اهمیت وحدت اقوام و مذاهب ایران / رکود تورم در آغاز کار دولت / آثار خروج از رکود / نفت، اولین بخش خارج شده از رکود / رشد بخش‌های مختلف اقتصادی / تحریک خوب بخش‌های اقتصادی / تداوم روند رشد مثبت / سرمایه اجتماعی، اساس پیشرفت اقتصادی / تبحر، منطق و کارشناسی لازم دولت در سیاست خارجی / احساس مردم در خصوص کاهش تلاطم‌های خاری / به رسمیت شناخته شدن حق هسته‌ای ایران / گام‌های مثبت در سیاست خارجی و مسئله هسته ای / ارتقاء جایگاه ایران در دنیا / تاکید بر حق غنی سازی ایران / توافق در خصوص رفع کلیه تحریم ها / حق ایران برای داشتن فناوری‌های مدرن هسته ای / موفقیت در مذاکرات به پشتیوانه حمایت مردم و هدایت رهبری / قدم‌های اقتصادی ایران قبل از توافق هسته ای / بازگشت ناپذیر بودن موضوع هسته ای / تمایل دنیا به حل مسئله هسته ای / به رسمیت شنتاختن حق فناوری هسته‌ای ایران از سوی دنیا / نشانه‌‌ها و مصداق‌های خروج از رکود / تلاش دولت برای کنترول نقدینگی / وضعیت آشفته ارز، سکه و نقدینگی در گذشته / نقد به دولت مبنی بر ایجاد رکود به بهای کنترول تورم / افزایش قدرت خرید و مهار شتاب تورم / رابطه کاهش تورم و ارزان نشدن کالاها / شیب ملایم گرانی اجناس / کاهش تورم نقطه به نقطه / دقیق نبودن کاهش تورم به بهای تعمیق رکود / تمایل کارآفرینان و سرمایه داران برای سرمایه گذاری در ایران / عزم دولت برای تورم زیر 20درصد در سال جاری / زمان بر بودن حل معضل اشتغال / ایجاد اشتغال در نتیجه رونق / آمارهای وزارت کار در خصوص رشد اشتغال / نقش رشد گردشگری در افزایش اشتغال / تک رقمی شدن درصد بیکاری / هدف نهایی رسیدن به تورم تک رقمی / هدف دولت برای نیل به رشد بالای 6درصد / افتخار دولت به عذرخواهی از ملت در اشتباهات / بسته خروج از رکود در راستای اقتصاد مقاومتی / تقویت بانکها و خوش حسابی دولت / بسته خروج از رکود در انتظار تصویب مجلس / کاهش مصرف نفت کوره در نیروگاه ها / تریک‌های مثبت در زمینه نفت و گاز / قدم‌های مثبت در زمینه مدیریت آب / قدم‌های مهم دولت در حوزه محیط زیست / اقدامات در زیمنه احداث ریل / وجود رکود در بعضی بخش ها / اقدامات دولت برای کاهش قید و بندهای کسب و کار / گسترش دولت الکترونیک / حضور بخش خصوصی در سفرهای خارجی دولت / کسری دولت برای پرداخت یارانه ها / جبران کسری پرداخت یارانه ها / مرحله دوم هدفمندی یارانه ها / کمک هدفمندی یارانهها به سلامت و امنیت غذایی / پرداخت یارانه کالایی به اقشار آسیب پذیر / اقدامات مثبت طرح تحول سلامت / کاهش مهم هزینه‌‌ها و مخارج درمان / ارائه خدمات به حاشیه نشینان / برنامه‌های تکمیلی در طرح تحول سلامت / توجه به بهداشت / افزایش بودجه عمرانی / کمک هدفمندی یارانهها به تولید / مخالفت با تجسس در زندگی مردم برای قطع یارانه افراد / تکلیف تداوم پرداخت یارانه نقدی / اهمیت اعتماد کارآفرینان به دولت / ناتوانی دولت برای حل همه مسائل اقتصادی / بنای دولت به تکمیل طرح‌های قول داده شده / تکلیف طرح‌های نیمه تمام از دولت قبل / پیگیری مشخص رئیس جمهور برای مسائل زیست محیطی / اهمیت رسیدگی سریع به وضعیت دریاچه ارومیه / گزارش کارگروه ویژه دریاچه ارومیه / حرکت‌های مثبت در کاهش آلودگی سوخت‌ها / طرح‌های مهم دولت برای آبرسانی / ضرورت بهره وری صحیح از آب در کشاورزی / توجه ویژه دولت به حمل و نقل ریلی / اولویت دولت به حوزه‌های نفت و گاز مشترک با سایر همسایگان / اهمیت تعادل بخشی در کشور / اهمیت تورم و نقدینگی / توجه دولت به حقوق شهروندی ملت / نیاز دولت به کمک مردم برای رونق اقتصادی / آرایش تعاون به جای آرایش خشم / توصیه به سیاسیون برای رعایت قواعد بازی / اقدام دولت در پرداخت معوقات ایثارگران
رئیسجمهور:
عید سعید غدیر را به شما و همه بینندگان و شنوندگان عزیز تبریک عرض می‌کنم. امیدوارم روز مبارکی برای ملت ایران و همه مسلمانان جهان باشد.
مجری:
ما سال گذشته را با رشد اقتصادی منهای 2/2 به پایان بردیم، چندی پیش اعلام شد که پایان خرداد ماه به رشد مثبت 6/4 رسیده‌ایم، تفاوت این دو عدد بسیار زیاد بود. سؤال اساسی جامعه این است که آقای رییس جمهور چطور مجاب شدند و با چه مستنداتی پذیرفتند که به این رشد اقتصادی رسیده‌ایم و در مشهد اعلام کردند که کشور از رکود خارج شده است؟ در کمتر از 11 ماه پیش که در همین مکان خدمت شما بودیم تا گزارش عملکرد صد روزه دولت تدبیر و امید را بشنویم، جناب‌عالی وعده دادید که نرخ بیکاری تک رقمی شود، نرخ تورم کنترل و کاهش پیدا کند و نرخ رشد اقتصادی هم مثبت شود. تقریباً امروز تمام این اتفاقات رخ داده است و آمارها این موضوع را بیان می‌کنند ولی کم و کیف آن مورد سؤال بسیاری از اقتصاددانان است. لطفاً در مورد آن توضیح دهید.
رئیسجمهور:
من روز عید سعید غدیر خم را که رویداد تاریخی بسیار مهمی برای همه مسلمانان است و آثارش را تا امروز شاهد هستیم تبریک می‌گویم و امیدوارم همه ما بتوانیم جزو متمسکین به ولایت امیرالمؤمنین و ائمه هدی(ع) باشیم و روز به روز وحدت و اتحاد در میان مسلمانان به‌ویژه مسلمانان ایرانی و همه اقوام ایرانی بیشتر شود. ادیان رسمی ایرانی و همه ایرانیان عزیزی که در داخل و خارج کشور هستند با وحدت، انسجام و اتحاد می‌توانند کشور را به نقطه‌ای برسانند که نقطه مطلوب برای همه ایرانیان عزیز است.
همان‌طور که اشاره فرمودید ما از آغاز دولت با رکود توأم با تورم مواجه بودیم که معضل بسیار مهمی بود. حل این معضل هم طبیعی بود که به سادگی امکان‌پذیر نباشد. می‌خواهم به مردم شریف ایران عرض کنم همه کارهایی که دولت انجام داده و قدم‌هایی که برداشته است با مشورت صاحب‌نظران و متخصصین بوده و اگر کمک، یاری و حمایت عامه مردم و هدایت‌های مقام معظم رهبری نبود به این نقطه نمی‌رسیدیم.
در مسئله رکود که موضوع بسیار مهمی بود ما تقریباً آثار خروج از رکود را از زمستان پارسال شاهد بودیم. اولین بخشی که پارسال از رکود خارج شد بخش نفت بود. شاید رکود در سال‌های قبل از همین بخش نفت هم شروع شده بود، همان‌طور که شما اشاره کردید. در سال 13۹۱ رشد ما منهای 8/6 و در سال 13۹۲ منهای 9/2 بوده است. بنابراین در مجموع ۸ الی ۹ فصل پشت سر هم رکود داشتیم. کشور ما غیر از سال‌های اولیه انقلاب که شرایط خاص خودش را داشت، هیچ زمانی چنین رکودی توأم با تورم بالای ۴۰ درصد را تجربه نکرده بود، بنابراین وقتی رکود عمیق می‌شود، خروج از آن سخت و مشکل است. زمستان پارسال اولین بخش اقتصاد ما از رکود خارج شد و تولید ما در بخش نفت 7/13 درصد رشد نشان داد. همچنین در زمستان پارسال رشد واردات ما افزایش پیدا کرد. مجموعاً در فصل زمستان پارسال 2/22 درصد رشد داشتیم. 4/16 درصد در بخش مواد اولیه و ۳۲ درصد در بخش سرمایه‌ای و کارخانجات و ماشین‌آلات رشد واردات داشتیم. به هر حال، وقتی مواد اولیه و ماشین‌آلات وارد می‌شود معنایش این است که باید به تدریج خروج از رکود را تجربه کنیم.
