ایده‌آل است، ما نسبت به فرهنگیان توانستیم بدهی‌ها را پرداخت کنیم. نسبت به ایثارگران اکثر بدهی‌ها را پرداخت کردیم. پول گندم بار سنگینی برای ما بود که توانستیم پول گندم را به کشاورزان عزیز پرداخت کنیم. در بیمه الان مقداری عقب هستیم. تلاش ما این است که در هفته‌های آینده 8 هزار میلیارد تومان پول بیمه‌ها را پرداخت کنیم. به هر حال 11 میلیون نفر طی این یکی دو سال تحت پوشش بیمه درآمده‌اند. رقم بسیار بالایی است و هزینه بسیار سنگینی دارد. تمام این حاشیه‌نشین‌هایی که هیچ خدماتی به آنها نمی‌رسد، بیش از یازده میلیون نفر حاشیه نشین داریم که شرایط آنها از روستاییان هم به مراتب بدتر است. اینها تحت پوشش خدمات درمانی قرار گرفته‌اند، پایگاه‌های درمانی ایجاد شده است، مراکز درست شده است، به این مناطق پزشک اعزام شده است، همه تحت پوشش بیمه قرار گرفته‌اند.
اگر اینها نبود مسلماً نمی‌توانستیم این موارد را پرداخت کنیم. حداکثر می‌توانستیم حقوق ماهانه کارمندان را پرداخت کنیم. حتماً رشد
اقتصادی‌ای را که امروز داریم داشته باشیم نمی‌داشتیم؛ یک بخش از این رشد اقتصادی به نفت مربوط است. درست است که ما بخش‌های دیگر هم داریم ولی بخش صنعت و بخش‌های دیگر ما به نفت وابسته است. بخش‌هایی از صادرات غیر نفتی ما هم به نفت وابسته است.
بنابراین حرکت خوبی در طول این یک سال به وجود آمد. در
زمینه‌های نفت، گاز و سرمایه‌گذاری در نفت و گاز، حمل و نقل و بیمه برجام دقیقاً اجرا شده است؛ یعنی در هیچ قسمتی نیست که بگوییم عملیاتی و اجرایی نشده است. فقط در بحث بانک است. در بحث
هسته‌ای هم همه آنچه ما می‌خواستیم عملیاتی شده است. ما می‌خواستیم مقداری کیک زرد وارد کنیم که وارد کردیم. بیش از 200 تن کیک زرد وارد کردیم. 120 تن دیگر هم وارد می‌کنیم. قراردادهایی که الان در این زمینه با خارج بسته‌ایم و در حال انعقاد هستیم، اگر برجام نبود همه اینها تعطیل می‌شد.
در حال حاضر در بحث حمل و نقل قرارداد خرید 200 فروند هواپیما را منعتقد کردیم. اگر برجام نبود که اینها امکان پذیر نبود. الان حدود 40 سال است، از اول انقلاب، که ناوگان ما کهنه شده است و هواپیمای نو نداریم که برای سلامت مردم بسیار مهم است. مردم ما در سال مبلغی حدود 4 میلیارد دلار برای خرید بلیط از شرکت‌های خارجی پول می‌دهند. چرا مردم ما 4 میلیارد دلار به خارجی‌ها پول بدهند؟ این پول باید به خود ما برگردد.
البته نمی‌خواهم بگویم این هواپیماها یک روزه وارد کشور می‌شود. در طول سال‌های آینده وارد می‌شود. اما امیدوارم تا پایان امسال چند فروند هواپیما وارد کشور بشود و حرکت بسیار خوبی است، بدون اینکه بودجه این هواپیماها را بر بودجه عمومی کشور و بر نفت تحمیل بکنیم. چون این هواپیماها را به صورت اجاره به شرط تملیک می‌خریم؛ در واقع شرکت ایران ایر متعهد است که اینها را پرداخت کند. هواپیما را می‌گیرد و پرداخت می‌کند و الان پولی که بابت این هوایپماها به شرکت-های دیگر باید بپردازیم، یک قرارداد 18 ساله است. خود این قرارداد یعنی اعتماد دنیا به ایران، اعتماد دنیا به برجام. وقتی قراردادی بسته می-شود که باز پرداخت آنها حدود 18 سال طول می‌کشد، یعنی اعتمادی که دنیا به روند سیاست خارجی ایران دارد، و اعتماد به ادامة راهی که در توافق هسته‌ای به آن رسیدیم.
از همه مهم‌تر در برجام ما ایران هراسی را به شکست کشاندیم. اصلاً مهم‌تر از همة اینهاست. مخالفین ما ایران هراسی را بر کرسی نشانده بودند و ایران را به تهدید همة دنیا و منطقه تبدیل کرده بودند و در سازمان ملل، در شورای امنیت، تحریم ایران را تصویب کرده بودند بر مبنای اینکه ایران علیه صلح و امنیت جهانی دارد کار می‌کند. امروز درست نقطة مقابل است؛ یعنی دنیا معتقد است که ایران نقش سازنده در منطقه دارد، نقش سازنده در جهان دارد. در قطعنامة دیروز شورای امنیت راجع به سوریه، جایی به نقش مثبت ایران برای مبارزه با تروریسم در منطقه اشاره شد. دنیا معتقد است که ما در منطقه چه نقش مؤثری داریم، در جهان چه نقش مؤثری داریم و خوشبختانه برای اولین بار در 50 سال اخیر در شورای امنیت قطعنامه‌ای در محکومیت اسرائیل تصویب شد که شرایط به گونه‌ای بود که امریکا هم وتو نکرد و نشان داده شد آن کشوری که واقعاً تجاوزگر است، زمین مردم را می‌گیرد و برخلاف قانون خانه سازی می‌کند، اسرائیل است و نه ایران. علت عصبانیت اسرائیل هم از توافق هسته‌ای همین بود که ایران از لیست تهدید جهانی خارج می‌شد که این برای آنها مهم بود.
