سخنرانی در مراسم تنفیذ یازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران

تقارن مبارک مراسم تنفیذ با روزهای پایانی ماه رمضان/ خلق حماسه‌ای کم نظیر در انتخابات 92/ برگزاری انتخابات 92 با اتکا به خرد جمعی و مشارکت عموم/ انتخابات 92 بیانگر عزت خواهی مردم ایران/ ویژگی های انتخابات 92/ سرمایۀ اجتماعی برآمده ازانتخابات 92/ عوامل دخیل در خلق حماسه سیاسی 92/ حداقل انتظار مردم از دولت/ پایبندی دولت به عهد و پیمان خود با مردم/ عزم دولت برای در میان گذاشتن مسائل با مردم و استمرار از آنان/ استمرار امید و اعتماد مردم، کلید حل / اعتدال و تعامل، سخن مشترک همه جریان‌ها و نیروهای سیاسی و اجتماعی/ اعتدال مشخصۀ بارز فرهنگ ایرانی ـ اسلامی/ اعتدال، تحقق مشیت الهی برای وسطی/ اصلی‌ترین جنبۀ کاربردی اعتدال برای ادارۀ کشور/ جهت‌گیری دولت؛ نجات اقتصاد ایران، احیای اخلاق و تعامل سازنده با جهان/ افق‌های روشن و امیدبخش آینده علی‌رغم تنگناها و مشکلات فراوان/ ظرفیت‌های شناخته و ناشناخته فراوان کشور/ تشکر از مردم ایران به پاس مشارکت بی نظیرشان در انتخابات/ استمداد از حضرت حق در رسالت و مسئولیت خطیر ریاست‌جمهوری/

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد صلی الله و آله طاهرین و صحبه المنتجبین

سلام و درود خداوند بر انبیای عظام و اولیای کرام و .بر حجت حق و مهدی امم حضرت ولی عصر (عج) و بر شهیدان و امام شهیدان (قدس سره شریف) و بر خلف صالحش رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی). خداوند بزرگ را سپاسگزارم که بر این بندۀ کوچک خویش منت نهاد و او را مفتخر به رأی اعتماد ملت بزرگوار ایران و امضاء حکم ریاست جمهوری توسط مقام معظم رهبری قرار داد.

تقارن این مراسم قانونی با روزهای پایانی ماه مبارک رمضان را به فال نیک می گیرم و از کلام شهید رمضان امیرالمؤمنین علی (ع) تبرک می‌جویم که پایه‌های حکومت را بر حکمت استوار دانستند و فرمودند: «ولاتخاطر الا بوثیقه»[1].

تفسیر چیستی، چگونگی و چرایی انتخابات 92

انتخابات خرداد 1392 گرچه با تردید و سوء‌ظن بخشی از جامعه آغاز شد، ولی با تأیید و استقبال عموم مردم به پایان رسید. انتخابات با شفافیت، رقابت و آرامش کامل برگزار شد که نتیجه آن برای بسیاری غافلگیرکننده بود. ایران که از منظر بدخواهان قرار بود در اثر تحریم و انزوا در ستیزه‌ای داخلی فروغلتد و شکافی بزرگ بین دولت و ملت ایجاد شود، با انتخاباتی پرشور و مشارکت گستردۀ اقشار مختلف مردم، خالق حماسه‌ای کم نظیر گردید. این انتخابات فرایندی بود که با اتکاء به خرد جمعی و با مشارکت همۀ فعالان پایبند به نظام به گونه‌ای شکل گرفت که نشان دهندۀ بلوغ نظام و بازسازی هرچه بیشتر اعتماد بین حاکمیت و مردم گردید. همۀ مردم و نخبگان جامعه، منافع ملی و شرایط کشور را به خوبی درک کردند و در راه سربلندی میهن قدم نهادند.

این انتخابات نتیجۀ شکاف بین مردم و حاکمیت نبود؛ چه این که مردم ایران شخصی را به عنوان رئیس جمهور خود برگزیدند که سال‌ها در مسئولیت‌های خطیر نظام انجام وظیفه کرده بود.