در سه ماهه اول امسال یعنی سال 13۹۳ تحرک خوبی در بخش‌های مختلف اقتصاد و دیگر بخش‌ها شاهد بودیم. مثلاً در گردشگری رشد فوق‌العاده‌ای را تجربه کردیم. رشد گردشگری ما دو برابر فصل اول سال گذشته است. در بخش صنعت و معدن رشد بسیار خوبی حدود ۱۰ درصد داشتیم. در بعضی از بخش‌ها مثل تولید خودرو در سه ماهه اول امسال نسبت به سه ماهه اول پارسال۸۰ درصد رشد کردیم. در پتروشیمی و فولاد خام رشد داشتیم. بخش‌های صنعت و معدن تقریباً چیزی حدود ۱۰ درصد در سه ماهه اول امسال نسبت به سه ماهه اول پارسال رشد داشته است. البته در بخش نفت هم امسال نسبت به سه ماهه اول پارسال رشد داشتیم. بخش نفت ما بیش از 1/۶ درصد در سه ماهه اول نسبت به سه ماهه پارسال رشد نشان می‌دهد. در بخش‌های دیگر هم شاهد رشد هستیم. در خدمات و کشاورزی رشد را می‌بینیم. کشاورزی 3/3 در سه ماهه اول امسال رشد داشته است. از زمستان سال گذشته تاکنون در همه بخش‌ها یک حرکت رو به رشدی را شاهد بوده‌ایم.
البته برای اینکه برای مردم روشن باشد باید گفت که این رشد بر مبنای سه ماهه امسال در مقایسه با سه ماهه اول پارسال است. اما اینکه تا پایان سال به چه نقطه‌ای می‌رسیم، مطمئن هستم تا پایان سال هم رشد مثبتی خواهیم داشت. البته اینها محاسبات اولیه و پیش‌بینی‌ها تا پایان سال است.
مجری:
فکر می‌کنید اگر مذاکرات به نتیجه نرسد باز هم شاهد استمرار رشد خواهیم بود؟
رئیسجمهور:
علت اینکه حرکت اقتصادی در ایران شروع شد، اولین عامل اعتماد و امید مردم بود. مردم به دولت اعتماد کردند و دولت به کارشناسان، صاحب‌نظران و دانشگاهیان و کل ملت ایران که حامی‌اش بودند، اعتماد کرد که اساس این سرمایه اجتماعی است. شما بدانید اگر ما در اقتصاد [رشد] کردیم، ریشه‌اش سرمایه اجتماعی است؛ یعنی دولت و ملت به هم نزدیک‌تر شدند و این اساس کار بود. از طرف دیگر مردم احساس کردند که این دولت در زمینه سیاست خارجی با منطق و کارشناسی و تبحر لازم حرکت می‌کند.
البته در سیاست خارجی ما با قدرت‌های بزرگ رودررو هستیم. اینکه ایران قادر است با ۶ قدرت بزرگ دنیا پای میز مذاکره بنشیند و با منطق و استدلال بحث کند و به یک توافق هر چند موقت ۶ ماهه برسد، قدم بسیار مهمی بود که دولت برداشت. بعد از توافق ژنو در مصاحبه‌ای به کارآفرینان گفتم حالا نوبت شماست. ما قدم اول را برداشتیم، قدم‌های بعدی مربوط به شماست. مردم احساس می‌کنند که تلاطم‌های خارجی کاهش پیدا کرده است. در زمینه هسته‌ای هرگونه حرکت کنیم مردم می‌دانند که روابط با دنیای بیرون طبق وعده‌ای است که در انتخابات به مردم دادیم و گفتیم تعامل سازنده با جهان.
امروز بحث هسته‌ای جزئی از مباحث روابط خارجی ماست. شما امروز جایگاه ایران را ببینید، در هر اجلاس بین‌المللی، کشور بزرگی نیست که داوطلب صحبت و مذاکره و ملاقات با ایران نباشد. ممکن است به دلایلی نخواهیم با نمایندة کشوری صحبت کنیم، اما همه داوطلب هستند. پیش از اینها وقتی با مقامات کشور ما ملاقات می‌کردند، گاهی زبانشان زبان نصیحت بود، امروز زبانشان زبان سؤال است و درباره منطقه، اقتصاد ایران، مسائل مختلف کشور و جهان سؤال می‌کنند. اساساً در سیاست خارجی یک گام به جلو برداشته‌ایم. بحث هسته‌ای یکی از مباحث مهم ماست. ما در قدم اول موفق شدیم به یک توافق موقت دست پیدا کنیم. الان کار بزرگی پیش رو داریم و آن توافق نهایی است. این کار، کار بسیار بزرگی است. شما می‌دانید موضوعی که از سال 1381 آغاز شده و ۱۲ سال بین ایران و کشورهای بزرگ جهان محل بحث بوده است را نمی‌شود یکی دو روزه حل کرد. اما قدم‌هایی که تا به امروز برداشته‌ایم، قدم‌های خوبی بوده است.
در کلیات مسئله اتفاق نظری با 1+5 داریم، البته جزئیات هم خیلی مهم است و درباره آنها هم هنوز بحث‌های مهمی داریم. امروز 1+5 قبول کرده که موضوع هسته‌ای ایران و حق ایران را به رسمیت بشناسد. این جای بحث نیست، اینکه برای چند سال ایران چه مسائل و شرایطی را، آن هم محدود بپذیرد، مورد بحث است. در اینکه باید تحریم برداشته شود جای اختلاف نظر نیست، اینکه از کی شروع شود، اول و دوم چه باشد، از کی آغاز شود و کی تمام شود، مسائل مهم مورد بحث است، اما در کلیات مسئله ما توافق داریم. در اینکه در نطنز غنی سازی انجام گیرد و فردو مرکزی برای ایران است جای بحث نیست. در اینکه در اراک نیروگاه نیاز داریم و اینکه نیروگاه چه باشد، بحث داریم. امروز گام بزرگی برداشته شده است. کلیات مسئله مورد اتفاق نظر دو طرف است. هیچ کس دنبال این نیست که ایران غنی‌سازی نکند و این بحث منتفی و حذف شده است. در اینکه ایران برای رادیو داروها در اراک نیروگاه داشته باشد، بحثی وجود ندارد. حتی اینکه ایران در کنار غنی‌سازی از سایر تکنولوژی‌های مدرن هسته‌ای نیز برخوردار باشد یکی از مسائل ما با 1+5 است. الان کشورهایی از 1+5 داوطلب هستند که به محض توافق [همکاری خود را آغاز کنند]. در همین سفر نیویورک در مذاکره با رییس جمهور فرانسه ایشان مطرح کرد که ما بعد از توافق می‌خواهیم با ایران تعاملات هسته‌ای داشته باشیم و فناوری‌های مدرن را در اختیار ایران بگذاریم.
امروز فقط بحث غنی‌سازی مطرح نیست و اینکه ایران باید همه فناوری‌های مدرن هسته‌ای را در اختیار داشته باشد مورد اتفاق نظر است.
خوشبختانه ما توانسته‌ایم در مسائل کلان اقتصادی پیش از آن که موضوع تحریم‌ها برداشته شود و در مسئله هسته‌ای به توافق نهایی برسیم، قدم‌های مهمی برداریم و از رکود عبور کنیم. امروز هیچ تردیدی وجود ندارد که ما از رکود عبور کرده‌ایم، البته مردم عزیز ما باید بدانند هنوز تا رسیدن به رونق مطلوب فاصله داریم. بحث این نیست که فقط از رکود خارج شویم. به طور کلی، [اگر شاخص‌های اقتصادی] دو فصل منفی باشد دچار رکود می‌شوید و به تدریج اگر مثبت شد از رکود عبور کرده‌اید، البته این به معنای رونق نیست. در نتیجه ما خیلی باید کار کنیم؛ ما که می‌گویم یعنی همه ملت ایران. تا به حال هم هر کاری انجام داده‌ایم ملت ایران انجام داده است. اگر در مذاکرات موفقیتی به دست آوردیم به خاطر حمایت ملت ایران بوده است. ما به عنوان نماینده کل ملت ایران در مذاکرات حضور پیدا می‌کنیم و همه دارند از دولت حمایت می‌کنند. اگر این تفاهم و توافق بین قوای سه‌گانه نبود، اگر حمایت‌های مقام معظم رهبری نبود، اگر ملت ایران در این زمینه هم‌صدا و هم‌فکر نبود، ما خیلی مشکل داشتیم.