بنابراین به نظر من کاملاً روشن است؛ این دو دوتا چهار تاست؛ هرکس بیاید و آثار برجام را محاسبه کند، توافقاتی که ما داشتیم، به اضافه اینکه امروز فعالیت هسته‌ای ما یک فعالیت قانونی است، قبلاً فعالیت هسته‌ای ما یک فعالیت غیر قانونی و برخلاف مصوبات قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل تلقی می‌شد و امروز کمک به ایران برای بخش هسته‌ای مطرح است؛ یعنی در فناوری هسته‌ای، در ساخت سوخت برای رآکتور و در سایر بخش‌های هسته‌ای امروز کشورهای مختلف از اروپا، روسیه و دیگران به ما کمک می‌کنند و این باعث رشد و پیشرفت ما در بخش هسته‌ای هم خواهد شد.
خانم شریفی مقدم:
آقای رئیس جمهور، ما کمتر از 30 دقیقه فرصت داریم که در خدمت شما و در محضر مردم شریف ایران باشیم. سؤال‌های خیلی زیادی مانده، از صبح هم خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و سایت‌ها سؤال‌های خیلی زیادی را با توجه به اینکه می‌دانستند شما امشب در گفتگوی تلویزیونی با مردم سخن خواهید گفت، مطرح کرده‌اند، سعی می‌کنیم همة آنها را بپرسیم.
آقای حیدری، به نظرم حالا که آقای رئیس جمهور به تحولات بین‌المللی اشاره کردند، در مورد تحولات منطقه از ایشان بپرسیم، بعد دوباره به مسائل داخلی برگردیم.
سال نو میلادی در حالی آغاز شد که تدابیر شدید امنیتی در اغلب کشورهای دنیا به ویژه در کشورهای اروپایی حاکم بود. اولین حادثة تروریستی نیز دقایقی پس از آغاز سال نو میلادی در کشور همسایة ما اتفاق افتاد که در ترکیه 39 کشته و بیش از 40 نفر زخمی برجا گذاشت. موضع ایران در قبال این تحولات چیست؟ نشست آستانه قزاقستان را پیش رو خواهیم داشت در مورد تحولاتی که در سوریه اتفاق می‌افتد پس از آزاد سازی حلب که موفقیت بسیار بزرگی برای ارتش سوریه و نیروی مقاومت بود. به طور کلی اگر بخواهید همة این تحولات را در کنار هم بگذراید، با توجه به جایگاه ایران به عنوان یک بازیگر اصلی در منطقة خاورمیانه، چه چیزی را ارائه می‌کنید؟
رئیس جمهور:
نقش ایران یک نقش بسیار مهم و سازنده در منطقه است، حالا قبلاً بعضی‌ها به این نقش اعتراف نمی‌کردند، اما فکر می‌کنم امروز اکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان به نقش بسیار مهم ایران برای ثبات منطقه اعتراف دارند.
ما چند هدف در منطقه داریم که برای ما مهم است و آنها را دنبال
می‌کنیم و این را به نفع کل منطقه می‌دانیم. اولین آن ثبات و امنیت در منطقه است. اگر کشورهای منطقه بخواهند رشد، توسعه و با هم تعامل داشته باشند، راهی به جز ثبات وجود ندارد. ناامنی، جنگ داخلی و تجاوز کشوری به کشور دیگر می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
مسئله دوم مبارزه با تروریسم است. تروریسم یک خطر بزرگ برای کل منطقه ما و جهان است. من بسیار خوشحالم و ملت بزرگ ما شاهد هستند که در ایران شاهد امنیت فوق العاده‌ای هستیم. من از همة نیروهایی که این امنیت را برای مردم به وجود آورده‌اند تشکر می‌کنم. آن دو نعمتی که پیغمبر فرمود مجهول است: «نعمتان مجهولتان الصحه و الأمان»، الحمدلله دولت لااقل در این دو مقوله موفقیت بسیار چشمگیری داشته؛ هم در زمینة امنیت و هم درزمینة سلامت به کمک مردم و همراهی دیگران موفقیت‌های بسیار خوبی داشته.
بسیار مهم است که در کشور ما بهترین امنیت را در این 3-4 سال شاهد بوده‌ایم حتی در سیستان و بلوچستان و حتی در غربی‌ترین نقاط کشور، در همة مناطق کشور امنیت را شاهد بودیم. در این راستا باید از نیروهای اطلاعاتی، امنیتی، نیروهای مسلح، ارتش، سپاه، بسیج، نیروی انتظامی و از همه تشکر بکنم، کار بسیار عظیم و بزرگی را انجام دادند.
پس مسئله دوم مبارزه با تروریسم است. در این زمینه هر کشوری که از ما کمک خواسته و برای مبارزه با تروریسم، درخواست کمک کرده ما دریغ نداشتیم؛ حالا چه عراق بوده، چه سوریه و چه دیگران، اگر کسی از ما کمک خواسته ما به آنها کمک کرده‌ایم و تروریسم در منطقه در حال شکست است و این بسیار مهم است. در این یکی دو سال اخیر حرکت بسیار خوبی علیه تروریسم به وجود آمده.
مسئله سوم عدم تغییر مرزهای جغرافیایی است. عده‌ای می‌خواهند سوریه را تقسیم کنند، عده‌ای می‌خواهند عراق را تقسیم کنند، عده‌ای
می‌خواهند یمن را تقسیم کنند. ما اساساً با تغییر مرزهای جغرافیایی کاملاً مخالف هستیم.
برای حل مسائل منطقه ما هم معتقد به ایستادگی و مقابله و مقاومت هستیم و هم دیپلماسی. دیپلماسی و مقاومت دو روی یک سکه هستند. مقاومت نباشد با دیپلماسی تنها نمی‌شود کاری کرد. مقاومت و ایستادگی باشد، بدون دیپلماسی باز کار نهایی نخواهد شد. ما هم در مسئلة یمن، هم در مسئلة سوریه و هم در مسائل بسیاری از کشورهایی که امروز با معضل و مشکل مواجه هستند راه حل نهایی را راه حل دیپلماسی می-دانیم؛ اما برای اینکه زمینه آماده شود البته باید تروریسم هم به شکست کشانده شود و شرایط آماده شود.
