در پیشگفتار این مقاله آمده است:
دانشآموزان درحالیکه سن زیادی ندارند باید تصمیماتی بگیرند که به شدت بر آینده آنها تأثیر میگذارد. دانشآموز پایه نهم باید رشته تخصصی تحصیلی خود را انتخاب کند و این انتخاب در 15 سالگی بر رشته دانشگاهی یا شغلی که باید بر عهده گیرد تأثیرگذار است. انتخاب رشته تحصیلی مناسب که بر روی انتخاب شغل مناسب مستقیماً تأثیر میگذارد، اگر به خوبی انجام نشود خاصیت توزیعی آموزش را بیفایده خواهد کرد و در نهایت نابرابری اجتماعی را افزایش داده و بهرهوری را از میان خواهد برداشت.
در این میان به دلیل تغییرات تکنولوژیک و روند فزایندهٔ جهانیشدن بازار کار نیز با سرعت در حال تغییر است. پیشرفتهای تکنولوژیک بسیاری از شغلها را به محاق میبرد و ماشین را جایگزین نیروی انسانی میکند. همچنین رشد قسمتهای غیرتولیدی و خدماتی اقتصاد شغلهایی را مهم میسازد که شاید به چشم نیایند و مصرفکنندهها از نزدیک با آنها مواجهه نداشته باشند اما هم اهمیت زیادی دارند و هم مزایا و شرایط کاری بهتری دارند. در این وضعیت کمک کردن به دانشآموزان برای اتخاذ تصمیمی صحیح الزامی است. فعالیتهایی که در متن با عنوان فعالیتهای پیشرفت شغلی یاد شده است چارهای برای این معضل است. این فعالیتها با اینکه اجرای پیچیده و هزینه زیادی ندارند اما بسیار تأثیر گذارند. کارهایی مانند بازدید دانشآموزان از محیطهای کار و جشنوارههایی که در آن بزرگسالان شغل خود را برای دانشآموزان توضیح میدهند. این فعالیتها تصوری واقعبینانه از بازار کار به دانشآموزان ارائه میدهد.
این فعالیتها میتواند از تمرکز شغلی نیز جلوگیری کند و افراد را متناسب با استعدادها و علایق آنها بین مشاغل لازم برای جامعه پخش کند. تمرکز شغلی یکی از مشکلات مهم آموزش و بازار کار ایران است، عطش همیشه یکسان دانشآموزان به رشتههای خاص (مثلاً پزشکی و دندانپزشکی و داروسازی در رشته تجربی، حقوق و روانشناسی در رشته علوم انسانی) یکی از نشانههای این تمرکز است.
کشورمان سالهاست که با این مشکلات دست و پنج نرم میکند لیکن آشفتگی در هدایت شغلی و تحصیلی دانش آموزان همچنان گریبانگیر ماست. پیش از هر برنامه سیاستگذارانهای باید اذعان کرد که ضعف آماری شدیدی در این حوزه وجود دارد. گزارشی که در ادامه میآید میتواند الگوی مناسبی باشد از آنچه باید در این زمینه در ایران گردآوری شود و تا به کمک آن بتوان برنامهریزیهای لازم انجام گیرد.
برای مطالعه و دریافت متن کامل این مقاله، روی لینک زیر کلیک کنید.