من پاسخ سؤال شما را این‌طور می‌گویم، موضوع هسته‌ای بازگشت ناپذیر است، یعنی هیچ‌وقت به یک سال قبل برنخواهیم گشت. اما اینکه چطور پیشرفت می‌کنیم و آیا در این ۴۰ روز باقیمانده به توافق نهایی می‌رسیم یا نه و آیا باز هم تمدید می‌شود یا نمی‌شود، اینها مباحثی است که مطرح است. اراده ما بر این است و فکر می‌کنیم در همین ۴۰ روز باقیمانده مسائل می‌تواند حل و فصل شود. اما اگر بر فرض مسائلی پیش بیاید که نمی‌دانیم آنها را می‌توانیم حل کنیم یا نه موضوع دیگری است. به هر حال برای حل این مسئله حتماً دو طرف به تفاهم می‌رسند.
من می‌خواهم به ملت بزرگ ایران بگویم که دنیا هم قبول کرده که ایران باید دارای فناوری هسته‌ای باشد و پذیرفته که این مسئله باید از طریق مذاکره حل و فصل شود و همه قبول کرده‌اند که اگر این تفاهم برد - برد باشد، به نفع همه خواهد بود. امسال در نیویورک نه فقط کشورهای اروپایی همه کشورهایی که با آنها ملاقات داشتیم - در واقع در اجلاس شانگهای و نیویورک با تمام کشورهای عضو 1+5 به غیر از امریکا در سطح بالا ملاقات داشتیم - همه اعتراف داشتند که این مسئله باید حل شود. حتی سران یکی از این کشورها گفت ما خسته شده‌ایم، باید هر طور که هست مسئله را تمام کنیم. این نشان می‌دهد که شرایط عوض شده و شرایط را ملت ما عوض کرده است. دنیا می‌داند که اراده دولت و ملت بر چه قرار گرفته است. ما امیدواریم مسئله در مسیر حل خودش و مسیری که به نفع همه منطقه و جهان است قرار بگیرد و ما همه تلاش‌مان را در این راه به کار برده‌ایم و خواهیم برد.
من به تکمیل پاسخ سؤال اول شما که بحث رکود است برگردم. در مجموع امروز ما علایم بسیار زیادی در این خصوص داریم، نه فقط محاسبات مراکز رسمی که البته محاسبات آنها را قبول داریم؛ مثلاً در ۶ ماهه اول امسال رشد واردات و صادرات را ملاحظه بکنید. این رشد، رشد قابل ملاحظهای است، ما در مجموع در ۶ ماه حدود ۲۶ میلیارد واردات و ۲۳ میلیارد صادرات داشتیم، اینکه می‌گویم غیر نفتی است. در واقع، صادرات و واردات غیرنفتی ما حدود ۵۰ میلیارد است و با این روند تا پایان سال ۱۰۰ میلیارد دلار واردات و صادرات غیرنفتی خواهیم داشت. این نشان می‌دهد که کشور حرکت رو به جلو دارد و اقتصاد ما حرکت کرده است. مردم به مسیر اعتماد کرده‌اند و به آینده امیدوار هستند.
اینجا یک نکته را اضافه بکنم. ببینید قبلاً چه وضعیتی در کشور بود. بانک مرکزی به مرکز فروش سکه تبدیل شده بود. مداوم صف می‌بستند که سکه بخرند. یک عده صف می‌بستند که دلار بخرند. در واقع حجم نقدینگی ما یک سیل مخرب بود که به هر سمت حرکت می‌کرد. شما می‌بینید در این ۱۳ الی ۱۴ ماه عمر دولت یازدهم، تقریباً نقدینگی در مسیر درست حرکت می‌کند. اول به سمت بورس و بخشی به سمت بانکها حرکت کرد. امروز بانک‌های ما در زمینه تسهیلاتی که باید به بخش تولید بدهند، دست‌شان مقدار زیادی باز شده است. تسهیلاتی که بانک‌های ما در ۵ ماه اول امسال پرداخت کردند نسبت به ۵ ماه سال گذشته 5/40 درصد افزایش داشته است. و عمده این تسهیلات هم برای سرمایه در گردش بوده است.
مجری:
گفته می‌شود دولت به بهای کنترل تورم، رکود ایجاد کرده است. آیا شما این حرف را رد می‌کنید؟
رئیسجمهور:
نقد دولت باید ادامه پیدا کند. دانشمندان و صاحب‌نظران و دانشگاهیان گاهی با لحن تند برای من نامه می‌نویسند و من از این کار استقبال می‌کنم. آنها دارند به وظیفه‌شان عمل می‌کنند. خیلی‌ها به من نوشته بودند که کارشناسان شما در مسیر اشتباه حرکت می‌کنند. شما اول [سراغ] کنترل تورم رفتید و معنایش این است که رکود هیچ وقت حل نمی‌شود؛ اول باید سراغ رکود می‌رفتید. ما خیلی بحث کردیم، البته قبل از انتخابات جلسات اقتصادی مفصلی با کارشناسان داشتیم. بعد از انتخابات دو ماه فرصت داشتیم؛ بحث‌های مفصلی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که بدون کنترل تورم نمی‌توانیم مسئله رکود را حل بکنیم. تورم همان بود که باعث می‌شد مردم از نگرانی به خرید و فروش سکه و ارز روی بیاورند. علتش شتاب تورم بود.
البته خوب است من این نکته را توضیح دهم، گاهی مردم می‌گویند اگر تورم مهار شده چرا جنس‌ها ارزان نشده است و مهار تورم را به مفهوم ارزان شدن اجناس در مغازه‌ها می‌دانند. همان‌طور که می‌دانید در واقع تورم ما رشد شتابنده‌ای داشت، ما این اسب سرکش را مهار کردیم. در واقع این رشد را کاهش دادیم، نه اینکه متوقف کردیم و معنای آن این نیست که اصلاً تورم نداریم. مثالی ساده بزنم؛ شما اگر آمار سال پیش را نگاه کنید، رشد تورم ماهانه تقریباً ۳ درصد بوده و گاهی ۵ درصد هم داشتیم. در این دولت رشد ما به جای ۳ درصد حداکثر یک درصد است. البته گاهی بعضی از ماه‌ها 7/0، 8/0، 2/1 بوده، اما به طور متوسط یک درصد بوده است. معنی‌اش این است که فردی که درآمد ماهانه‌اش یک میلیون و پانصد هزار تومان بود با آن رشد ۳ درصد و با این مهاری که ما ایجاد کردیم و آن ۳ درصد را به 1 درصد تبدیل کردیم، ۲۰ درصد قدرت خریدش را بالا بردیم؛ یعنی اگر با وضع قبل بود یک میلیون و دویست هزار تومان قدرت خرید داشت و ما ۳۰۰ هزار تومان به آن قدرت خرید دادیم. بنابراین تورم مهار و جلوی رشد آن گرفته شده است.
شما آمار را می‌دانید، در تیرماه سال گذشته تورم نقطه به نقطه ما ۴۴ الی ۴۵ درصد بوده است و در شهریور امسال نقطه به نقطه 4/14 است. یعنی ۳۱ واحد درصد تورم نقطه به نقطه را کاهش داده‌ایم. فکر می‌کنم در تاریخ اقتصاد ایران بی‌سابقه باشد که دولتی بتواند در عرض یک سال ۳۱ واحد درصد تورم نقطه به نقطه را پایین بیاورد. در عرض یک سال گذشته بیش از 20 درصد کاهش تورم داشته‌ایم. الان اجناس با یک شیب بسیار ملایم گران‌تر می‌شود. شما اگر آمارها را نگاه کنید، اگر اقلام خوراکی را که بیشتر مورد مصرف مردم است در شهریور سال 13۹۲ نسبت به شهریور 13۹۱ مقایسه کنید، می‌بینید که تورم از ۴۰ الی ۷۷ درصد متغیر بوده است. اما الان هم تورم داریم، اما دیگر ۴۰ الی ۷۰ درصد نیست. تورم ۴ الی ۱۲ درصد است. پس ما تورم را کاهش داده، مهار کرده‌ایم و همزمان توانستیم از رکود خارج شویم.