ما در سوریه هم به ملت سوریه و ارتش سوریه کمک کردیم برای اینکه در برابر تروریسم ایستادگی و مقاومت کنند و شما و مردم ما پیروزی‌های اخیر را در سوریه شاهد بودید. همچنین در دیپلماسی هم فعال بودیم؛ ما به طور مداوم هم با سوریه در تماس هستیم، هم با روسیه در تماس هستیم، هم با کشورهای دیگر منطقه در تماس هستیم، هم با ترکیه در تماس هستیم. دیدید که اخیراً روابط سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه در کنار سوریه به وجود آمده و این کشورها توانسته‌اند قدم‌های خوبی را بردارند و امیدواریم در اجلاس قزاقستان، در آستانه، بتوانیم شاهد یک قدم موفقیت‌آمیز در دیپلماسی در زمینة منطقه باشیم.
آقای حیدری:
آقای دکتر، عده‌ای تلاش می‌کردند بگویند این توافق آتش بس در سوریه هیچ ربطی به ایران ندارد و ترک‌ها و روس‌ها مبتکر توافق بودند. واقعاً این طوری بوده با آنکه جناب عالی مرتب در تماس هستید و دیروز هم با رئیس جمهور روسیه تلفنی صحبت کردید.
رئیس جمهور:
ایران نقش بسیار مهمی هم در مبارزه با تروریسم و هم در شکست تروریست‌ها دارد؛ و هم در دیپلماسی نقش بسیار فعالی دارد و این دو در کنار هم ان‌شاءالله به موفقیت خواهد رسید.
ما امیدواریم مردم سوریه، مردم عراق، مردم یمن، بقیة مردم، مردم بحرین و سایر کشورهایی که دچار مشکل هستند، در لیبی و جاهای دیگر، بتوانند از مشکلات نجات پیدا کنند و یک شرایط امن برای منطقه ایجاد شود.
ما می‌خواهیم با عراق کار اقتصادی کنیم، ما می‌خواهیم با ترکیه کار اقتصادی کنیم، شما اشاره کردید به حادثه‌ای که در آغاز سال میلادی در استانبول متأسفانه مردم شاهد آن بودند. کشتار یک عده انسان بی گناه و بی دفاع از هر نظر محکوم است و این نشان می‌دهد که تروریسم به هیچ کس رحم نخواهد کرد و این ویروس همه را مبتلا می‌کند، مگر اینکه بتوانیم با این ویروس مقابله کنیم و آن را از بین ببریم. در مجموع من از شرایط فعلی منطقه خوشحالم، البته خیلی راه طولانی در پیش داریم تا به امنیت کامل دست پیدا کنیم.
آقای حیدری:
جناب آقای رئیس جمهور، سایة سنگین موضوعات اقتصادی و سیاست خارجی معمولاً فرصت برای طرح مسائل اجتماعی و فرهنگی نمی‌گذارد. اصلاً این طور تلقی می‌شود که رئیس جمهور و دولت بیشتر وقتشان صرف مسائل اقتصادی و سیاست خارجی می‌شود و به نحوی موضوعات اجتماعی و فرهنگی شاید اصلاً نادیده گرفته می‌شود. مثلاً شما وزرای فرهنگی و اجتماعی یا مدیران ارشد دستگاه‌های اجرایی فرهنگی و اجتماعی را کمتر می‌بینید یا در این زمینه دغدغه کمتری دارید. می‌خواهم راجع به این موضوع که وقت هست امشب صحبت کنیم.
در مورد موضوعات طلاق، افزایش سن ازدواج، اعتیاد، در مورد سکونت-گاه‌های غیر رسمی که خود جناب عالی الان اشاره کردید و این مورد اخیری که دل مردم ما از آن به درد آمده، موضوع گورخواب‌ها و موضوعاتی از این دست که مردم را خیلی رنج می‌دهد و معمولاً هم مثل موضوعات اقتصادی خیلی عددی و رقمی نیستند و به سادگی دیده
نمی‌شوند و لمس نمی‌شوند، اما در سطح جامعه دیده می‌شوند مانند کودکان کار، بچه‌های خیابانی، زنان خیابانی و خیلی از موضوعات دیگری مثل اعتیاد که در حوزه موضوعات اجتماعی و فرهنگی قرار می‌گیرد. واقعاً دولت در این زمینه‌ها اگر بخواهد بگوید چند کار مهم کرده، به چه مواردی می‌توانید اشاره کنید؟
رئیس جمهور:
حالا دولت اولین ترمیمی که در کابینه انجام داد نسبت به وزرای فرهنگی و اجتماعی خود بود. این نشان می‌دهد که دولت برای مسائل اجتماعی و فرهنگی اهمیت فوق العاده‌ای قائل است. در زمینة علمی، در زمینة فرهنگی و در زمینة شرکت‌های دانش بنیان کار بسیار بزرگی انجام شده، اگر امشب فرصت باشد یا در وقتی دیگر باید توضیح بدهیم که ما از 52 شرکت دانش بنیان به دو هزار و هفتصد شرکت دانش بنیان رسیدیم و کمک‌هایی که دولت به اینها دارد انجام می‌دهد. صندوق نوآوری و شکوفایی که الان فعال است. در زمینة علمی حرکت بسیار خوبی در رشد علمی داریم، همچنین در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی. اصلاً تلاش دولت این بوده که بتواند مراحل علم، تحقیقات و نوآوری و در نهایت تجاری سازی و این شرکت‌های دانش بنیان را فعال بکند.