این انتخابات نشان دهندۀ عزت خواهی مردم ایران بود و این واقعیت را مورد تأکید قرار داد که مردم سالاری در ایران نهادینه شده و ماندگار است و انقلاب اسلامی ایران از پختگی، بلوغ و ثبات لازم برخوردار است. فرایندهای مردم سالاری در ایران، پس از انقلاب تثبیت شده و از روندی بسیار شایسته و مناسب برخوردار است.

مشارکت بالا، برگزاری سالم و بدون حاشیه انتخابات، شعارها و سیاست‌های نامزدها و حجم گسترده بحث و نقد در جریان انتخابات، همگی نشان دهنده فرایندی رو به کمال در جمهوریت و اسلامیت نظام بود.

مردم در انتخابات 24 خرداد حماسه‌ای بزرگ آفریدند و با حضور کم‌نظیر خود در کنار صندوق‌های آراء، از شکاف‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فروکاستند و بر وفاق و همگرایی ملت و منزلت بیشتر جهانی و منطقه ای ایران تأکید نمودند.

نشاط، امید و اعتمادی که از دل این انتخابات برآمد، سرمایۀ اجتماعی جدیدی را برای ایران مهیا نمود؛ سرمایه‌ای که نه تنها دفع و رفع مخاطرات و تهدیدات مختلف را از دامان کشور ممکن ساخت، بلکه فرصت‌های جدیدی را برای جهش در روند پیشرفت و توسعه همه جانبه و هدفمند کشور به وجود آورد.

اگرچه انگشت امید در این انتخابات بیشتر به گفتمانی نشانه رفت که در برنامه‌های این بندۀ کوچک متبلور بود، اما باید عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی فراوانی را در پیدایش این وضع دخیل دانست.

باید قدردان رهبری معظم نظام و حضور فعال و مؤثر همۀ گروه‌ها، اقشار و طبقات اجتماعی و نقش‌آفرینی شخصیت‌های برجسته، علما، مراجع، نخبگان و جریانات سیاسی کشور بود. همۀ شهروندان ایرانی با آراء و افکار مختلف و با گرایش‌های متنوع سیاسی دست به کار شدند و امید و اعتمادی بزرگ در متن نظام ظهور یافت. به یقین مسئولیت محوری من از این پس نیز حفظ همین عشق، امید و اعتماد مردم خواهد بود.

مردم در این انتخابات شگفتی آفریدند. بعد از این نوبت تکلیف ما مسئولان است که پیام این تحول و تغییر را بپذیریم و در همۀ سطوح نظام متعهد به احترام به آن باشیم. حقوق و تکالیف میان مردم و حکومت در همین جا معنا پیدا می‌کند.

تفسیر چیستی و چرایی مشارکت و رأی مردم ضرورتی است که پیش روی سیاستگذاران، برنامه‌ریزان و مسئولان نظام ما قرار دارد. امیدوارم که اندیشمندان، محققان و نهادهای علمی و مدنی دولت را در انجام این مهم یاری دهند تا مبنای جهت‌گیری‌ها و برنامه‌های آتی کشور باشد.

حداقل انتظار مردم در این انتخابات از دولت جدید، ایجاد ثبات و آرامش در همۀ زمینه‌ها و رفع دغدغه‌ها و تنگناهای مختلفی است که امروز کشور با آن مواجه است.

من توانمندی دولت را در تقویت پایگاه اجتماعی آن و پایبندی به عهد و پیمانی که با مردم بسته است، می‌دانم. لازمۀ این پایبندی وفاداری و راستگویی در برابر مردم است. در آیین ما اساس دینداری، ادای امانت و پایبندی به عهد و پیمان است. راستگویی سبب اصلاح امور و دروغگویی سبب تباهی کارهاست که مولایمان علی (ع) فرمود: اصل الدین اداءالامانه والوفاء بالعهود، و همچنین فرمود: الصدق صلاح کل شیء و الکذب فساد کل شیء.