بنابراین، آن حرفی که بعضی از دوستان می‌زدند و می‌گفتند که دولت تورم را به قیمت تعمیق رکود کاهش داد دیگر امروز قبول کنند که حرف دقیقی نبوده است. ما هم تورم را کاهش دادیم و هم از رکود خارج شدیم. من این پیروزی بزرگ اقتصادی را به ملت بزرگ ایران تبریک می‌گویم. چون کار مردم است. اگر امید مردم و حضور آنها در اقتصاد نبود این اتفاق نمی‌افتاد.
الان به هر استانی می‌رویم کارآفرینان حضور پیدا می‌کنند؛ حتی در سفر نیویورک هم یک جلسه با سرمایه‌داران امریکایی و یک جلسه با سرمایه‌داران و کارآفرینان ایرانی مقیم امریکا داشتیم. هر جا می‌رویم کارآفرینان حضور و اعلام آمادگی می‌کنند. شما می‌دانید که صدها شرکت بزرگ خارجی منتظر توافق هسته‌ای ما هستند تا به ایران بیایند. شما خبر دارید و رسانه‌های ما هم حضور سرمایه‌داران مختلف در ایران و جلسات متعددی را که در خارج از کشور راجع به اقتصاد ایران برگزار می‌شود به مردم اطلاع می‌دهند.
امسال هدف ما این است که تا پایان سال تورم ما زیر ۲۰ درصد باشد. البته قبلاً‌به مردم قول داده بودیم که ۲۵ درصد بشود ولی امروز به مردم قول می‌دهیم که تا پایان سال ان‌شاءالله زیر ۲۰ درصد خواهد بود و هدف ما این است که تا پایان سال رشد مثبت حدود ۳ درصد داشته باشیم. تلاش ما این است که به این اهداف دست پیدا کنیم. مردم ما می‌دانند که ما اهل شعار و اغراق و مبالغه نیستیم. تا حالا هر چه به مردم قول داده بودیم سعی کردیم به قول‌هایمان عمل کنیم.
مجری:
مهمترین آماری که این هفته اعلام شد، به تک رقمی شدن نرخ بیکاری مربوط بود. عددی که خودتان به آن رسیدید چه بود؟ چون این حس در بین مردم زیاد است که در هر خانه‌ای یک یا چند بیکار وجود دارد.
رئیسجمهور:
مسئله اشتغال مسئله بسیار مهمی است. یکی از مهمترین آثار اساساً رشد و رونقی که ما دنبال آن هستیم، اشتغال است. وقتی رونق در جامعه ایجاد می‌شود [اشتغال هم ایجاد می‌شود.] البته معنایش این نیست که به محض اینکه از رکود خارج شویم یک دفعه معضل اشتغال حل می‌شود. کارخانه‌ای ممکن است با ۶۰ الی ۷۰ درصد ظرفیت کار کند و بعد بتوانید مواد اولیه و سرمایه در گردش بیاورید تا این ۷۰ درصد ۱۰۰ درصد بشود. آن زمانی که ۷۰ یا ۶۰ درصد بود که کارگرها اخراج نشده بودند و حالا که ۱۰۰ درصد شده است معنایش این نیست که بخواهند کارگر جدید استخدام کنند، ممکن است با همان تعداد بتوانند کارخانه را اداره کنند. پس وقتی رشد می‌آید، اشتغال هم با فاصله‌ای می‌آید.
ما الان در گردشگری رشد داریم و حتماً اشتغال بالا رفته است. حتی درگردشگری اشتغال، دنبال صاحب‌نظرانی هستیم که جامعه ما ندارد. این اشکالی است که مراکز مهارت‌یابی و علمی و دانشگاهی ما دارند. مثلاً در هتل‌داری به نیرو نیاز داریم، ولی به اندازه کافی موجود نیست. چون هتل‌های زیادی در حال ساخت است و اینها دنبال جذب و استخدام افراد هستند. تعداد کسانی که مراکز تاریخی ما را برای گردشگرها معرفی می‌کنند کافی نیستند و نیاز ما بیش از افرادی است که در اختیار داریم. در بعضی از زمینه‌ها حرکت برای جذب افراد شروع شده است. بر اساس اعلام وزارت کار و محاسبه صدور بیمه‌های جدید امسال و همچنین کاهش تعداد کسانی که به دنبال دریافت از صندوق بیمه بیکاری هستند برای اولین بار، امسال بیکاری کاهش پیدا کرده است. از آن طرف بیمه‌های جدید برای کارفرماها و کارگرها اضافه شده است. وزارت کار در این ۶ ماهه رقمی بالای ۴۰۰ هزار اشتغال جدید را اعلام کرده است. 80 هزار اشتغال کاهش داشته و 430 هزار اشتغال ایجاد شده است. بنابراین اشتغال خالص ما در ۶ ماهه اول امسال رقم بسیار خوبی است. امیدواریم با اقدامات انجام شده حرکت رو به رشدی را در بخش اشتغال داشته باشیم. البته اینکه در بحث اشتغال، [درصد] بیکاری ما تک رقمی شده بسیار خوشحالیم و امیدواریم بتوانیم این میزان را نگه داریم و ان‌شاءالله در قدم‌های بعدی آن را کاهش دهیم.
در زمینه تورم هدف نهایی ما تک رقمی شدن است. البته نه امسال و نه در سال آینده، احتمالاً در سال سوم و در سال 13۹۵ به دنبال تک‌رقمی کردن میزان تورم هستیم. ما به دنبال رشد بالای ۶ درصد هستیم؛ البته نه امسال بلکه تا پایان 13۹۴. هدف ما این است که رشد بالای ۶ درصد باشد. برنامه‌ریزی ما بر این مبناست. من امیدوارم همه برنامه‌های ما توأم با توفیق باشد. البته احساس مردم نسبت به مسئله رشد و اشتغال به طور طبیعی مقداری با تأخیر انجام می‌گیرد، اما در عین حال آمار و ارقامی که دولت اعلام می‌کند درست است. این دولت به مردم وعده داده که هر چه را واقعیت است به مردم بگوید.
ما ممکن است اشتباه بکنیم و بابت اشتباهات‌مان از مردم به صراحت عذرخواهی می‌کنیم و به عذرخواهی‌مان افتخار می‌کنیم، چون صاحب و قیم مملکت مردم هستند و هیچ قیمی بالا سر مردم وجود ندارد. افتخار همه مسئولین این است که خدمتگزار و خادم مردم باشند و ما هم همین افتخار را داریم که بتوانیم به خدمتمان ادامه بدهیم و رضایت مردم را جلب بکنیم. صاحبانی که به تعبیر امام (ره) ولی نعمت ما هستند.
مجری:
بحث خروج از رکود هنوز ابهاماتی دارد، فرصت خوبی است تا ابهامات را برطرف کنید. جدی‌ترین اقدام یا قدمی که دولت برداشت تا در ساختار اقتصاد کشور تحولی ایجاد بکند - که بعضی‌ها می‌گویند به دلیل فروش چند هزار بشکه نفت بوده که اقتصاد به حرکت افتاده - لایحه خروج از رکود دولت بود که تقدیم مجلس شد. الان در مجلس نقدهای جدی‌ای به آن می‌شود، از جمله اینکه با مبانی اقتصاد مقاومتی تضاد دارد. در این زمینه توضیحی بفرمایید.
رئیسجمهور:
ما برای خروج از رکود بسته‌ای را آماده کردیم و مردم اگر یادشان باشد جلسه و سمیناری هم با کارآفرینان داشتیم و من و کارشناسان در آن باره توضیح دادیم. آن بسته ۱۴۰ بند داشت، حدود ۳۰ بند آن نیاز به قانون داشت که در لایحه‌ای تقدیم مجلس شورای اسلامی کردیم. گزارش مفصلی هم تهیه کردیم مبنی بر اینکه این بسته خروج از رکود به هیچ عنوان با اقتصاد مقاومتی نه تنها در تضاد نیست بلکه در همان راستا حرکت می‌کند و بسیار مهم است در زمانی که تحریم هنوز ادامه دارد و دسترسی به منابع خارجی نداریم و در شرایطی که بانک‌های ما هنوز به آن صورت فعال نشده‌اند، ما توانستیم از رکود خارج شویم. البته این قدم اول است.