مسائل اجتماعی برای ما بسیار اهمیت دارد. مسئله اشتغالی که شما در آغاز مصاحبه به عنوان سؤال اول مطرح کردید، به نظر من یکی از مسائل مهم برای جلوگیری از آسیب اجتماعی، اشتغال است. فقر و بیکاری بزرگ‌ترین پایه برای آسیب‌های اجتماعی در جامعه ماست. خوشبختانه از سال گذشته مقام معظم رهبری، راهبری مسئلة مبارزه با آسیب‌های اجتماعی را خودشان شخصاً به عهده گرفته‌اند. در همان جلسة اول هم ایشان فرمودند که در این کار 20 سال تأخیر داریم. این جلسه را باید 20 سال پیش تشکیل می‌دادیم. خود ایشان به مسئلة آسیب‌های اجتماعی اهتمام ویژه‌ای دارند. در رأس آسیب‌های اجتماعی، غیر از مسئلة بیکاری که خودش پایه‌ای برای آسیب‌هاست، در خود آسیب‌ها که وارد می‌شویم مسئله اعتیاد بسیار مهم است، بچه‌هایی که بد سرپرست هستند، معلولین جامعه، مشکلات فراوانی از قبیل طلاق و معضلات دیگری که در جامعه ماست، بسیار مهم است. از لحاظ تشکیلاتی یک شورای اجتماعی بعد از جلساتی که مقام معظم رهبری تشکیل دادند، تشکیل شد. رئیس آن شورا رئیس جمهور است و جلسات متعددی تشکیل شده.
اینکه شما اشاره کردید دولت توجه بیشتری به اقتصاد و سیاست خارجی دارد، واقعاً این گونه نیست. ما هر دو هفته یک بار شورای عالی انقلاب فرهنگی داریم، به اضافه جلساتی که در دولت راجع به مسائل فرهنگی داریم. هر دو هفته یک بار جلسات شورای عالی فضای مجازی داریم که آن هم مسائل اخلاقی و اجتماعی است و مسئله‌ای بسیار مهم در شرایط امروز جامعه ماست.
بسیار مهم است که با این آسیب‌ها مقابله کنیم. در طول دو سه سال اخیر کار بسیار مهمی در زمینه معتادان انجام گرفته و مراکز نگهداری اینها تقریباً 52 درصد اضافه شده، مراکز درمانی آنها هم 28 درصد افزایش پیدا کرده. آمار و ارقام به ما می‌گوید آسیب‌های اجتماعی به سمت کاهش
می‌رود، البته مشکلات بسیاری داریم، اما همه آمارها به ما می‌گوید که از سال گذشته تا حالا به سمت کاهش حرکت کرده‌ایم.
اولاً وزیر کشور در شورای عالی انقلاب فرهنگی عضو شد، به خاطر همین مسئله آسیب‌های اجتماعی. جلسات متعددی راجع به طلاق در این شورا تشکیل دادیم و اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته.
مسئله آسیب‌های اجتماعی و مسائل اجتماعی و فرهنگی برای ما بسیار مهم است. اینها هم کاملاً با هم ارتباط دارند؛ یعنی اگر می‌خواهیم اعتیاد نباشد، باید جامعه را با نشاط نگه داریم. این قدر سر مسائل جزئی ایراد نگیریم. بعد از هفته‌ها و ماه‌ها و در بعضی از شهرها، بعد از سال‌ها، قرار است کنسرتی برگزار شود، حالا بعد از مجوزهایی که می‌گیرند، از اماکن، نیروی انتظامی، وزارت ارشاد و ... در نهایت هم می‌بینیم که به خاطر بهانه‌ای به هم می‌خورد.
نباید واقعاً در این مسائل مردم را دچار مشکل کنیم. من نمی‌خواهم بگویم که نیروهای مختلف به وظایف ذاتی خود عمل نکنند؛ اما دو گونه می‌شود عمل کرد. نباید این قدر سختگیری کرد. اصلاً دین ما دین سمحه سهله است. دین سهل و آسان؛ ما جعل علیکم فی الدین من حرج ؛ اصلاً خداوند حکم حرجی و حکمی که مشکل آفرین باشد وضع نکرده است.
اگر می‌بینیم خیلی مشکل و به هم پیچیده است که نمی‌توانیم زندگی کنیم، معلوم است که اسلام را درست تفسیر نکرده‌ایم. بنابراین ما باید جامعه را با نشاط ببینیم، آزادی‌ها را بیشتر کنیم. من امسال در 16 آذر خیلی خوشحال بودم. دانشگاه‌های مختلف، افراد و جناح‌های مختلف، افکار مختلف سخنرانی کردند، خیلی هم عالی بود. امسال بیش از 390 جلسه در دانشگاه‌های مختلف کشور در 16 آذر تشکیل شد. خود من در دانشگاه تهران حضور داشتم.
تشکل‌های دانشجویی و نمایندگانشان آمدند صحبت کردند، سیزده نفر در حضور من سخنرانی و صحبت کردند. همه هم انتقادی صحبت کردند، ده نفرشان با لحن تند، سه نفرشان با لحن معتقدل، اما در عین حال فضای بسیار خوبی ما داریم. من فکر نمی‌کنم هیچ جای دنیا این گونه باشد که رئیس دستگاه اجرایی (رئیس جمهور) بنشیند و دانشجویان با هر لحنی و با هر شیوه‌ای بخواهند نقد و انتقاد کنند؛ گاهی هم از حد نقد هم کمی جلوتر بروند.
نقدهایی که به دولت می‌شود گاهی غیر منصفانه، بی رحمانه و تخریب است. اگر زمانی من در خصوص تخریب‌ها ناراحت می‌شوم نه به خاطر دولت است، چون مردم ما مردم هوشیاری هستند، کاملاً می‌دانند و به خوبی تشخیص می‌دهند، این افرادی که این کارها را می‌کنند خودشان ضرر می‌کنند، اما نگرانی من برای این است که چرا اخلاق زیر پا گذاشته می‌شود؟ چرا دروغ گفته می‌شود؟ چرا غیر واقعی گفته می-شود؟ چرا حرفی که کاملاً ناصحیح است علیه دولت یا علیه دستگاه‌های دیگر زده می‌شود، فرقی نمی‌کند.
ما باید راستگویی و درستکاری را ترویج کنیم. ما باید در جامعه وحدت و اتحاد و برادری را به وجود بیاوریم. اینها می‌تواند برای همه ما خطرناک باشد. من در اینجا در محضر ملت ایران به صراحت می‌گویم که دولت توجه ویژه‌ای به مسائل فرهنگی و اجتماعی دارد و این را دنبال خواهد کرد.