این دولت بر عهد خود در شکوفا کردن اخلاق اسلامی و تلاش برای تبیین و تحقق احکام نورانی اسلام وفادار خواهد بود. من با حمایت و پشتوانۀ مردمی پا به میدان مسئولیت نهاده‌ام که خواستار تغییر و بهبود معیشت و منزلت خویش هستند؛ مردمی که می‌خواهند بهتر زندگی کنند؛ مردمی که می‌خواهند از فقر، فساد و تبعیض به دور باشند؛ مردمی که می‌خواهند حرمت و کرامت بیشتری داشته باشند؛ مردمی که می‌خواهند در فضای آزاد معنوی و عقلانی رشد کنند و مردمی که می‌خواهند به آینده‌ای مطمئن امیدوار باشند.

خواسته‌های این مردم بحق است. اگرچه برآوردن همۀ آنها به یکباره امکان پذیر نخواهد بود،دولت خواهد کوشید داشته ها، نداشته‌ها و عوامل مساعد و نامساعد پیش‌رو را با صراحت و صداقت با مردم در میان بگذارد و برای گذر از تنگناها، از قوای دیگر و مردم استمداد جوید. جامعۀ ما به ویژه نسل جوان باید مدام ساز و کارهای گفتگو، حق دانستن و در جریان امور بودن را به کار بندد تا در نخواستن‌های عقلانی، قانع و برخواستن‌های لازم، ترغیب شود.

استمرار امید و اعتماد مردم کلید حل مشکلات موجود کشور است. این فضا و فرصت را می‌توان با رویکردهای تعاملی و اعتمادی نگاه داشت. کشور به عزم ملی برای دور شدن از افراط و افراطی‌گری در سیاست‌گذاری و مدیریت و تمرکز بر حاکمیت قانون و قانونگرایی نیاز دارد.

گفتمان و برنامه‌ای که در انتخابات از رأی اکثریت جامعه برخوردار شد نیز همین بود: اعتدال و تعامل، که سخن مشترک همۀ جریان‌ها و نیروهای سیاسی و اجتماعی است که هم دستاوردهای بزرگ انقلاب اسلامی را پاس می‌دارند و به تلاش‌های دولت‌های پس از انقلاب حرمت می‌نهند و هم دغدغۀ وضع خطیر کشور و کاستی‌ها و تنگناهای موجود در شرایط کنونی را دارند.

اعتدال مشخصۀ بارز فرهنگ ایرانی- اسلامی است. اعتدال به معنای عدول از اصول و محافظه‌کاری در برابر تغییر و تحول نیست. اعتدال رویکردی خردورزانه، فعالانه و صبورانه در جامعه برای دور شدن از ورطۀ افراط و تفریط است. مسیر استقرار و استمرار مردم سالاری دینی از اعتدال می‌گذرد و تحول خواهی نیز بر مدار اعتدال می‌چرخد.

اعتدال همان تحقق مشیّت الهی است که برای این امت وسط بودن را برگزیده است: و کذلک جعلناکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس و یکون الرسول علیکم شهیدا.[2] مولایمان علی (ع) نیز فرموده است: مشی‌تان میانه روی و اعتدال و مقصدتان رشد و پیشرفت باشد. (لیکن مرکبک‌القصد و مطلبک الرشد). من براساس رویکردی که در انتخابات داشتم و دانش و تجربۀ اندکی که در عرصه‌های مختلف انقلاب و مسئولیت به دست آورده‌ام، خود را موظف می‌دانم که این مفهوم را در قالب برنامه‌ها و اقدامات اجرایی دولت پی بگیرم. من به مشی اخلاقی و رفتار فردی اعتدالی سخت پایبندم، اما سیاست‌های اعتدالی برای ادارۀ کشور را فراتر از آن می‌دانم.