بسته‌ای که ما به مجلس شورای اسلامی دادیم اگر به تصویب نهایی برسد، حرکت جدی‌تری شروع می‌شود و برخی از بندهای آن برای تقویت بانکها و خوش‌حسابی دولت بسیار مهم است. چون می‌دانید دولت در گذشته خوش‌حساب نبوده و باید به یک دولت خوش‌حساب تبدیل شود. این بسته بندهای بسیار مهمی دارد. مجلس شورای اسلامی قدم اولیه را خیلی خوب برداشت. فوریت آن را تصویب کرد و در کمیسیون‌های مربوط درباره آن بحث می‌شود. البته این بحث‌ها به تعطیلات تابستانی رسید و ما امیدواریم مجلس شورای اسلامی آن را به تصویب نهایی برساند و دولت بتواند آن را ابلاغ و اجرا کند. چون امروز کار مهم ما رونق اقتصادی است. آن بسته می‌تواند ما را در مسیر رونق قرار دهد و این رونق برای مردم ما بسیار اهمیت دارد. اساساً اشتغال در سایه رونق به وجود خواهد آمد و ما به رونق مستمر و پایدار در زمینه‌های مختلف نیاز داریم که بتوانیم ادامه دهیم.
گفته می‌شود که ما فقط در زمینه نفت توانستیم این تحرک را ایجاد کنیم؛ البته در زمینه نفت و گاز ما حرکت خوب و رو به جلویی داشتیم و گفتم اولین بخشی که از رکود خارج شد بخش نفت بود. در زمینه گاز، با اقداماتی که تا حالا انجام گرفته امسال تا حالا ۴۵ میلیون متر مکعب گاز در روز، اضافه شده و هدف‌گذاری ما این است که تا پایان سال ۱۴۰ میلیون متر مکعب به تولید اضافه شود که یک تحول بسیار بزرگی خواهد بود. من خوشحالم به مردم بگویم که مقدار مصرف نفت گاز و نفت کوره در نیروگاه‌های ما کاهش پیدا کرده، به دلیل اینکه ما گاز بیشتری می‌توانیم به اینها بدهیم. امیدواریم در سال آینده به نقطه‌ای برسیم که همه نیروگاه‌های ما بتوانند از گاز استفاده کنند. و این برای محیط زیست مهم است.
ما در بخش‌های دیگر هم قدم‌های خیلی مهمی برداشتیم؛ از جمله در زمینه آب که معضل اصلی ماست. می‌دانید مسئله تأمین آب، راه‌حل‌های مختلفی دارد. یکی از مهمترین راه‌حل‌‌ها این است که آبیاری را در بخش کشاورزی مدرن بکنیم و از حالت قبلی و سنتی خارج کنیم. برای این کار در طول دهه‌های گذشته مجموعه زمین‌های کشاورزی که توسط دولت‌های گذشته به آبیاری مدرن مجهز شدند یک میلیون و ۳۳۰ هزار هکتار است. در این دولت برنامه‌ریزی ما برای سال 13۹۳، برای ایجاد طرح آبیاری مدرن ۲۸۴ هزار هکتار است. من قبلاً اعلام کردم در استان سیستان و بلوچستان، خوزستان، ایلام و بقیه‌جاها برنامه‌ریزی مفصلی داریم تا بتوانیم آبیاری مدرن را اجرا کنیم. این طرح هم محصول کشاورزی را بالا می‌برد و هم مصرف آب را کم می‌کند.
در محیط زیست قدم بسیار مهمی برداشتیم. امروز در شهرهای بزرگ نوع بنزین و گازوئیل مصرفی تغییر پیدا کرده است و شما می‌بینید آلودگی کاهش پیدا کرده است. البته آلودگی محیط زیست ما فقط به دلیل مصرف بنزین و گازوئیل نیست، خیلی مسائل داریم که باید آن را حل بکنیم. اما در عین حال قدم بسیار مهمی برداشته شده است.
در زمینه احداث ریل قدم‌های مهمی برداشته‌ایم و به زودی خط راه‌آهن ما به ترکمنستان و قزاقستان وصل می‌شود. ما طرح اتصال راه‌آهن به جمهوری آذربایجان، طرح‌های دو خطه کردن و برقی کردن و طرح‌های بسیار مهمی در زمینه ریل در کشور داریم.
در بحث خودرو که دیگر نفت نیست، می‌بینیم حرکت بسیار خوبی انجام گرفته و همین‌طور گردشگری و در همه بخش‌ها داریم به پیش می‌رویم. حرکت ما به سمت جلو است. البته ممکن است در بخش‌هایی هم هنوز رکود باشد. اما در کلیات از رکود خارج شده‌ایم. در بخش مسکن حرکت ما کند است که باید تقویت شود. در بسیاری از بخش‌ها حرکت رو به جلو است و خوشبختانه با اطمینان به ملت ایران می‌گوییم ما از رکود خارج شده‌ایم و به سمت رونق اقتصادی حرکت می‌کنیم. البته ملت بزرگ ما همه باید همان‌طور که تا امروز یاری کردند، یاری کنند و در صحنه باشند تا بتوانیم از رکود خارج شویم.
مجری:
همان‌طور که اشاره کردید بیش از صد بند بسته ضد رکودی دولت نیاز به مصوبه مجلس ندارد و در واقع تکالیف بر زمین مانده دولت در سال‌های گذشته بوده است. خیلی از اینها تکالیف قانونی است. آیا در جایی پایش می‌شود که اینها چقدر پیشرفت کرده و چه مقدار کمک می‌کنند؟ به عنوان مثال مجوزهای کسب و کار در کشور. استحضار دارید یکی از مؤلفه‌هایی که رتبه ما را در محیط کسب و کار خراب کرده موانع سهولت راه‌اندازی کسب و کار در کشور ماست. هر فعالیتی را شما حتی در بخش خصوصی بخواهید راه بیندازید باید از یک یا چند مرجع دولتی و دستگاه اجرایی مجوز بگیرید. خیلی از اینها در هیچ یک از کشورهای دنیا نیاز به مجوز ندارد و صدور مجوزها ماه‌ها و بعضاً سال‌ها طول می‌کشد. قانون هم داریم که باید اصلاح شود یا مثال‌های دیگری از این دست. آن صد بند کجا پایش می‌شود که دارد به خوبی جلو می‌رود، چون نیاز به قانون ندارد و خیلی‌از آنها هم تکلیف است.
رئیسجمهور:
در زمینه تولید و محیط کسب و کار قید و بندهایی در کشور ما وجود دارد. در محیط کسب و کار آیین‌نامه‌های قانونی را که سال‌ها مانده بود، تعیین و تصویب کردیم و قدمی به جلو برداشتیم. تقریباً گفتگوی مستمری بین مقامات دولتی و بخش خصوصی وجود دارد. در چند سفر خارجی که داشتم بخش خصوصی هم حضور داشت؛ در ترکیه، قزاقستان، آستاراخان حضور پیدا کردند و تقریباً در همه سفرهای خارجی بخش خصوصی هم حضور پیدا می‌کند. معنی آن این است که حرکتی آغاز شده اما تا رسیدن به نقطه مطلوب خیلی کار داریم. ما در همان ۱۵ روز اول آغاز کار دولت سی و چند بند در موضوع تولید و اشتغال تصویب کردیم که برخی از مشکلات برداشته شد. شما می‌دانید گردش کار در گمرک ما ۲۶ روز بوده است، اما الان سه روزه شده است. این همان دولت الکترونیکی است که باید به آن سمت حرکت کنیم. همان‌طور که می‌گویید در بعضی از کشورها برای صدور مجوز یک فعالیت اقتصادی گاهی بیش از ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان نیاز ندارد و پیگیری همه کارها هم حضوری نیست و به وسیله دولت الکترونیک انجام می‌شود. در واقع معاونت راهبردی مسئول نظارت بر این بسته است و کل دولت و معاون اول این مسئله را پیگیری می‌کنند. برای ما بسیار مهم است که این بسته دقیقاً اجرا شود و سریع‌تر بتوانیم اقتصاد را به نقطه مطلوب مردم برسانیم که همان رونق اقتصادی است.