خانم شریفی مقدم:
آقای رئیس جمهور، هوا بس ناجوانمردانه آلوده است؛ نفس‌ها در تهران، پایتخت و اغلب کلان‌شهرهای کشور و شهرهای صنعتی به شماره افتاده، بچه‌ها هم به صدا درآمده‌اند. چه کار خواهید کرد؟ ما سعی می‌کنیم سؤال‌ها را در دقایق پایانی خیلی کوتاه بپرسیم. خواهش می‌کنیم پاسخ‌های کوتاه بدهید تا به بقیه مسائل هم برسیم.
رئیس جمهور:
مبارزه با آلودگی هوا و مسائل زیست محیطی یک مسئله بسیار مهم است. من در مورد بودجه امسال در مجلس اعلام کردم که دولت به چهار مسئله اهمیت ویژه می‌دهد؛ آب، فاضلاب، محیط زیست و ریل. اینها اولویت‌های دولت در سال 1396 است و در بودجه هم برایش پیش
بینی‌های ویژه‌ای کرده‌ایم.
در آلودگی هوا خیلی از کشورها با این مشکل مواجه هستند؛ از کشورهای اروپایی گرفته تا چین و هندوستان و افغانستان، همه کشورهای دوروبر ما گرفتار آلودگی هوا هستند. ما راهی نداریم جز اینکه خودروها را اصلاح کنیم، موتور سیکلت‌ها را اصلاح کنیم، وسایل گرم کننده خانه‌ها را اصلاح کنیم، نیروگاه‌ها از گاز استفاده کنند، از فعالیت کارخانه‌ها و تمام وسایلی که موجب آلوده کردن هواست باید ممانعت و جلوگیری کنیم و آنها را اصلاح کنیم.
خانم شریفی مقدم:
آیا این کارها را داریم الان انجام می‌دهیم؟
رئیس جمهور:
این کارها شروع شده. الان سوخت نیروگاه‌ها را عمدتاً داریم از گاز تأمین می‌کنیم، نه از گازوئیل و نفت کوره و این خود قدم مهمی است. ما بنزین را داریم اصلاح می‌کنیم و در هفت کلان شهر امروز بنزین اصلاح شده در اختیار مردم گذاشته می‌شود و این تأثیر گذار است.
در زمینه مسائل مربوط به ریل، یکی از دلایلی که بر آن اصرار داریم همین است که آلودگی را کم کند و بتوانیم در حمل و نقل با آلودگی کمتری مواجه باشیم.
اقدامات خوبی انجام گرفته، مجموعاً هوای سالم ما بهتر از سال‌های گذشته است، اما همچنان مشکل بسیار زیادی داریم که باید حل و فصل شود.
آقای حیدری:
آقای رئیس جمهور، در مورد حقوق شهروندی هم این روزها خیلی صحبت است.
رئیس جمهور:
فکر کردم می‌خواهی حقوق نجومی را بپرسی!
آقای حیدری:
البته آن هم هست، ولی وقتی منشور حقوق شهروندی رونمایی شد، باز هم طیف گسترده‌ای گفتند اصلاً حرام و ضد اسلام و خلاف قانون اساسی است و عدة زیادی هم استقبال کردند؛ یک عده گفتند انتخاباتی است؛ خوب است ولی چرا الان، اگر قرار بود باشد چرا از اول نبود، شما چه می‌خواهید بگویید؟
خانم شریفی مقدم:
عده‌ای آن را فرزند قانون اساسی می‌دانند و یک عده هم مخالف آن می‌دانند.
رئیس جمهور:
حقوق شهروندی بسیار حائز اهمیت است، در دنیا هم امروز برای آن اهمیت قائل هستند، ما هم برای آن اهمیت قائلیم. مردم باید به حقوق خودشان کاملاً آشنا باشند. همان طور که در آن سخنرانی گفتم، حقوق هم دانستنی، هم خواستنی و هم گرفتنی است. مردم باید کاملاً از حقوقشان مطلع باشند که حقوقشان چیست. باید برای اجرای آن به صحنه بیایند. همه باید به صحنه بیایند.
بله، ما قانون اساسی داریم. بسیاری از حقوق شهروندی ما در قانون اساسی، در فصل سوم و در حقوق ملت به آن اشاره شده، آمده و تصریح شده، اما ما نیاز داریم به اینکه آن را بیان و تکمیل کنیم. آن زمان که قانون اساسی نوشته شد، فضای مجازی نبود، آن زمان مسئله شفافیت به این صورت مطرح نبود، مسئلة اطلاع رسانی به این صورت مطرح نبود. ما باید اینها را باز کنیم. مردم باید به حقوق خودشان توجه کنند. مسئله استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های مجازی در چارچوب قانون حق مشروع مردم است. این طور نیست که هرکسی فردا صبح بتواند بگوید مردم از این فضا استفاده کنند یا نکنند.
مسئله شفافیت حق مردم است. مردم باید بدانند این پول‌ها کجا خرج می‌شود و این باید در سایت‌ها باشد. دولت الکترونیک یکی از مسائلی است که در همین حقوق شهروندی آمده و تصریح شده.
اما اینکه حقوق شهروندی را دیر گفتیم، زود گفتیم، اولین صد روزی که از دولت من گذشت، وقتی اولین مصاحبه را کردم – فکر می‌کنم این دوازدهمین مصاحبه من با رادیو و تلویزیون است – در مورد حقوق شهروندی گفتم و پیش نویسی را که آماده شده بود همان شب روی سایت گذاشتیم و به مردم گفتیم که الان روی سایت است و می‌توانند حقوق شهروندی را ببینند و نظر بدهند. نظرات بسیار متعددی را
حقوق‌دان‌ها و بقیه مردم دادند، اصلاح شد، ما مجدداً ورژن دوم و سوم را در سایت گذاشتیم، باز مردم نظر دادند. من خودم به شخصه می-خواستم روی اینها وقت بگذارم. چندین جلسه با حقوق‌دان‌ها گذاشتم و درباره اینها بحث کردیم، روی عبارت‌ها و کلماتش بحث کردیم و نهایی و آماده کردیم و دلم می‌خواست در ماه آذر این را رونمایی کنیم، چون آذر ماه قانون اساسی، ماه حقوق بشر و ماهی است که امام(ره) آن فرمان هشت ماده‌ای را دادند و الحمدلله در 29 آذر رونمایی شد.