اصلی‌ترین جنبۀ کاربردی اعتدال آن دسته از اقدامات و برنامه‌های دولت خواهد بود که وجه ساختاری دارند و توانایی دولت را در پاسخگویی به نیازهای جامعه بالا می برند. پس باید عدم تعادل‌های ساختاری کشور را با آسیب‌شناسی‌های علمی به درستی شناخت و با اصلاحات ساختاری ظرفیت‌های فعلی نهاد دولت را در برابر جامعۀ تحول‌گرا ارتقا داد. جامعۀ ما در شرایط حساسی قرار دارد. باید از رنج معیشت مردم کاست و فضای زندگی آنان را گشود. باید به اقتصاد به ویژه تولید صنعتی و کشاورزی کشور رونفی دیگر داد. جهت‌گیری دولت نجات اقتصاد ایران، احیای اخلاق و تعامل سازنده با جهان خواهد بود. دولت بیش و پیش از هر چیز در پی مسائل معیشتی مردم و مهار آسیب‌های اجتماعی خواهد بود. به موازات آن در عرصۀ روابط بین‌المللی گام‌های جدیدی برای ارتقای منزلت ایران براساس تأمین منافع ملی و رفع تحریم‌های ظالمانه کنونی برخواهد داشت. گرچه تنگناها و مشکلات کشور فراوان است اما افق‌های آینده روشن و امیدبخش است. اگر خلق حماسۀ سیاسی با تدبیر رهبری معظم انقلاب و امید ملت‌ ما میسر شد، خلق حماسۀ اقتصادی نیز ممکن خواهد بود.

جامعۀ ما ظرفیت‌های شناخته و ناشناختۀ بسیاری دارد. به سرمایه های معنوی و مادی این کشور می‌توان تکیه کرد. بگذاریم فضا و فرصت خدمت برای همۀ ایرانیانی که دل در گرو این مرز و بوم دارند باز شود. بگذاریم که شایستگان به ملت خدمت کنند. بگذاریم که سینه‌ها از کینه‌ها پاک شود. بگذاریم که آشتی جای قهر و دوستی جای دشمنی بنشیند. بگذاریم که اسلام با چهرۀ رحمانی‌اش، ایران با چهرۀ عقلانی‌اش، انقلاب با چهرۀ انسانی‌اش و نظام با چهرۀ عاطفی‌اش همچنان حماسه بیافریند. در اینجا لازم می دانم از خدمات دولت‌های گذشته به ویژه دولت دهم و رئیس جمهور محترم سابق تقدیر و تشکر کنم و برای همۀ آنها آرزوی توفیق روزافزون نمایم.

در پایان بار دیگر سپاسم را تقدیم مردم بزرگی می‌کنم که در این انتخابات فراتر از قله‌های تحلیل پژوهشگران و نظریه پردازان ظاهر شدند و نشان دادند وقتی که کشور در شرایط حساس قرار گیرد، لحظه‌ای در حمایت بی دریغ خود از میهن و نظام درنگ نخواهد کرد. من دست‌های این میلیون‌ها انسان شریف را به گرمی می‌فشارم و از همۀ کسانی که در انتخابات به صندوق رأی آری گفتند صمیمانه تشکر می‌کنم و امیدوارم استحقاق اعتماد آنان را داشته باشم.

من سنگینی بار این رأی و این تنفیذ را احساس می‌کنم و تنها و تنها به خدا پناه می‌برم. از آن دستگیرِ بنده‌نوار خالصانه و خاضعانه درخواست می‌کنم این بندۀ ضعیف خود را از شرّ کبر و غرور، حرص و بخل و حسد وارهاند.

خداوندا به تو پناه می برم از استبداد رأی، عجله در تصمیم، تقدم نفع شخصی و گروهی در مسائل عمومی و بستن دهان رقیبان و منتقدان!

بارالها، یاری‌ام کن تا بندة مخلصی برای تو و خادم لایقی برای مردم باشم و فراموش نکنم آنچه بر پیشینیان رفته است!

سخن بسیار است و مجال اندک، چه بهتر که سخن را کوتاه کنیم و پای در ره نهیم که دراز است ره مقصد و من نوسفرم.

والسلام علیکم و رحمةالله