مجری:
آقای دکتر با یارانهها می‌خواهید چه کنید؟ به بیان دیگر، چقدر با اجرای فاز دوم هدفمند کردن یارانهها، واقعاً یارانهها هدفمند شد. چون در این خصوص هم هنوز عده‌ای ابهام دارند. به نظر خودتان یارانهها هدفمندتر شده است؟
رئیسجمهور:
این کار مشکل بزرگی داشت؛ اولاً هدفمندی یارانهها تبدیل شده بود به اینکه ما حامل‌های انرژی را گران‌تر بفروشیم و آن پول را ضمیمه پول خزانه کنیم و به صورت یارانه نقدی به افراد بدهیم. شما می‌دانید درآمد ما چقدر بود و پرداختی چه مقدار بود. اولین مشکلی که در دولت با آن مواجه شدیم این بود که دیدیم ماهانه ۱۵۰۰ الی ۲ هزار میلیارد کسری داریم تا یارانه نقدی را پرداخت کنیم. ضمن اینکه هدفمندی یارانهها برای خیلی از کارهای دیگر بود و برای این نبود که یارانه نقدی به مردم پرداخت شود.
بنابراین، ما چاره‌ای نداشتیم که در زمینه هدفمندی یارانهها قدم دیگری برداریم. خیلی‌ها مخالف بودند. در این خصوص نامه‌های کارشناسان، اساتید دانشگاه و نمایندگان مجلس برای برای من، خود پرونده بسیار بزرگی است. همه آنها به من می‌گفتند که دست به این کار نزنید و دنبال مرحله دوم هدفمندی یارانهها نباشید و این بسیار خطرناک است و حتی به من می‌گفتند مسئله کنترل تورم هم از بین خواهد رفت و قولی که به مردم دادید در سال آینده تورم را به ۲۵ درصد برسانید امکان‌پذیر نخواهد بود. آن نامه‌ها موجود است. اما ما چاره‌ای نداشتیم و دیدیم راه دیگری نداریم جز اینکه قدم دوم را برداریم. البته به دلیل شرایط اقتصادی کشور ما این قدم بلند نبود. برای اینکه روی تورم اثر نگذارد - و شما می‌بینید همزمان با اجرای فاز دوم هدفمندی، توانستیم تورم را هم کاهش دهیم - اول کسری پرداخت یارانهها را جبران کردیم که از جای دیگر برداشت نکنیم، چرا که خلاف قانون بود.
نکته دوم این بود که بنا بود در تولید، سلامت و امنیت غذایی قدم‌هایی را برداریم. در بخش سلامت تقریباً می‌توانم بگویم وعده‌هایی که در دوران انتخابات به مردم دادم، خوشبختانه همه آنها را امسال عملیاتی و اجرا کردیم. به مردم وعده داده بودم که همه مردم زیر پوشش بیمه قرار
بگیرند و شما می‌بینید که ما ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر را امسال تحت پوشش بیمه قرار دادیم. البته تعدادی متقاضی دیگر هستند که در حال بررسی است. از آن طرف تأمین امنیت غذایی برای اقشار بسیار آسیب‌پذیر جامعه هدف ما بود. ما به آنها یک یارانه کالایی پرداخت کردیم. یک بار امسال پرداخت شده، بار دوم هم در هفته جاری و هفته آینده پرداخت خواهد شد. ما تا پایان سال چهار نوبت این یارانه را برای [تأمین] امنیت غذایی اقشار آسیب‌پذیر جامعه پرداخت می‌کنیم.
در بخش سلامت قدم بسیار مهمی برداشته شد. امسال ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان به عنوان یارانه به بخش سلامت می‌دهیم که آثارش را در بیمارستان‌های دولتی می‌بینید. امروز افرادی که بستری می‌شوند، حتی اگر عمل جراحی دارند مقداری که از جیب‌شان باید پرداخت بکنند زیر ۱۰ درصد است و آن بخش که بیمه و دولت پرداخت می‌کند، بالای ۹۰ درصد است. اخیراً اعلام شده این 10 درصد به ۶ درصد تنزل پیدا کرده است. در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر هم نصف این مبلغ است؛ یعنی ۵ درصد و ۳ درصد پرداخت می‌شود. قبلاً هر بیماری وارد بیمارستان می‌شد او را به جاهای مختلف ارجاع می‌دادند. امروز همه خدمات همان جا انجام می‌گیرد. اغلب داروها تحت پوشش بیمه قرار گرفته است. تقریباً در این یک سال دارو گران نشده است. ممکن است قیمت برخی داروها بین ۲ الی ۳ درصد بالا رفته باشد ولی تقریباً قیمت دارو ثابت است. قیمت داروهای خارجی و تجهیزات پزشکی از پارسال تا امسال کاهش پیدا کرده است. ما امیدواریم در ۶ ماهه دوم امسال شاهد مقداری کاهش باشیم. در خیلی از مراکز بهداشتی روستاها پزشک نداشتیم که اکنون پزشکان اعزام شده‌اند. در برخی بیمارستان‌ها پزشک متخصص نبود، الان در ۲۴ ساعت پزشک متخصص هست. بحمدلله خدمات پزشکی را به نقطه‌ای رساندیم که با گذشته خیلی متفاوت است. ما می‌خواهیم به نقطه‌ای برسیم که مردم ما در این زمینه احساس راحتی بکنند و با معضلات گذشته روبه‌رو نباشند.
مجری:
فاز دوم طرح سلامت همچنان در دستور کار دولت است. هر طرحی که تا به حال اجرا شده به بهداشت که رسیده یا متوقف شده، یا آنقدر مؤثر نبوده است. آیا در بخش بهداشت هم عزم دولت برای ادامه این طرح جدی است؟
رئیسجمهور:
در بخش سلامت دو برنامه دیگر داریم. یکی بحث ارائه خدمات بهداشتی و پزشکی به حاشیه‌نشین‌هاست. حاشیه‌نشین‌ها مشکلات زیادی دارند و هم اکنون ساماندهی اینها را شروع کرده‌ایم. البته بیشتر خدمت را می‌خریم؛ یعنی ما با پزشکان و متخصصان قرارداد می‌بندیم و خدمت را از آنها می‌خریم. تعداد حاشیه‌نشینان خیلی بالاست و رقم تکان دهنده‌ای دارد؛ بالای نه میلیون نفر و نزدیک به ده میلیون است که ما اینها را تحت پوشش قرار دادیم. این قدم دوم ماست و این کار را خواهیم کرد. این طرح در بعضی از شهرها از جمله تبریز اجرا شده است.
بخش بعدی بخش بهداشت است که این کار را هم ان‌شاءالله انجام می‌دهیم. امیدوارم در بخش سلامت قدم به قدم جلو برویم و به نقطه مطلوب برسیم. در سفر نیویورک با مقامات کشورها که ملاقات می‌کردم چند نفر تبریک گفتند و گفتند کار بسیار عظیم و بزرگی در بخش سلامت کردید. باور کردنی نبود که دولت ایران در شرایط تحریم با همه مشکلاتی که دارد، بتواند در زمینه سلامت قدمی بردارد که برخی از کشورهای خیلی بزرگ و صنعتی در این زمینه نتوانستند موفق باشند.
نکته دوم اینکه در بحث یارانه به تولید هم کمک کردیم و امسال ۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان از طریق یارانه کمک می‌کنیم. در این شش ماه ۵۰ درصد آن را پرداخت کردیم و ۵۰ درصد بعدی را در ۶ ماهه دوم پرداخت خواهیم کرد. ضمن اینکه در زمینه بودجه حرکت بسیار خوبی کردیم. شما می‌دانید که امسال در بودجه عمرانی در ۶ ماهه اول بودجه استانی را صد درصد تخصیص دادیم و پرداخت کردیم و ان شاء‌الله ۶ ماهه دوم را هم پرداخت می‌کنیم و کلاً بودجه عمرانی ما نسبت به پارسال 3/3 برابر خواهد بود و در بودجه استانی 5/12 برابر پارسال بودجه عمرانی پرداخت می‌کنیم که قدم بسیار مهمی است.
یکی از راه‌های رونق اقتصادی طرح‌های عمرانی است که الان در استان‌ها اجرا می‌شود. کلاً در بخش عمرانی ما بیش از سه برابر پارسال اعتبار اختصاص می‌دهیم و این حرکت بسیار بزرگی است که می‌تواند موجب عمران و آبادانی استان و امیدواری مردم شده و شرایط را برای رونق آماده کند.