اینکه این کار برای انتخابات است، از آن حرف‌های عجیب و غریب است. هنوز نه ماه از دولت ما باقی مانده و هر کاری امروز بکنیم برای انتخابات است؟ الان تقریباً چهل ماه از دولت ما گذشته، و نه ماه تا پایان مرداد و اوایل شهریور دولت یازدهم هست، هر حرکتی بکنیم، راه آهن بخواهیم افتتاح کنیم می‌گویند برای انتخابات است، پروژه‌ای می‌خواهیم افتتاح کنیم می‌گویند برای انتخابات است، هواپیما می‌خریم می‌گویند برای انتخابات است.
دولت وظائفی دارد، باید وظائف خود را خوب انجام دهد. اتفاقاً مقام معظم رهبری در سالروز دولت که خدمتشان رسیدیم یا در ماه رمضان که خدمت ایشان رسیدیم، فرمودند بهترین تبلیغ برای دولتی که سرکار است عمل است، کار و تلاش باید بکند که آن هم بهترین تبلیغ برای انتخابات بعدی او خواهد بود.
آقای حیدری:
آقای دکتر، برای دولت دوازدهم کاندید می‌شوید؟
رئیس جمهور:
الان که زود است و تا دولت دوازدهم فرصت زیادی باقی مانده. با خود شما هم باز فرصت‌هایی خواهیم داشت؛ بنا شد هم قضا کنیم و هم کفاره بدهیم. بنابراین ان‌شاءالله دنبال می‌کنیم.
به نظر من حقوق شهروندی قدم اول است و مواد مربوطه این حقوق شهروندی را به زودی، در هفته آینده، به تمام دستگاه‌ها برای اجرا ابلاغ می‌کنیم. بنابراین دولت موظف به اجراست، مردم باید این حقوق شهروندی را بیاموزند. ما هم برای اجرا باید دنبال کنیم و این مسئله‌ای است که امیدوارم موجب فضای وحدت بیشتر در جامعه و آشنایی بیشتر مردم باشد.
آقای حیدری:
عده‌ای می‌گفتند مصوبه مجلس می‌خواهد، بعضی‌ها می‌گفتند اینها از وظائف قوه قضاییه است. آیا واقعاً این گونه است؟
رئیس جمهور:
البته حقوق شهروندی اگر می‌خواهد موفق باشد باید سه قوه با هم همکاری کنند و این حرف درست است. قوة مجریه به تنهایی نمی‌تواند این را پیش ببرد، قوة قضائیه باید حمایت و کمک بکند، قوة مقننه باید کمک کند. هیچ اشکالی ندارد که اینها بعداً در مجلس هم تصویب شود. من بر مبنای اصل 134 قانون اساسی که یکی از وظایف رئیس جمهور خط مشی و برنامه است، بر مبنای خط مشی و برنامه دولت در این زمینه اعلام کردم؛ بعد از این می‌تواند به هیئت دولت آمده و به لایحه تبدیل شود و بعد به مجلس برود. هیچ اشکالی ندارد، خوب هم هست و اتفاقاً در برخی جاها برای اجرای حقوق شهروندی حتماً نیاز به لایحه داریم و باید لایحه تقدیم کنیم.
خانم شریفی مقدم:
فکر می‌کنم به دقایق پایانی گفتگو نزدیک می‌شویم، باز هم از همکارانم خواهش می‌کنم دقیقاً به ما بگویند چقدر فرصت داریم در خدمت آقای رئیس جمهور و مردم باشیم. حیف است که این سؤال را نپرسیم.
ما مدام در خبرها از طرف دولت اعلام می‌کنیم که نرخ تورم رو به کاهش است، تک رقمی شد و در حال کمتر شدن است، اما واقعیت موجود بازار چیز دیگری را می‌گوید. مردم برای خرید مراجعه می‌کنند و اگر نگویم هر روز، هر هفته مشاهده، می‌کنند که نرخ یکی از کالاهای اساسی مورد نیاز خانوار افزایش قیمت پیدا کرده، این تناقض را چگونه می‌شود توجیه کرد؟
رئیس جمهور:
بله، بعضی از کالاها ممکن است در مقاطعی به دلایلی گران شوند و دولت هم باید توجه کند نسبت به همان کالا و شرایط لازم را برای کاهش قیمت آن فراهم کند. چند قلم کالا هست که این طور است و در همین ماه‌های اخیر هم افزایش پیدا کرده. وقتی می‌گوییم تورم کاهش پیدا کرده به معنی ارزانی نیست، رشد آن کمتر شده؛ یعنی آرام‌تر دارد گران می‌شود، وقتی تورم کاهش پیدا می‌کند معنی‌اش این است که آهسته آهسته دارد گران می‌شود، معنی‌اش این است که روزانه گران نمی‌شود، ساعتی گران نمی‌شود که صبح یک گونه باشد و ظهر یک گونه باشد. معنی اش این است که ماهی یک بار مقداری گران می‌شود؛ ما هم ماهانه اعلام می‌کنیم که چقدر تورم هست، سالانه هم داریم اعلام می‌کنیم، نقطه به نقطه هم اعلام می‌کنیم.
به هر حال ما داریم می‌گوییم تورم هفت هشت درصد، تک رقمی که هست نسبت به دوازده ماه پیش بالاتر رفته و این معنی اش این است که قیمت جنس گران‌تر شده. این در کشورها معمول است، البته خیلی کم است کشورهایی که اصلاً تورم نداشته باشند، منتها تورم‌ها همه یک رقمی است، مثلاً دو درصد سه چهار درصد. ما باید تورم را تک رقمی نگه داریم. در عین حال این نکته درست است، کالاهایی که مورد نیاز شدید مردم است، دولت باید حساب ویژه ای برای آنها باز کند و نگذارد مردم برای زندگی شان در فشار قرار بگیرند.
خانم شریفی مقدم:
آقای رئیس‌جمهور، جلسات ستاد تنظیم بازار سر وقت و به موقع برگزار می‌شود؟
رئیس‌جمهور:
جلسات تنظیم بازار هست و من اخیراً به خاطر شکر، در دولت باز تأکید بیشتری برای اجرای آن کردم و ان‌شاءالله دنبال می‌کنیم برای برخی اقلام که قیمت آنها کم شود.
آقای حیدری:
آقای دکتر، در مورد حقوق‌های نجومی هم که اشاره کردید، یک دقیقه توضیح دهید چون وقت برنامه کم است.
رئیس‌جمهور:
درعرض یک دقیقه که البته بعید است بشود این را توضیح بدهم.
خانم شریفی مقدم :
اشاره کردند که چند دقیقه ای زمان داریم.
آقای حیدری:
آقای دکتر، دوستان دولت می‌گویند پرونده تقریباً بسته شده، عده‌ای می‌گویند تقریباً هیچ کاری نشده، خیلی موضوعات دو قطبی شده. موضع رسمی دولت در این زمینه چیست؟
رئیس‌جمهور:
این هم مثل برجام می‌ماند! در مورد حقوق غیر متعارف یا غیر منصفانه یا غیر عادلانه یا هرچه که اسمش را بگذاریم، اگر می‌خواهیم مشکلی حل شود، بله، راه حل دارد، دولت هم قدم‌های بسیار مهمی در این زمینه برداشته. اما اگر می‌خواهیم این را ابزار انتخاباتی کنیم البته نهضت ادامه دارد؛ یعنی همین طور تا شب انتخابات این حقوق‌ها را ادامه می‌دهیم. یک عده می‌گویند حقوق، یک عده می‌گویند املاک نجومی، یک عده می‌گویند حساب‌های نجومی و همین جور ادامه می‌دهند.
ما باید اینها را واقعاً حل و فصل کنیم. اولین دستگاهی که در خصوص حقوق غیر متعارف شروع کرد، خود دولت بود، در هیئت دولت در اجرای بودجه امسال ما بحث کردیم و بعد از آن بود که در برخی از رسانه‌ها شروع شد و بعد بررسی شد.
در مجموع علل مختلفی دارد. قانون و مقررات ما مقداری ایراد دارد، در اجرا ایراد دارد، در شفافیت ایراد داریم، دولت تصدی گری دارد. شما ببینید، یک بانک خصوصی است، مدیر آن بانک حقوقی می‌گیرد، حقوق رئیس یک بانک دولتی نسبت به بانک خصوصی یک چهارم است، در حالی که همین آقایی که رئیس بانک دولتی است قبلاً در بانک خصوصی مدیر بوده و او را آورده‌ایم. این هم نامتعادل است؛ یعنی این وسط ما خصولتی داریم؛ اگر دولتی است یک چارچوب دارد، اگر خصوصی است یک چارچوب دارد. اینها مشکلات فراوانی دارد.
اما در عین حال، خوشبختانه در میان دولتی که از کارمند شاغل و بازنشسته و همه حدود پنج میلیون عائله دولت‌اند، از کسانی که شاغل و بازنشسته هستند و مدیران فراوان، 97 هزار مدیر داریم، آن که بحث بوده حقوقشان غیر متعارف بوده، اول گفتند 397 نفر؛ یعنی دیوان محاسبات مجلس اعلام کرد که همه حقوق‌ها را بررسی کرده بود. بعد هم در بررسی اخیرش به ما اعلام کرد که بعضی موارد اشتباه شد و حدود سیصد نفر است. حالا سیصد نفر حقوق غیر متعارف گرفته‌اند.
دولت بلافاصله در شورای حقوق و دستمزد تصویب کرد که حقوق چه مقدار باشد برای سیاسیون، برای بخش‌های اقتصادی، برای بنگاه‌ها چه مقدار باشد و ابلاغ و اجرا کرد و به آنهایی هم که حقوق اضافه گرفته بودند گفت همه را پس بدهند.
آقای حیدری:
نکته کلیدی همین بود که جناب عالی اشاره کردید، هیچ کدام از این حقوق‌ها در بخش‌های ستادی و در دستگاه‌های اجرایی دولتی نبود، عمدتاً در بانک‌ها، بیمه‌ها و شرکت‌های دولتی بوده. اگر اینها را واگذار نکنیم، چون خیلی از این پست‌ها و سمت‌ها سرقفلی دارند؛ یعنی طرف حاضر است حقوق که نگیرد هیچ بلکه چند برابر حقوقش را هم بدهد که در آن پست بنشیند. این راه حل اساسی را دولت چگونه می‌خواهد دنبال کند؟
رئیس‌جمهور:
ببینید، ما دو لایحه می‌خواهیم به مجلس بدهیم؛ یکی مسئله شفافیت است که من در آن بیانیه هم به مردم گفتم که همه دستگاه‌های اجرایی مکلف‌اند حداکثر و حداقل حقوقشان را در سایت‌ها اعلام کنند که همه مردم بدانند. اخیراً هم مجلس شورای اسلامی در این زمینه در برنامه ششم قانونی را تصویب کرد، ماده ای را تصویب کرد که من از مجلس هم تشکر می‌کنم، کار بسیار خوبی است. ما همه چیز را باید شفاف کنیم؛ همه دستگاه‌ها.
اتفاقاً در میان قوای مختلف کشور و نهادها، پیش قدم برای این مسئله دولت بوده، دولت مقررات گذرانده، دولت اعلام کرده و بقیه دستگاه‌ها از ما عقب‌ترند. مردم بدانند این حقوق غیر متعارف مخصوص قوه مجریه نیست، به اندازه این سیصد نفر خیلی بیشتر در جاهای دیگرند، حتی در نهادهای انقلابی‌اند، در قوای دیگر هستند. همه باید اجرا کنند، همه باید پیاده کنند.