مجری:
در موضوع یارانهها علی‌رغم همه اقدامات خوبی که در حوزه‌های سلامت و تولید صورت گرفته متأسفانه بخش اعظم و بیش از ۸۰ درصد یارانهها به صورت نقدی پرداخت می‌شود و بخش قابل ملاحظهای از این را کسانی می‌گیرند که مستحق دریافت آن نیستند و به نظر می‌رسد تا این به این موضوع رسیدگی نکنیم بخش عمده‌ای از ثروت این مملکت در مسیری هزینه می‌شود که همه به نتیجه رسیدند مسیر درستی نیست. دولت در این باره می‌خواهد چه تصمیمی بگیرد؟
رئیسجمهور:
ما در این زمینه خیلی فکر کردیم و در جلسات مختلف با صاحب‌نظرها هم بحث کردیم. برای ما روشن است عده‌ای از مردمی که یارانه می‌گیرند نیاز ندارند و می‌شود طبق قانون یارانه نقدی را قطع کرد، منتها شناسایی همه آنها کمی سخت است. به طور مثال باید صد نفر یارانه نگیرند از این صد نفر ۵۰ نفر را شناسایی می‌کنیم و به آنها نمی‌دهیم، ۵۰ نفر دیگر هستند که ممکن است وضع آنها از آن ۵۰ نفر بهتر باشد و چون نمی‌توانیم شناسایی کنیم به آنها پرداخت می‌کنیم و این کار در جامعه نگرانی بزرگی ایجاد می‌کند. شخص می‌بیند یارانه او قطع شده است ولی همسایه‌اش که وضعش از او هم بهتر است یارانه را می‌گیرد. یک راه وجود داشت تا همه را شناسایی کنیم که من تاکنون موافقت نکردم و آن تجسس در زندگی خصوصی و اموال مردم است. این کار ضررش بیش از نفع آن است. ممکن است یارانه یک عده را کم بکنیم و آن را به بخش‌هایی که امروز کشور نیاز دارد تخصیص دهیم، اما اعتماد مردم به دولت را کم می‌کند و مردم در زندگی خصوصی خودشان احساس ناراحتی کنند.
با این همه، تمام رونق اقتصادی باید توسط مردم ایجاد شود و دولت تسهیل‌کننده است. این خطاست که ما فکر کنیم دولت می‌تواند مسائل اقصادی را حل و فصل بکند. دولت باید زمینه و محیط کسب و کار را آماده کند، مقررات دست و پاگیر را بردارد و مسیر را تسهیل کند، اما کار را باید کارآفرینان انجام دهند و به صحنه بیایند و برای اینکه کارآفرینان به صحنه بیایند باید اعتماد کامل به دولت بکنند. این اعتماد بین مردم و دولت آنقدر ارزشمند است که با هیچ چیز قابل معاوضه نیست. اما در عین حال هنوز نکته‌ای که شما می‌گویید را فراموش نکردیم و دنبال آن هستیم تا بتوانیم راه‌حل قابل قبولی پیدا بکنیم و آن کار را انجام بدهیم. بهترین راه این بود که خود مردم نگیرند. هنوز هم دلمان می‌خواهد آنهایی که نیاز ندارند یارانه نگیرند. چون می‌بینند که بخشی از این یارانه را برای سلامت، تولید و امنیت غذایی اقشار کم درآمد خرج می‌کنیم، هر چه این پول بیشتر در اختیار دولت قرار گیرد، می‌توانیم در جاهایی که بیشتر مورد نیاز جامعه است مصرف کنیم.
مجری:
در خصوص پروژه‌های عمرانی، طرح‌های نیمه تمام یکی از معضلاتی بود که دولت با آن مواجه بود. تعداد زیادی از طرح‌ها در استان‌های مختلف کلید خورده بود و مشخص نبود که چگونه باید به بهره‌برداری برسد، آیا در این باره تصمیم جدیدی گرفته‌اید؟
رئیسجمهور:
مردم مطلع هستند و در سخنرانی بودجه در مجلس به نمایندگان محترم توضیح دادم که ما امسال دنبال اتمام طرح‌ها هستیم. اگر طرحی ۵ یا ۶ درصد آن اجرا شده است، نمی‌توانیم ۲ درصد آن را اجرا کنیم و دوباره بماند. خیلی طرح‌ها در کشور نیمه تمام باقی مانده است. بنای ما بر این است که طرح‌هایی را دنبال کنیم که تا پایان امسال تمام شود. ما ۲۴۶ طرح مهمی را که امسال می‌توانستیم تکمیل کنیم مد نظر قرار دادیم و بودجه برای آنها صرف می‌شود و مواردی را که در سفرهای استانی وعده دادیم، هم می‌خواهیم اجرا کنیم. چون قرار ما این است که در سفر استانی چیزی را به مردم قول بدهیم که قبلاً در تهران بحث کردیم و به نتیجه رسیدیم و می‌دانیم عملیاتی است وگرنه به مردم قول نمی‌دهیم. بنابراین در پایان سال خواهید دید که بسیاری از طرح‌های نیمه‌کاره‌ای که برخی سال‌ها مانده و برخی یک سال و دو سال، تکمیل می‌شود و قدم خوبی برای اقتصاد کشور خواهد بود.
مجری:
به موضوعات مهمی مثل طرح‌های ریلی، تحول سلامت و موضوع آب اشاره فرمودید که به اعتقاد من امروز مسئله آب از همه اینها در جامعه خیلی خیلی مهم‌تر است. بر خلاف تصور اولیه این موضوع عمدتاً به وزارت جهاد و کشاورزی مربوط می‌شود نه وزارت نیرو. به هر حال مصرف مردم زیر ۱۰ درصد است و بخش عمده مصرف ما در کشاورزی به هدر می‌رود. مهمترین موضوعات و در واقع طرح‌های اولویت‌دار دولت شما چیست؟
رئیسجمهور:
یکی از طرح‌هایی که شخصاً پیگیر آن هستم و گاهی هر هفته یا هفته‌ای دو بار دنبال می‌کنم بحث محیط زیست است که بسیار مهم است. واقعاً سلامت مردم را به خطر می‌‌انداخت و خیلی مشکلات ایجاد می‌کرد. البته نمی‌خواهم بگویم با تحول در سوخت همه مسئله محیط زیست حل می‌شود. برخی به اقدامات خیلی طولانی‌مدت نیاز دارد. مثلا ریزگردها به سادگی قابل حل نیست. دریاچه‌ها و هامون‌هایی که خشک شده را به این سادگی نمی‌توانیم برگردانیم. البته داریم روی همه اینها برنامه‌ریزی و اقدام می‌کنیم. برای من خیلی مهم است که ببینم در زاینده رود آب جاری است. واقعاً این موضوع از نکاتی است که همیشه در فکر آن هستم. دریاچه ارومیه نه فقط برای استان آذربایجان غربی یا شرقی یا اردبیل یا مناطق غربی بلکه برای کشور ما اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. اگر دریاچه ارومیه خشک شود و وضعش بحرانی‌تر شود، یک طوفان نمک می‌تواند چندین استان ما را تحت تأثیر قرار دهد. تمام زمین‌های کشاورزی ما را از بین می‌برد و تنفس ما را دچار مشکل می‌کند. طرح‌های زیادی برای دریاچه ارومیه داریم. می‌دانید که اولین تصمیم این دولت تصمیم راجع به دریاچه ارومیه بود که مرتب آن را دنبال می‌کنم.
مجری:
کارگروه دریاچه ارومیه گزارش ویژه‌ای به شما دادند که باید چه کار کرد؟
رئیسجمهور:
کارگروه ارومیه گزارش ویژه‌ای به من دادند. خود من با آنها چند جلسه داشتم و با معاون اول مرتب جلسه دارند و هم معاونت محیط زیست مسئله را دنبال می‌کند. بنابراین محیط زیست جزو موارد بسیار مهم است که باید قدم به قدم جلو برویم. در گازوئیل یک تحول بزرگ در شهرهای مهم رخ داده است. یعنی از ۷ هزار «P.P.M» گوگردزدایی شده و الان رسیده به ۵۰ «P.P.M». یعنی کار بسیار بزرگی دارد صورت می‌گیرد. تنها بنزین یورو ۴ نیست، در گازوئیل هم حرکت بسیار بزرگی شروع شده است. البته در برخی از طرح‌های گذشته، مسائل زیست محیطی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. ما در جایی بر مبنای نیاز کشاورزی سد زدیم ولی محاسبه خیلی دقیق نشده که این سد چه مشکلاتی را بعداً برای محیط زیست ایجاد می‌کند. باید به این مسئله توجه کنیم.