دولت اقدامات خوبی انجام داده. به نظر من جز دو سه نفر به دلایلی، که حالا یکی دو نفرشان در زندان هستند، بقیه همه پول‌ها را پس داده‌اند. این موارد اگر در موردی جرمی اتفاق افتاد که قوه قضاییه می‌تواند رسیدگی کند، اما غیر از آن این کار، کار دیوان محاسبات است. دیوان محاسبات خودش هیئت‌های مستشاری دارد، بررسی می‌کند و اگر در موردی جرمی واقع شده بود، او خودش به قوه قضاییه می‌دهد.
من از قوای دیگر هم خواهش می‌کنم در همین زمینه، مثل دولت پیش قدم شوند و کار را پیش ببرند. از دوستان دیگر هم می‌خواهم که این موضوع را جناحی و انتخاباتی نکنند. شما گفتید حقوق شهروندی را می-گویند انتخاباتی است، به اینها هم از آن طرف می‌گویند انتخاباتی.
اینها نه بحث انتخاباتی است، نه بحث جناحی است، بلکه بحث ملی است. ما باید با فساد مبارزه کنیم. دولت در این امر جدی است. بسیار مهم است. اگر اقتصاد مقاومتی می‌خواهم باید با فساد مبارزه کنیم، اگر توسعه می‌خواهیم باید با فساد مبارزه کنیم و اگر می‌خواهیم آن آسیب‌های اجتماعی که شما اشاره کردید در جامعه از بین برود باید با فساد مبارزه کنیم، و در این راستا همه باید دست به دست هم دهیم؛ قوه مقننه، قوه قضاییه، قوه اجراییه، نهادهای دیگر، همه دست به دست هم دهیم و شفاف کنیم بحث دستمزد و حقوق را تا همه بدانند حقوق این افراد، چه سیاسی و چه بخش‌های اقتصادی چگونه است.
راه حل اساسی هم شما اشاره کردید، در بخشی از امور تصدی گری دولت باید تمام شود. باید بیاید در بخش خصوصی و رقابت آزاد و شفاف انجام بگیرد. خصولتی کار را بدتر می‌کند. اگر دولت به بخش خصولتی بدهد، همان دولتی است با قدرت بیشتر و راه‌های خطرناک‌تر. بنابراین راهش خصوصی سازی است و کاهش تصدی گر دولت در این زمینه.
خانم شریفی مقدم :
به موضوع مسکن اشاره بکنیم. به نظر می‌رسد بررسی‌ها نشان می‌دهد که اجاره نشینی مردم بیشتر شده و قدرت خرید مردم، با وجود اینکه رکودی هم در بازار از لحاظ قیمتی در یکی دو سال اخیر باقی مانده، برای مسکن کاهش پیدا کرده. اخیراً تذکری به آقای نوبخت و طیب نیا نسبت به رشد منفی مسکن و ساختمان داده‌اید. صنعت مسکن ده‌ها صنعت وابسته به خود دارد و می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد. در زمینه بازار مسکن توضیحاتی ارائه کنید و اینکه مسکن مهر به کجا انجامید، مسکن اجتماعی وضعیتش چگونه است و وضعیت مسکن مردم به کجا خواهد رسید؟
رئیس‌جمهور:
مسکن مهر یکی از مشکلات دولت بوده، برای اینکه خانه‌هایی ساخته شده بود بدون اینکه تسهیلات لازم را داشته باشد، نه مسجدی داشت، نه کلانتری داشت، نه مدرسه ای داشت، نه برق بود، نه گاز بود، نه آب بود، نه جاده بود. دولت بسیار دچار زحمت شد. ان‌شاءالله تا پایان این دولت پرونده مسکن مهر بسته خواهد شد و ما در دولت یازدهم آن را تمام می‌کنیم.
مسکن یکی از مواردی است که متأسفانه رشد منفی داریم؛ همان طور که بعضی از بخش‌های ما مثبت است و رشد داریم، در بخش مسکن رشد منفی داریم و راهش این است که مردم قدرت لازم را برای خرید پیدا کنند و بتوانند مسکن تهیه کنند. وقتی که مسکن تهیه نمی‌شود ناچارند دنبال اجاره نشینی بروند، اجاره‌ها هم به طور طبیعی افزایش پیدا می‌کند و مردم در مشکل هستند.
آن کاری که دولت می‌توانست انجام دهد بالا بردن وام بود؛ یعنی در یکی دو جلسه اقتصادی که بحث کردیم وام‌ها را افزایش دادیم برای اینکه تحرکی ایجاد شود. تحرک کوچکی هم در ماه‌های اخیر در مسکن ایجاد شده اما در عین حال تحرک مسکن بسیار اهمیت دارد. برای اینکه بسیاری از صنایع و اشتغالات امروز به مسئله ساخت مسکن و بخش عمرانی وابسته است؛ در عمرانی هم که همان بخش ساخت و ساز است، هرچه بتوانیم بودجه عمرانی را اضافه کنیم تحرکی است. آن اشتغالاتی که برای مسکن است در بودجه عمرانی هم خیلی از آنها هست که باید به آن توجه کنیم.
دولت در حد توانش دارد این کار را انجام می‌دهد. البته برای بخش-هایی مثل معلولین اقدامات خوبی دارد انجام می‌گیرد و این کار را وزارت رفاه و تعاون انجام می‌دهد، اما در عین حال در کل بخش مسکن متاسفانه هنوز مشکل داریم.
آقای حیدری:
خانم شریفی خیلی متشکر و ممنون، آقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهور خیلی ممنون از وقتی که امشب در اختیار سیمای جمهوری اسلامی ایران گذاشتید.
رئیس جمهور:
خیلی متشکرم از صدا و سیما و از مردم بسیار خوب و عزیزمان که امشب ما را میهمان خودشان کردند.
شریفی مقدم:
تشکر می‌کنم از اینکه اجازه دادید که سؤالات مردم را از شما بپرسیم. ممنونیم از نگاه مهربان همه شما هم وطنان عزیز، که این گفتگوی صریح و صمیمی را به طور مستقیم از شبکه خبر، شبکه اول سیما و رادیو سراسری، بیننده و شنونده بودید. شبتان آرام و خداحافظ.