یکی از مسائلی که دنبال می‌کنم مسئله آب است. آب واقعاً معضل بزرگ ماست. الحمدلله این روزها رحمت خداوند نازل شده و امیدواریم این برکت خداوند ادامه پیدا کند و مردم ما خوشحال بشوند. ما برای تأمین آب آشامیدنی مردم حتی در تهران دچار مشکل بودیم. در این باره دو سه طرح اجرایی و عملیاتی شد والّا در رساندن آب به مردم دچار مشکل می‌شدیم.
درباره آب و آبرسانی طرح‌های مهمی پیش‌رو داریم. مؤثرترین و مهمترین مسئله [تأمین] آب کشاورزی است. واقعاً باید بتوانیم بهره‌وری آب را بالا ببریم. مثلاً ممکن است در جاهایی قیمت آب از آن محصول خیلی بیشتر باشد، در برخی جاها از آب‌های زیرزمینی برخلاف قواعد استفاده می‌کنیم. به هر حال، با طبیعت نمی‌شود جنگید و [استفاده از منابع طبیعی] چارچوبی دارد. قاعده‌مند بودن و با قواعد بازی کردن فقط برای دنیای سیاست نیست. در دنیای سیاست هم ما قواعد را کنار بگذاریم ضرر می‌کنیم، در محیط طبیعی هم این‌چنین است. به تعبیر قرآن با قواعد طبیعت یا سنت‌های الهی نمی‌شود مبارزه کرد و باید در آن چارچوب حرکت کنیم. مسئله آب یکی از این مسائل مهم است.
من به مسئله ریل خیلی توجه دارم و برایم خیلی مهم است و آن را دنبال می‌کنم. حمل و نقل ما از طریق جاده واقعاً جواب نمی‌دهد؛ مخصوصاً حمل و نقل بار که باید از طریق ریل انجام گیرد. مسافر ما هم همین‌طور است. ریل می‌تواند مسیر مطمئنی برای مردم باشد. ان‌شاءالله در زمینه ریل قدم‌های مهمی برخواهیم داشت. بنادر جزو آن موارد مهمی است که دنبال می‌کنم، هم چابهار و هم بندر عباس و هم بندر امام و هم خرمشهر و آبادان و بدانید که جاسک را به یک بندر حتی برای صادرات نفت تبدیل خواهیم کرد. اصولاً سواحل مکران استعداد بسیار بالایی برای اجرای طرح‌های بسیار مهم دارد که آن را دنبال می‌کنیم. بنابراین ریل یکی از آن مسائل مهم است.
نفت و گاز به ویژه در حوزه‌های مشترک جزو اولویت‌های مهم این دولت است. همان‌طور که گفتم قدم‌های مهمی را در زمینه گاز ان‌شاءالله امسال به ثمر خواهیم رساند و تا پایان سال، ۱۴۰ میلیون متر مکعب به تولید گاز اضافه می‌کنیم؛ البته گاز ترش که بخشی از آن شیرین می‌شود و بخشی از آن ترش است. در زمینه نفت مخصوصاً در منابع مشترکی که داریم اقدامات خیلی خوبی آغاز شده است. اینها جزو اولویت‌هایی است که دارم دنبال می‌کنم. یکی از آنها هم بحث تعادل بخشی است. جایی قدم‌هایی زیادی و در جاهایی قدم‌های کم برداشته‌ایم. این تعادل بخشی کار بسیار مهمی است که ان شاء‌الله در برنامه ششم دنبال می‌کنیم تا به ثمر برسانیم.
از همه مهم‌تر آن چیزی که من روزانه دنبال می‌کنم مسئله تورم است. شاید بانک مرکزی بتواند شهادت بدهد که چقدر دقیق پایه پولی و نقدینگی را روزانه دنبال می‌کنم. بحث هفتگی نیست، بحث روزانه است. بحث خروج از رکود چیزی بود که در واقع از اول ماه رمضان و هر روز ماه رمضان، بخشی از وقت ما برای بررسی آن صرف می‌شد. در بحث یارانه خیلی وقت صرف شد که هدفمندی را در مسیر درست قرار بدهیم.
از مسائل بسیار مهمی که دلم می‌خواهد در آخر به آن اشاره کنم مسائل اجتماعی، حقوق شهروندی مردم و مسائل سیاسی جامعه ماست. اینها خیلی مهم است. مردم باید احساس راحتی بکنند، باید بگویم که در برخی از موارد دولت به تنهایی نمی‌تواند کار را تمام بکند، اقتضائات حکومت این است که بتوانیم با اجماع نظر و هماهنگی با قوای دیگر و جلب نظر دیگران به نقطه مطلوب برسیم. من هیچ چیز را فراموش نکرده‌ام. بعضی‌ها برای من از طریق ایمیل و نامه می‌نویسند که فلان موضوع یادت رفته، من هیچ چیز یادم نرفته است و به قول‌های خودم وفادار هستم، اما برخی از موارد را همه باید دنبال بکنیم که به نتیجه برسیم.
من می‌خواهم در پایان عرضم از ملت بزرگ ایران به خاطر حمایت‌ها و تلاش‌هایشان و از کارآفرینان که قدم‌های بسیار مهمی برداشتند تشکر بکنم. برای رونق اقتصادی باز هم نیازمند قدم‌های آنها هستیم. از دانشگاهیان، کارشناسان و متخصصان به خاطر تذکرات و نقدشان تشکر می‌کنم. نقد آنها برای ما بسیار ارزشمند است. ما ۱۴ معصوم بیشتر نداریم، همه ما ممکن است خطا و اشتباه بکنیم و آنها باید به ما تذکر بدهند و من امیدوارم به تذکرات و نقدهای خودشان ادامه بدهند.
نکته آخر، به سیاسیون می‌خواهم بگویم که همه قواعد بازی را مراعات بکنیم. البته می‌دانید که در دولت ما از همه جناح‌ها حضور دارند. من با همه جناح‌ها کار می‌کنم و معتقدم که باید با همه کار بکنیم و آرایش خشم نباید در کشور ما به‌وجود بیاید، بلکه آرایش ما باید آرایش تعاون، همکاری، همدلی و کمک به یکدیگر و همکاری در مسائل مهم کشور که به نفع کل ملت است، باشد و همه جناح‌ها و احزاب دست به دست هم بدهند تا ان‌شاءالله به نقطه مطلوب برسیم.
مجری:
متشکر و ممنون. می‌خواهم قولی از شما بگیرم. ما معمولاً به حوزه‌های اجتماعی و اقشار خاص مثل جانبازان، معلولین، کارگران یا سایر موضوعات اجتماعی که می‌رسیم وقت کم می‌آوریم. اگر اجازه دهید در گفتگوی بعدی از اینجا شروع کنیم و اقدامات و برنامه‌های دولت برای این گروه‌ها را تشریح بکنید.
رئیسجمهور:
در گفت‌وگوی بعدی از مسائل اجتماعی شروع کنیم. من فقط در اینجا می‌خواهم از بنیاد شهید و جانبازان تشکر کنم. دولت در این زمینه قدم مهمی برداشته است. مردم ما مطلع هستند که دولت به خانواده‌های شهدا، ایثارگران، جانبازان و آزادگان معوقات و بدهکاری داشته که از سال 13۸۶ همین‌طور باقیمانده بود. ما بحمدلله در دو نوبت در مهر و اسفند بخش بزرگی را پرداخت کردیم. هزار و هفتصد میلیارد تومان از این معوقات باقیمانده بود که همه را به آزادگان و جانبازان پرداخت کردیم. معوقات امیدوارم مربوط به به خانواده شهدا را هم تا آخر مهر پرداخت کنیم. البته این خانواده‌ها اینقدر برای ما عزیز هستند و کار آنها آنقدر بزرگ است که این خدمات بسیار ناچیز است. اجر آنها را خداوند باید بدهد.
یاد امام عزیز و همه شهیدان را گرامی می‌داریم. برای سلامتی مقام معظم رهبری دعا می‌کنیم و امروز خوشحال شدیم که بعد از دوران نقاهتی که داشتند به جمع مردم آمدند و سخنرانی کردند. ان‌شاءالله سلامت ایشان و توفیقات ایشان هم مستدام باشد.
مجری:
از بینندگان هم متشکریم و از جناب آقای رئیسجمهور به خاطر وقتی که در اختیار شبکه یک سیما قرار دادند تشکر می‌کنیم. همراه با آقای رئیسجمهور، همکارم خانم سپانلو و همه همکارانم که امکان این ارتباط را از دفتر آقای رئیسجمهور با شما برقرار کردند، تشکر می‌کنیم. به شما شب به خیر می‌گوییم، همین‌طور به شنوندگان رادیو ایران. شب خوب و آرامی داشته باشید. خداحافظ.